3e5d14b2-12f7-4732-af64-618994549e98 Doorlopende leerlijn werktuigkundige installaties reikt nu tot ín ROC van Twente Loohuis Installatietechnieken Almelo stelt één dag per week, en 15 weken lang, hun uitvoerder Kees Pruijssen ter beschikking als hybride instructeur voor het Keuzevak Installatietechniek. Een praktische verrijking voor de vmbo-leerlingen van Alma College en CSG Het Noordik bij praktijkopleider BOVO in Vroomshoop. Maar de ambities reiken na deze geslaagde pilot inmiddels verder! Samen met ROC van Twente wordt nu gewerkt aan een mooie aansluiting op de mbo-vervolgopleiding van deze leerlingen bij ROC van Twente. Hét schoolvoorbeeld van een daadwerkelijk doorlopende leerlijn. De insteek is dit plan nog dit jaar te realiseren. Collegiale splitsing elektra en installatietechniek Loes Reints is verantwoordelijk voor Personeel & Organisatie bij de Loohuis Groep. Loohuis Installatietechnieken Almelo is daar onderdeel van: “Mijn collega Kees Pruijssen focust voor de vmbo-leerlingen op elektra met een klein deel werktuigkundige installaties. Echter, ik heb ook nog een andere gewaardeerde techniek-collega: John Nijenhuis. Hij maakte de overstap van Loohuis Installatietechnieken Almelo naar de rol van techniekdocent op ROC van Twente. Tijdens zijn drukke werk voor Loohuis behaalde hij al zijn Pedagogisch Didactisch Diploma (PDD). Nu studeert hij voor zijn bevoegdheid als docent voor het volwassenenonderwijs. Uiteraard missen we John als collega, maar we supporten heel graag zijn onderwijsactiviteiten en ook die van Kees Pruissen. De directie van de Loohuis Groep heeft het in haar beleid verwoord zich actief en concreet in te zetten voor instroombevordering.” Kennismaking met mbo-leeromgeving John Nijenhuis: “Het gaat voor het keuzevak werktuigkundige installaties om in totaal vier middagen: drie intern bij Loohuis en één middag bij mij op ROC van Twente. Bedoeld om de leerlingen meer te leren over het watergedeelte binnen werktuigkundige installaties. We hebben hiervoor op ROC van Twente de technische leerfaciliteiten. Maar ook heel belangrijk: deze vmbo-leerlingen van Alma en CSG Het Noordik maken in één moeite door mee hoe ‘het werkt’ op ROC van Twente: de sfeer, de omgang met elkaar en de vereiste leerhouding. Ze krijgen een beeld van wat we van hen verwachten, zoals zelfstandigheid, orde, netheid en werkdiscipline. Ik behandel de vmbo-leerlingen dan ook zoals het er in het bedrijfsleven aan toegaat. We coachen hen daarin, maar uiteindelijk moeten ze daar zelf het voortouw in nemen. Een belangrijk aspect van het coachen is het de leerlingen begeleiden in het zelf durven stellen van vragen. Wij hopen dat die kennismaking met onze mbo-leeromgeving hun keuze extra ondersteunt om verder te gaan in de (installatie)techniek op ROC van Twente.” Ouders betrekken Loes: “Ook willen we een ouderavond plannen zodat zij zien tot welke mooie en praktische resultaten deze leerlingen komen onder de hoede van hun docent John. Zodat ook de ouders gemotiveerd worden hun kinderen in een vervolgkeuze voor werktuigkundige installaties te ondersteunen.” John: “Die ouders zijn heel belangrijk. Dat zag ik ook toen ik nog bij Loohuis werkte en de ouders van basisschoolleerlingen meekwamen naar activiteiten die we voor het basisonderwijs organiseerden. Hun stem is enorm belangrijk.” Vooral bedoeld voor een extra push instroom werktuigkundige installaties John ziet ook kansen voor de verdere toekomst: “Het zou fantastisch zijn als leerlingen bepaalde vrijstellingen krijgen als zij na het vmbo en dit keuzevak daadwerkelijk de opleiding werktuigkundige installaties starten bij ROC van Twente. Want we zorgen ervoor dat het vierde leerjaar vmbo heel mooi aansluit op het eerste leerjaar mbo.” Overigens gelden deze mooie plannen voor de doorlopende leerlijn nu nog alleen voor werktuigkundige installaties. Waarom niet ook voor Elektra? Loes: “We hebben meer BBL-aanmeldingen voor Elektra dan we nu kunnen handelen, Werktuigkundige installaties daarentegen kent weinig aanmeldingen. Onbekend maakt nu eenmaal onbemind. Door de focus op werktuigkundige installaties via deze nieuwe doorlopende leerlijn hopen we het aantrekkelijker te maken voor meer leerlingen. Dit willen we bereiken door deze leerlingen meer bij de hand te nemen vanuit het vmbo naar Loohuis en vervolgens naar ROC van Twente. In de ideaalsituatie starten ze de opleiding op ROC van Twente en werken ze bij Loohuis als BBL’ers. Maar ik benadruk graag dat we al dit werk vooral doen voor het verbeteren van de instroom voor heel Twente.” Praktische ondersteuning van Eric Raanhuis CSG Het Noordik is blij met deze initiatieven. Loes: “De samenwerking is goed en constructief. Onze contactpersoon is Eric Raanhuis, voor de subregio Almelo is hij de kartrekker voor STO Twente. Eric begeleidt ons en geeft veel ruimte. Op de achtergrond is hij voor ons een stabiele factor in dit project, een belangrijke spil met een super praktische insteek. Hij weet de leerlingen te inspireren en daardoor gaat het lopen.” John: “Eric is voor STO Almelo een goed georganiseerde aanjager.” MENU

c0842f9c-75d5-4890-bbd2-021e6a9fdfdc Masterclass Kartrekker: inspirerende combi van denken en doen Dit voorjaar organiseerde STO Twente twee Masterclasses voor haar vmbo-docenten, projectleiders en teamleiders. Hierin krijgen zij heel praktisch de vaardigheden aangereikt voor het versterken van de kwaliteit van toekomstbestendig technisch beroepsonderwijs. De tweede drukbezochte Masterclass Kartrekker vond plaats op 20 mei. Gegeven door Maria Hendriks en ondersteund door Maaike Vervoort. Een gevarieerde mix van theorie, filmpjes, voorbeelden en inspirerende oefeningen in groepjes en ook: concrete tools en handvatten. Een verbindende factor tijdens de Masterclass was de interactieve inzet van de lessonup app. Veel vragen bij ontwikkeling van nieuw techniekonderwijs Maria Hendriks is sinds 2015 Academic Director TechYourFuture. Eveneens is zij Academic Director Master Leren en Innoveren en kerndocent Innoveren en Veranderen. Helder zette zij het doel van de Masterclass Kartrekker uiteen: “Het doeltreffend en duurzaam samenwerken aan nieuw techniekonderwijs binnen STO Twente met collega’s uit de school en in de regio, en ook met partners van buiten, blijkt vaak een uitdaging. Hoe begin je en hoe houd je iedereen betrokken? Wat zorgt ervoor dat je van een klein begin tot een duurzame vernieuwing komt? Wat zijn achterliggende opvattingen die succesvolle vernieuwing in teams en netwerken bepalen? En wat betekent dit voor je eigen handelen als docent, projectleider en teamleider? De deelnemers werden als kickoff uitgenodigd om in setjes van twee aan elkaar te vertellen wat zij inmiddels op onderwijsgebied al bereikt hebben vanuit de doelstellingen van STO Twente. “Zet je je netwerk in voor onderwijsvernieuwing? Dan spelen drie facetten van je netwerk een rol: dichtheid, wederkerigheid en centralisatie” Veelzijdige opbrengst In deze Masterclass gingen de docenten in hun rol als kartrekker aan het werk met het samenwerken in teams en netwerken om nieuw techniekonderwijs te ontwikkelen. Ook kregen zij concrete tools om deze samenwerking nog beter te benutten. De opbrengst was veelzijdig. De kartrekkers maakten kennis met de wijze waarop leren en innoveren in teams en netwerken plaatsvindt. Ook brachten zij hun eigen professionele netwerk in kaart en werden zij gestimuleerd na te denken over hoe je dat kunt opbouwen en onderhouden voor kennisdeling en samenwerken. Eveneens maakten zij kennis met een model om weerstand en betrokkenheid beter te begrijpen en ook passende interventies te benutten. “Technische onderwijsverandering loopt langs drie stappen: adoptie, implementatie en institutionalisering” Ontdek je eigen verandervoorkeuren Ook leerzaam was de speelse manier waarop de deelnemers hun eigen verandervoorkeuren leerden kennen én die van hun team/netwerk. Via de lessonup app konden de deelnemers aangeven welk type onderwijsinnovator zij in zichzelf herkenden: een ziener van kansen, een praktisch gerichte ondernemer of meer het type dat goed is in het incorporeren van het bij onderwijsinnovatie behorende gedragsrepertoire. De meeste deelnemers herkenden zich in de eerste twee typen onderwijsinnovators. De psychologie van veranderen Eén van de eye openers van de Masterclass Kartrekker was een filmpje van veranderexpert Ben Tichelaar. Hij legde transparant uit hoe een geslaagde onderwijsverandering is gebaseerd op twee pijlers: anders denken en vervolgens anders doen. Beide facetten kunnen niet zonder elkaar. Ook benadrukte Ben dat elke vernieuwing, ook in het techniekonderwijs, altijd klein begint. Je start en vervolgt met kleine stapjes. Samen bouwen aan een beweging Klein beginnen en vervolgens samenbouwen aan een beweging die steeds groter wordt is een andere manier om naar verandering te kijken en om innovaties in de praktijk te kunnen versterken. Dit perspectief bouwt voort op het werk van Suzanne Verdonschot: “Van kleine doorbraak naar grootschalige vernieuwing”. Suzanne onderscheidt drie activiteiten die mensen ondernemen als ze bouwen aan een beweging, namelijk: verbreden, verdiepen en vernieuwen. Een uitdagende doe-activiteit tijdens de Masterclass was het in groepjes beantwoorden van vragen vanuit een setje kaartjes op het vlak van onderwijsvernieuwing, houding daarin, verwachtingen van elkaar en de manier van samenwerken daarin. Strategieën die deelnemers (kunnen) gebruiken om te verbreden en te verdiepen stonden daarbij ventraal. “Doeltreffend en duurzaam samenwerken aan nieuw techniekonderwijs? ‘Change is a process, not an event’.” Inventarisatie onderwerpen nieuwe Masterclasses Tot slot konden de deelnemers stemmen op mogelijke onderwerpen voor nieuw te organiseren STO Twente Masterclasses in het schooljaar 2022 – 2023. Een korte sessie waarin met veel enthousiasme op een keur aan onderwerpen werd gestemd, van keuzevakken tot onderwijstechnologie. Tot slot werd aan alle deelnemers een certificaat van deelname uitgereikt, ook voor hun eventuele deelname aan de vorige Masterclass Onderwijsontwerpen. MENU

b235b580-889a-494a-94b5-9d81e7dbf72f STO-partner REMO West-Twente ontvangt steeds meer vmbo-leerlingen REMO West-Twente in Rijssen werkt samen met ROC van Twente en biedt technische BBL-opleidingen op mbo-niveau 2, 3 en 4 aan. Variërend van opleidingen Mechatronica en Metaalbewerken tot en met Duurzame installaties. REMO West-Twente is van meet af aan een sterke samenwerkingspartner van STO Twente. Hoog tijd voor een tussenbalans. Anniek van Buren werkt als marketingadviseur voor REMO West-Twente: “Het souterrain van REMO West-Twente gaan we compleet inrichten als PIE-lokaal. En straks, in ons Experience Center, gaan we leerlingen interactief inspireren om voor techniek en technologie te kiezen.” Sterke samenwerking REMO West-Twente werkt binnen de subregio Rijssen- Holten vooral nauw samen met de vmbo-afdelingen van CSG Reggesteyn in Rijssen en Nijverdal, OSG De Waerdenborch in Goor en Holten en Jacobus Fruytier Scholengemeenschap in Rijssen. Anniek: “Samen maken we ons sterk om techniek nog meer te promoten bij de vmbo-leerlingen. Dat start met leerlingen nog beter meegeven wat techniek en technologie precies zijn én welke mogelijkheden daarbinnen voor hen liggen. We merken dat Sterk Techniekonderwijs Twente een enorme impuls heeft gegeven aan het onderling nog verder aantrekken van de banden.” Techniekconcentratie in Kampus Rijssen REMO West-Twente is inmiddels compleet gehuisvest in Kampus Rijssen. Anniek: “De verbouwing is nog niet helemaal afgerond, maar Kampus Rijssen wordt dé plek voor innovatief vakmanschap in Twente, met vooral een groot accent op techniek. Ook zijn hier Bouwmensen Rijssen en ROC van Twente gehuisvest. Daarnaast werken we vanuit Kampus Rijssen ook intensief samen met onderwijspartners OT&L en InfraVak.” Compleet ingericht PIE-lokaal Goed nieuws is dat het souterrain van REMO West-Twente compleet wordt ingericht als PIE-lokaal: “CSG Reggesteyn is één van de partners die hier sowieso gebruik van gaat maken. De vmbo-leerlingen Techniek van deze STO-school gaan hier hun volledige opleiding volgen. Ook gaan we SG De Waerdenborch en Jacobus Fruytier Scholengemeenschap uitnodigen hier met hun techniekleerlingen projecten uit te voeren.” Inmiddels al tal van samenwerkingen vmbo-mbo “We nodigen nú al leerlingen uit”, benadrukt Anniek: “Verleden jaar bijvoorbeeld hebben vier vmbo-leerlingen van CSG Reggesteyn en OSG De Waerdenborch bij REMO West-Twente meegedraaid in een pilot voor het leren verspanen en een opdracht op dat specifieke terrein uitgevoerd. Bemoedigend is dat we vervolgens zagen dat drie van deze leerlingen na het vmbo daadwerkelijk is doorgestroomd naar de opleiding verspanen. Vorig schooljaar hadden we geen instroom voor verspanen en nu vijf leerlingen. Die leerlingen gaven aan dat zij door de eerdere kennismaking met verspanen daar enorm enthousiast van werden. We zien dus echt de positieve gevolgen van STO Twente!” Stimulerende verdieping voor vooroplopende leerlingen Anniek: “Van De Waerdenborch hebben we tien leerlingen, verspreid over een aantal weken op bezoek gehad waarin zij, samen met onze docenten, werkten aan het bouwen van een step. Bedoeld om hen nóg meer uit te dagen in het metaalvak. Docenten willen hen dan iets extra’s bieden en vragen ons of zij bij REMO West-Twente kunnen meelopen. Daar staan wij graag voor open. Wij hebben hier alle faciliteiten om dit soort leerlingen nog meer uit te dagen en verdiepend te laten kennismaken met metaal bewerken. Zoals bijvoorbeeld het bouwen van een grote en robuuste step. En wat zo leuk is: eenmaal af hebben deze leerlingen hun projectstep geschonken aan én gepresenteerd op hun voormalige basisscholen. De leerlingen en leerkrachten daar krijgen zo in één moeite door mee hoe leuk en interessant techniek kan zijn.” Digitaal inspireren in Experience Center Ook interessant voor de vmbo-leerlingen is de komst en verdere invulling van een uitdagend Experience Center in Kampus. Anniek: “Hier willen we vooral vanuit allerlei digitale mogelijkheden een inspirerende interactie op gang brengen tussen leerlingen uit het vmbo en Kampus. Alles is hier in principe mogelijk, zoals Virtual Reality. De insteek is dat we de leerlingen eerst interactief laten kennismaken met techniek en technologie en hen vervolgens in het PIE-lokaal écht aan de slag laten gaan. Kortom, het Experience Center is meer digitaal en het PIE-lokaal meer fysiek gericht, zoals lassen en installaties aanleggen. We overleggen nu nauw met alle bij Kampus betrokken partners welke digitale interactiviteit het beste de interesse kan opwekken.” Van belang: basismotivatie voor techniek Tot slot heeft Anniek een suggestie: “Het risico met al onze mogelijkheden, ook digitaal en dergelijke, is dat we door leerlingen vooral gezien worden als vermaak. We zien dat we de beste resultaten met vmbo-leerlingen bereiken, als zij in de basis gemotiveerd zijn voor techniek en willen ontdekken wat daarin voor hen allemaal mogelijk is. Dat zij nog niet exact weten welke techniekrichting zij willen volgen, dat begrijpen we heel goed; ze zijn nog erg jong. Maar hoe beter de vo-scholen hun vmbo-leerlingen selecteren op hun daadwerkelijke interesse, hoe beter REMO West-Twente die vlam bij hen kan ontsteken.” MENU

5e9163e8-b0e9-4f26-9adf-fe4670ed73e9 Leerlingen PIE bij Witte van Moort gastvrij aan de slag met lascobot CSG Het Noordik Vroomshoop is voor haar technische vmbo-leerlingen actief met bedrijfsbezoeken, zoals ook op maandag 12 juni bij Witte van Moort (WvM). Dit familiebedrijf in Vriezenveen is wereldwijd bekend om haar geautomatiseerde plaatbewerking. Ruimhartig zette WvM haar poorten open voor 12 gemotiveerde studenten PIE uit leerjaar 3, onder leiding van Eric Raanhuis, hun docent PIE. Het hoogtepunt was het zelf mogen bedienen van een lascobot. Eric: “Cobot-techniek kunnen wij op school niet aanbieden, maar bij WvM gelukkig wel. Belangrijk, want nu ontdekken de leerlingen de nieuwste technologie die zij later in hun werk tegen zouden kunnen komen.” Complexe vormdelen en lassamenstellingen Voor toonaangevende internationale klanten ontwerpt en produceert Witte van Moort hoogwaardige persdelen en lassamenstellingen van plaatstaal. De processen die hierbij zijn betrokken, zijn o.a. dieptrekken, lasersnijden, lassen en oppervlaktebehandeling. Centraal staan het innovatieve machinepark en goed opgeleid personeel. De betrokkenheid bij de nieuwe generatie technici is groot, dus is ook CSG Het Noordik meer dan welkom. WvM nam in februari 2023 dan ook enthousiast deel aan Techniek Tastbaar op het Alma College in Almelo. Goed getimed: eerst een bedrijfspresentatie op school Om goed beslagen ten ijs te komen, heeft WVM de week voor het feitelijke bedrijfsbezoek op 12 juni, een bedrijfspresentatie gegeven voor de leerlingen van het Noordik Vroomshoop. Deze werd verzorgd door Daniel Brouwer, afdelingsleider Technische Dienst & Gereedschapmakerij en zijn collega Jacco Eshuis, afdelingsleider Plaatwerkerij. Deze bedrijfspresentatie vooraf op school, in plaats van tijdens het bedrijfsbezoek zelf, bleek een slimme en bewuste zet. Daardoor kwamen de leerlingen al goed geïnformeerd naar WvM én was er tijdens het bezoek aan WvM veel meer tijd voor een mooie rondleiding en het échte werk met de lascobot. Rondleiding De hartelijke ontvangst ging gepaard met een heldere veiligheidsinstructie. Daarna gingen de 12 leerlingen, verdeeld over twee groepen van zes, onder begeleiding van Daniel en Jacco de fabriek in voor een rondleiding. Jacco: “We maken hier graag tijd voor vrij, want wij vinden het belangrijk om ook de leerlingen van het vmbo zoveel mogelijk te interesseren voor techniek. In ons bedrijf zullen ze toch meer in werking zien dan op school en we hopen hen in de toekomst misschien te mogen verwelkomen als collega’s. Dat begint toch met dit soort praktische bedrijfsbezoeken. We bouwen steeds betere banden op met de scholen in de omgeving zoals nu met CSG Het Noordik Vroomshoop. Leerlingen van het Noordik Almelo en Noordik Vriezenveen hebben ons al eerder bezocht, evenals het Alma College.” Jeanine van Egten is HR functionaris bij WvM: “In ons bedrijf hebben we veel mbo-functies in de techniek en elke mbo’er in de techniek is ooit op het vmbo begonnen! Ook bieden we graag ruimte aan vrouwelijke medewerkers in de techniek. Op de afdeling Lakkerij werken nu drie dames. Vorig jaar heeft op de afdeling Plaatwerkerij een vrouwelijke student stage gelopen, dat beviel van beide kanten erg goed." Indrukwekkend Alle processen kwamen tijdens de rondleiding aan bod en wat opviel was de extreem hoge mate van automatisering van de processen voor plaatbewerking, vooral in de vorm van robots. De programmeurs die deze robots bedienen, worden daar intern voor opgeleid en hebben mbo-niveau. Er is heel veel kennis in huis en de serieproductie loopt 24/7 door. Om die productie maximaal gaande te houden, voert een eigen Technische Dienst alle reparaties uit. Dit voorkomt tijdverlies door uitbesteding. De rondleiding was indrukwekkend, vooral de meetrobot die in no-time ontelbaar veel foto’s maakt om de eindproducten te controleren. Ook tot de verbeelding spraken alle metaalbewerkingen die nodig zijn voor het produceren van onderdelen van heftrucks inclusief het op kleur poedercoaten. Op de Perserij werd er door de leerlingen zelf, deels met ouderwetse spierkracht, een metalen telefoonhouder geperst. Aan de slag met de lascobot Na de uitgebreide rondleiding gingen de leerlingen, nog steeds verdeeld over twee groepen, aan de slag met een echte lascobot. Uiteraard onder deskundige en veilige leiding! Een lascobot is in feite een compacte lasrobot en zeer geschikt voor eenvoudige repetitieve toepassingen. De leerlingen leerden hoe ze de lascobot zelf konden programmeren voor een geautomatiseerd stukje laswerk. Vervolgens voerden zij, ieder voor zich, het leggen van de las uit met de cobot. Een compleet nieuwe ervaring die strookt met de werkwerkelijkheid in de metaalsector waarin de lascobot steeds meer oprukt. Deze biedt interessant werk, want elke lascobot moet altijd nog geprogrammeerd worden door een operator, een mooie en uitdagende mbo-functie in de techniek. Witte van Moort…bedankt! Nadat het werk aan de lascobot erop zat, was er ruimte voor een praatje en een drankje. Vervolgens verzamelden alle leerlingen zich op het bedrijfsbordes voor een mooie groepsfoto. Wat ook niet onvermeld mag blijven is de royale goodiebag die alle leerlingen meekregen met daarin interessante technologische gadgets. Alle gastvrije medewerkers van WvM… Bedankt! www.wvm.nl MENU

399c87f0-fe4c-4f32-bc39-4f0219c95601 Meer dan 2000 leerlingen aan de slag bij eerste editie Techniek Tastbaar Rijssen Holten Op 11 oktober organiseerde de STO subregio Rijssen-Holten haar eerste Techniek Tastbaar. Meer dan 2000 (!) leerlingen van omliggende basisscholen en het voortgezet onderwijs bezochten Techniek Tastbaar. Goed georganiseerd in de gastvrije Kampus in Rijssen door CSG Reggesteyn, De Waerdenborch, Pius X College en Jacobus Fruytier Scholengemeenschap. De meer dan 40 bedrijven, vakscholen en onderwijsinstellingen hadden hun handen vol aan de enthousiaste leerlingen die zich overgaven aan het ene technische proefje na het andere. Geweldig positieve energie Marcel Vaneker, coördinator Techniek Tastbaar voor de vo scholen “Na een mooie voorbereiding viel vandaag alles op zijn plaats. Wat een geweldige positieve energie! De leerlingen konden allerlei proefjes doen, dingen maken en ervaren wat allemaal techniek is, bijvoorbeeld racen op het circuit van Zandvoort in een simulator, banden verwisselen en zelfs vingerafdrukken onderzoeken. Leerlingen die in de ochtend met hun klas waren geweest, kwamen graag in de middag weer met hun ouders en broertjes en zusjes. Hun handen vol met zelf gemaakte lampen, poppetjes van bouten en moeren, houten kozijntjes en meer gingen de kinderen naar huis.” Grote toeloop slim verdeeld Een slimme zet was om de grote toestroom aan leerlingen te splitsen over meerdere toegangen tot Techniek Tastbaar in de Kampus. Marcel: “Hiermee voorkwamen we te veel gedrang bij de centrale toegang tot de Kampus.” Bijvoorbeeld vanuit de deelnemende basisscholen kwamen maar liefst zo’n 800 leerlingen langs. Ook de organiserende scholen voor voortgezet onderwijs zelf hadden leuke doe-opdrachten voor de leerlingen bedacht. Marcel: “Daarmee laten we zien aan de leerlingen van het bezoekende basisonderwijs dat we ook op het middelbaar onderwijs veel doen aan techniek en technologie.” Alle deelnemende vmbo-scholen hadden leerlingen aangedragen om te helpen bij de catering zoals bij de uitgifte voor koffie, thee en lunch. Zij droegen ter herkenning een speciale polo. Marcel: “Dus ook de leerlingen uit het profiel HBR en Z&W konden in de praktijk ervaring opdoen.” Op naar volgend jaar! Dennis Boshoeve: “Alle bedrijven hadden een activiteit voor de leerlingen in de leeftijd van 10-14 jaar bedacht. Daardoor konden zij zelf ervaren en ontdekken wat er allemaal mogelijk is en of techniek wellicht ook bij hen past. Het liep de hele dag mooi door, en iedereen was razend enthousiast! Ook buiten hadden we bedrijven die zich presenteerden, vooral met het zwaardere materieel. Daarom was het heel fijn dat we goed en droog weer hadden. Speciale dank vanuit de organisatie aan Kampus Rijssen voor de gastvrijheid om dit evenement daar te kunnen organiseren. Op naar volgend jaar met een nieuwe editie!” ROC van Twente en Hogeschool Saxion Het waren niet alleen bedrijven die hun uiterste best deden om techniek en technologie te promoten; bijvoorbeeld ook Hogeschool Saxion had vanuit de afdeling Life Science, Engineering and Design spannende en uitdagende doe-opdrachten bedacht, zoals vliegtuigjes bouwen met behulp van lasersnijden en de leerlingen zelf robotjes over een puzzelparcours laten rijden door programmering. ROC van Twente daagde de leerlingen in haar stand onder andere uit om zelf zogeheten bruisballen te maken. Elke school zet eigen STO-accent Matthijs van de Woestijne, directeur Pius X College uit Rijssen: “In de STO-periode 2024 t/m 2028 haakt ook onze school nauwer aan bij Sterk Techniekonderwijs Twente. We onderschrijven van harte het doel om met elkaar techniekonderwijs beter op de kaart te zetten, daarin werken de vier scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Rijssen-Holten nu nauw samen. Natuurlijk heeft elke school haar eigen insteek en beweegredenen. Voor Pius X College is de specifieke ingang dat wij een locatie zijn voor vmbo theoretische leerweg, we zitten minder in de zware techniek, maar meer in de digitale technologie. Dus vanuit ons oogpunt willen wij ons steentje aan STO Twente bijdragen door onze leerlingen kennis te laten maken met specifiek die kant van de techniek. Zo legt elke school binnen Rijssen-Holten haar eigen accent. Tegelijkertijd vullen we elkaar hierin aan en zoeken we de samenwerking.” Neem bijvoorbeeld AKOR… Neem het bedrijf AKOR, ook zij hadden flink uitgepakt. De mensen van AKOR realiseren bouwprojecten op het gebied van wonen, werken, winkelen en restauratie. Zowel in Nederland als internationaal. Het gaat daarbij niet alleen om deskundig bouwen, maar vooral om het met de klant meedenken in (duurzame) oplossingen en planning. Berend Baan van AKOR: “We bouwen voor bedrijven, winkelorganisaties, overheden en particulieren, met als vanouds onder andere de disciplines metselen en timmeren. We dagen onze medewerkers uit om hun passie te vinden en dat is précies wat we hier bij de leerlingen tijdens Techniek Tastbaar ook hopen te doen! We benadrukken daarbij dat je in de techniek én met je hoofd én met je handen werkt. De passie en de energie die hieruit voorkomt, proberen we op de leerlingen over te brengen. We zien dat ze enthousiast worden van onze doe-opdrachten en daar krijgen wij ook weer energie van!” MENU

e3bbbcdd-ba74-4d66-ae56-1ee108fee5d8 Vertrouwensbox legt lijntje tussen De Haarschool en De Waerdenborch Ook De Waerdenborch in Holten werkt hard aan het realiseren van een doorlopende leerlijn PO-VO. Een mooi voorbeeld? Leerlingen BWI uit leerjaar 3 timmerden op verzoek van basisschool de Haarschool een prachtige houten brievenbus, of beter gezegd: een vertrouwensbox. Een ruim bemeten box mét gleuf en sleutel. Bedoeld voor het veilig ontvangen en bewaren van waardevolle zaken. Drie leerlingen van de Haarschool uit Holten kwamen vervolgens langs om ‘m mooi te beschilderen naar eigen fantasie. Hoe concreet wil je de doorlopende leerlijn po-vo hebben? Gerwin van Dam was eerder engineer bij Van Dam Bouwcoördinatie en is sinds kort docent BWI bij De Waerdenborch: “Twee van de vier BWI-leerlingen die de box timmerden gaven aan de drie po-leerlingen uitleg over het hoe en waarom van de vertrouwensbox, inclusief uitleg over het slot. Ook hielpen zij de leerlingen op gang met schilderen.” Alles lag netjes bij BWI voor hen klaar, van verf en kwasten tot en met witte jassen om de eigen kleren netjes te houden. Uiteraard mochten de drie po-leerlingen, twee meisjes en een jongen, hun fantasie de vrije loop laten gaan. Ook enthousiaste BWI-leerlingen De makers van het werkstuk kijken zelf ook terug op een leuk project en zeiden: “Het maken ervan viel best wel mee. We hadden het moeilijker verwacht. Het lastigste was de voorkant van de vertrouwensbox: alles recht krijgen was heel leerzaam, zoals de gleuf en het slot. Ik vind het heel leuk bij BWI en ga er later graag in door, ook al weet ik nog niet echt in welke baan precies. Het was voor mij de eerste keer dat ik leerlingen van de basisschool op deze manier mocht begeleiden.” Ook de po-leerlingen zelf waren enthousiast: “Gaaf om dit op het vmbo te mogen doen!” Verrijkende ervaring Gerwin: “Ik ben nog niet zolang docent BWI op De Waerdenborch en dit soort samenwerkingen met een basisschool is nieuw voor mij. Uiteraard werkt De Waerdenborch, ook vanuit STO Twente, al langer samen met het basisonderwijs. Dit ervaar ik als een verrijking. De leerlingen vanuit het po maken kennis met het vo en ontdekken zelf wat hier allemaal mogelijk is door gewoon lekker aan de slag te gaan, samen met onze BWI-leerlingen. Deze samenwerking kwam heel concreet op gang toen de Haarschool aan De Waerdenborch vroeg of de BWI-leerlingen de door hen gewenste vertrouwensbox zouden kunnen maken. Onze leerlingen hebben zelf het ontwerp gemaakt, in 3D gezet, en vervolgens daadwerkelijk uitgevoerd met speciale verbindingen. Ook begeleiden zij de po-leerlingen, dat is voor hen een verrijkende ervaring. Als je iets zelf hebt gemaakt en aan een ander wilt uitleggen, zoals de vertrouwensbox, dan moet je het zelf goed kunnen snappen. Dat proces van denken en doen is heel leerzaam voor deze vier BWI-leerlingen!” De mooi beschilderde vertrouwensbox komt binnen in de Haarschool te staan, een fantastische co-productie tussen po en vo! MENU

5727abb7-dad9-4d95-acb8-a67760b21283 Vmbo-leerlingen PIE bezoeken voor het eerst stagemarkt Elk jaar organiseren ROC van Twente en SMEOT samen een stagemarkt. Techniekstudenten uit het mbo maken rechtstreeks kennis met stagebedrijven. Dit jaar kende deze stagemarkt in september een noviteit: voor het eerst bezochten ook derdejaarsleerlingen PIE van het C.T. Stork College in Hengelo de stagemarkt. Tom Blaauwgeers van C.T. Stork College: “Nuttig, want aan het eind van dit schooljaar gaan ze stage lopen.” Hans Fokke: “C.T. Stork College en SMEOT werken al langer goed samen voor de profielmodules en keuzevakken onder de vlag van STO Twente. Maar ook derdejaarsleerlingen PIE gaan op stage. Zo is het idee ontstaan ook hen uit te nodigen voor deze stagemarkt. Van groot belang, want de derdejaarsleerlingen PIE van C.T. Stork College moeten aan het eind van hun derde schooljaar stage lopen bij een techniekbedrijf.” Oriënteren op beroepsbeelden Op deze stagemarkt kunnen de PIE-leerlingen zich oriënteren op welke beroepsbeelden er zijn in de constructie, mechatronica en verspanende industrie Hans benadrukt dat het hier niet bij blijft: “Dit schooljaar komen deze PIE-leerlingen ook naar SMEOT voor het volgen van hun profielmodules. Om precies te zijn: Bewerken & Verbinden en Besturen & Automatiseren.” Tom: “Die profielmodules baseren we op een doorlopend programma voor specifiek de woensdagmiddag. En nu maken zij tijdens de stagemarkt ook nog eens kennis met bedrijven in de sectoren Metaal, Mechatronica en Verspaning. Een soort voororiëntatie richting hun stage die zij moeten kiezen.” Gerichte loopbaanoriëntatie-opdracht De leerlingen lopen niet zomaar rond, maar bezoeken de stagemarkt op grond van een gerichte loopbaanoriëntatie-opdracht. Tom: “Er staan bedrijven klaar met stands en de leerlingen hebben een mapje met vragen bij zich die ze gezamenlijk hebben voorbereid met hun mentor. Zo kunnen ze kennismaken, vragen stellen en zich een beeld vormen. Ze bezoeken in totaal negen bedrijven, drie per genoemde sector. De winst? Ze krijgen in korte tijd een indruk van wat deze techniekbedrijven doen en wat dit de leerlingen met een stage kan bieden. Een extra winstpunt is dat de leerlingen in de praktijk kunnen brengen wat zij tijdens de loopbaanoriëntering leren: gespreksvoering met de stagebedrijven.” Reactie standhouder De Spiraal en Tribelt uit Haaksbergen waren twee bedrijven die deelnamen aan de stagemarkt: “We vinden dit heel nuttig. Vooral ook om wij bij deze editie van de stagemarkt rechtstreeks in contact komen met PIE-leerlingen uit het vmbo. Dat kunnen toch onze toekomstige collega’s zijn! In onze beide bedrijven zijn we ook bezig om snuffelstages voor vmbo-leerlingen in het leven te roepen.” Enkele reacties van leerlingen Na het kennismaken met de bedrijven stond er gastvrij drinken klaar voor de leerlingen. Eenmaal weer onder elkaar kwamen de tongen al snel los: “Ik wist niet dat er zo veel techniekbedrijven zijn!” “Best spannend om een bedrijf iets te vragen, maar we deden het samen, dus dat viel mee.” “Het duizelt mij nu wel. Maar ik ga rustig met mijn ouders en techniekdocent overleggen waar ik het beste stage kan lopen. De bedrijven hebben mij wel op ideeën gebracht.” “Gaaf dat er ook hele moderne technieken te zien waren!” “Mijn vader werkt ook bij dat bedrijf!” MENU

311958e2-d868-4057-8f03-104ffaec8811 Keuzevak fietstechniek samen met fietswinkel geactualiseerd De vmbo-scholen in de STO subregio Almelo e.o. sloegen de handen ineen: leerlingen kunnen nu elke woensdagmiddag op één van de scholen een keuzevak volgen. Zo komen er leerlingen van meerdere vmbo’s naar het Erasmus voor het keuzevak fietstechniek. Een vak met toekomst! Een mooi voorbeeld van kennisdeling en school-overstijgende docentprofessionalisering. Ook nog eens in samenwerking met het bedrijfsleven. Maarten Monninkhof en Paul Magendans zijn docenten Mobiliteit & Transport (M&T) op het Erasmus. Samen met collega-docent Simon Uiterwijk Winkel van het Zone.college én fietsbedrijf Giant Store Almelo verzorgen zij voor leerlingen van verschillende scholen uit Almelo e.o. het keuzevak fietstechniek. Maarten: “Het idee om binnen de subregio Almelo e.o. de keuzevakken schooloverstijgend aan te bieden komt voort uit Sterk Techniekonderwijs Twente. Ik juich dit enorm toe want de leerlingen kunnen zich veel beter oriënteren op alle keuzemogelijkheden, ook voor techniek. Met die aanpak motiveer je leerlingen intrinsiek en is het niet alleen de push van de ouders die hen voor techniek laat kiezen.” Simon: “Je ziet inderdaad dat leerlingen door deze aanpak overtuigd zelf kiezen voor fietstechniek.” Maarten: “Voor elke leerling van het profiel M&T op het Erasmus is fietstechniek een verplicht vak. Op dit moment tellen we op woensdagmiddag vier leerlingen van andere scholen: het Zone.college, Pius X en Mozaïek.” Deze scholen boden in eerste instantie fietstechniek niet aan, dus dit is voor hen een mooie kans. De leerlingen volgen dit keuzevak in hun examenjaar. Samen met fietsbedrijf lesstof geactualiseerd Al langere tijd wordt voor het keuzevak fietstechniek samengewerkt met een lokale fietswinkel: Giant Store Almelo. Maarten: “De eigenaar Jeffrey Eenkhoorn heeft zelf ook op het Erasmus gezeten, hoe leuk is dat? Hij levert ons onderdelen voor reparatie en vult die netjes aan.” Simon Uiterwijk Winkel van het Zone.college is een écht gespecialiseerde fietsdocent: “De fietstechniek neemt momenteel een enorme vlucht, kijk alleen maar naar de ontwikkelingen van de laatste tien jaar. Op basis van de huidige lesboeken op het Erasmus heb ik een lijst gemaakt van materialen en opdrachten die zeker toegepast moeten worden. Die lijst hebben we ook bij Jeffrey Eenkhoorn van Giant Store neergelegd, met de vraag: vind jij dit representatief voor wat je nu in je werkveld ziet?” Ook docenten getraind door Giant Store Almelo Jeffrey: “Ik heb hier vanuit mijn dagelijkse werkpraktijk scherp naar gekeken. De bril waardoor ik naar de lesstof keek is: leren ze eerst goed alle basistechnieken zoals een bandje verwisselen en een ketting afstellen? Hebben ze dat onder de knie dan kunnen ze verder.” Op een woensdagochtend zijn alle docenten en Jeffrey rond de tafel gegaan. Maarten: “Stof die niet meer relevant is in de dagelijkse praktijk van een fietswinkel, laten we nu achterwege. Tegelijkertijd heeft Jeffrey vanuit zijn praktijk een prima kijk op wat er nu actueel is. Die lesstof hebben we geactualiseerd en nemen we nu ook mee in het keuzevak fietstechniek, naast de lesboeken. Uiteraard, en dit benadruk ik graag, worden alle exameneisen gedekt.” Ook komt fietsondernemer Jeffrey een aantal keren langs om de docenten wegwijs te maken in de wat bijzondere fietstechnieken zodat Maarten en Paul die laatste stand van zaken ook weer op hun leerlingen kunnen overbrengen. Denk aan het afstellen van een derailleur. Een derailleur is een vorm van fietsversnelling en een onderdeel van een fiets waarmee tijdens het fietsen de fietsketting van het ene kettingwiel naar het andere kettingwiel kan worden gebracht, zodat het verzet van de fiets te beïnvloeden is. Meerdere voordelen Kortom, een mooi voorbeeld van gezamenlijk optrekken voor kennisdeling en school-overstijgende docentprofessionalisering. Plus het in samenwerking met het bedrijfsleven updaten van de inhoud van het fietsvak. Met als uitkomst het aanbieden van al deze mogelijkheden voor leerlingen die op de eigen school niet aanwezig zijn. Jeffrey: “Ik investeer graag in de jeugd, want zij zijn onze toekomst in de techniek voor Twente. We springen om dit talent en daar draag ik graag aan bij.” En de leerlingen? Die komen, als zij later op het ROC kiezen voor fietstechniek, maximaal voorbereid op het mbo aan. MENU

3852cde8-628d-43e6-8b45-dadf714f2210 Subregio Almelo e.o. activeert docentenprofessionalisering met korte, praktische techniektrainingen Eerder dit jaar verspreidde de STO subregio Almelo e.o. een enquête onder haar techniekdocenten. De kernvraag? Hoe kan STO hen ondersteunen bij hun docentenprofessionalisering? Het antwoord was helder: geef ons toegang tot korte, praktische docententrainingen/workshops om nieuwe technologie beter te kunnen onderwijzen. Techniekdocent Erik van Bunnik en onderwijsassistent Kirsten Lejeune pakten die uitdaging samen op. In Studio 15 in Almelo vond op 8 december de pilot docententrainingen & workshops plaats en dit krijgt een vervolg. Praktisch op weg in 1,5 uur Meerdere techniekdocenten uit de subregio Almelo e.o. kwamen enthousiast op de pilot af. Deze bood in eerste instantie vier verschillende korte, praktische trainingen. Uit praktisch oogpunt moest de training Xtool laserbox even ‘on hold’, maar er bleef genoeg over om te leren in de trainingen. Verdeeld over drie ruimtes in Studio 15 vonden de trainingen plaats. Erik van Bunnik: “Elke training is compact en duurt 1,5 uur. Zowel bedoeld voor startende docenten als enigszins gevorderde collega’s. Uiteraard leer je in 1,5 uur niet alle finesses van de getoonde techniek, maar je wordt wel enthousiast gemaakt en technisch op weg geholpen.” En wat ook helpt: de docenten zijn even helemaal weg uit hun schoolomgeving. Erik: “De trainingen in Studio 15 halen je even uit je dagelijkse schoolomgeving met de vaak vele afleidingen.” Uitleensysteem voor verdere verdieping De trainingen worden vanaf januari 2023 zoveel mogelijk gepland op dinsdag- en donderdagmiddagen van 15.00 tot 16.30 uur, bedoeld om lesuitval te helpen voorkomen. Willen docenten zich na de training verder verdiepen in de materie? Dan kunnen ze profiteren van een uitleensysteem. Hiermee kunnen zij thuis zelf experimenteren en de diepte in of er direct mee aan de slag in de klas. Dit uitleensysteem geldt voor bijna alle trainingen zoals een handige koffer met drones. Peter Geuke demonstreerde Arduino . Dit is een opensource-computerplatform. Met deze toegankelijke technologie programmeer je samen met je leerlingen slimme en creatieve oplossingen van ontwerp tot realisatie. Marc-Jan Hengstman liet enkele docenten de mogelijkheden van Codey Rockey en Neuron zien. Zijn aanpak in de training? “Gewoon durven en doen, je kunt met deze technieken bij 0 beginnen. Het enige wat nodig is, is een klein beetje ervaring met een laptop en affiniteit met bewegende onderdelen. De rest volgt vanzelf.” Peter Weideman en Simon Uiterwijk Winkel gaven in de podiumruimte van Studio 15 een praktische training drones . Het hoge plafond in deze zaal bleek hiervoor uitermate geschikt. Verdere verdieping docentenprofessionalisering Kirsten Lejeune is onderwijsassistent op het Alma College en nauw betrokken bij dit pilotproject voor docentenprofessionalisering: “Uiteindelijk gaat het erom dat de techniekdocenten door deze professionalisering hun nieuwe kennis weer terugbrengen naar de leerlingen. De deelnemers kunnen blanco starten. Het idee is dat, als ze het willen, deze trainingen hen direct goed op weg helpen. Maar we willen meer doen op het vlak van docentenprofessionalisering. We zijn inmiddels begonnen om per techniekprofiel met de docenten rond de tafel te gaan: wat willen ze nog meer ondernemen op het vlak van docentenprofessionalisering? Op de antwoorden op die vraag willen we per techniekprofiel een tweedaagse praktisch-inhoudelijke studiereis baseren. Voor MVI staat in maart de eerste tweedaagse op de planning die Erik en ik samen gaan organiseren.” Voor alle leerkrachten en docenten Deze trainingen zijn in principe bedoeld voor alle docenten basisonderwijs en voortgezet onderwijs uit de subregio Almelo e.o. Erik: “De korte, praktische trainingen zijn ook toegankelijk voor leerkrachten uit het basisonderwijs. Dit past naadloos in het idee achter de doorlopende leerlijn. Ook versterkt het basisonderwijs hiermee haar inzet op W&T.” Naast techniekdocenten zijn de trainingen ook een verrijking voor onderwijsassistenten, collega’s uit de Technolabs en andere schoolmedewerkers die in technieklessen kunnen bijspringen. Erik: “Hoe breder we deze kennis verspreiden, hoe beter.” Het aanbod van trainingen zal groeien, is de insteek. Bijvoorbeeld een verdieping op Codey Rockey door het leren iets complexer te programmeren van robotjes met MBOD. MENU

5a70dcdd-7cde-4679-8f8c-0d618fb54140 House of Skills innovatieve locatie voor STO Café Opnieuw zit er (bijna) een bijzonder actief schoolseizoen voor STO Twente op. Op 21 juni werd dit leerzaam én sfeervol afgerond met een STO Café. De gastheren? House of Skills van de coöperatie PraktijkCentrum ProcesTechnologie Oost-Nederland (PCPT) aan de Kolthofsingel in Almelo. Eén ding werd duidelijk: er is volop werk voor mbo’ers in de Twentse procestechnologie, het is super schoon werk met inzet van uiterst innovatieve technologie, zowel tastbaar als digitaal. Ruim 70 deelnemers De bijeenkomst was bedoeld voor eenieder die bij STO Twente is betrokken, zowel binnen als buiten de school. De opkomst was met ruim 70 deelnemers dan ook hoog én gevarieerd; uit alle subregio’s en ook de stuur- en projectgroep kwamen de collega’s enthousiast af op het STO Café in House of Skills. Praktijkcentrum Voedingsmiddelentechnologie & Procestechniek House of Skills is het Praktijkcentrum van de Voedingsmiddelentechnologie & Procestechniek voor jongeren. Een uniek samenwerkingsverband tussen Zone.college, ROC van Twente, Saxion Hogeschool en de Universiteit Twente. Leerlingen, studenten, werkenden én zij-instromers worden hier ondergedompeld in de procestechniek, met praktijkgerichte en realistische leerervaringen. Want ook aan goed opgeleide procestechnici op mbo-niveau is heel veel behoefte in Twente, van Grolsch en bolletje tot en met de farmaceutische industrie. De officiële opening van House of Skills vond op donderdag 27 juni plaats, een week na ons STO Café, dus hadden de STO-deelnemers een bijzondere sneak preview! Het belang van samenwerking Het programma voor deze schoolafsluiting van STO Twente werd afgetrapt in de bijzondere theaterzaal van House of Skills door Marieke Rinket, programma manager STO Twente. Zij gaf het woord aan Jos Toebes. Hij is, naast directeur Techniek-College ROC van Twente, ook bestuursvoorzitter van de Coöperatie PCPT. In heldere verbale pennenstreken schetste Jos het belang van aandacht vanuit STO Twente voor procestechnologie en alle mogelijkheden om hierin met relevante partners samen te werken. Rondleiding De 70 deelnemers kregen in drie groepen een rondleiding langs alles mogelijkheden van House of Skills als veelzijdig Praktijkcentrum van de Voedingsmiddelentechnologie & Procestechniek voor jongeren. Eén ding werd duidelijk vanuit de rondleiding: er is volop werk voor mbo’ers in de Twentse procestechnologie, het is super schoon werk met inzet van uiterst innovatieve technologie, zowel tastbaar als digitaal. Na de rondleiding ging de barbecue van start, waarbij procestechnologie in de food éven geen rol speelde: alle lekkernijen, zoals het vlees op de roosters, werd ambachtelijk met de hand gemaakt én direct gedistribueerd onder alle STO-collega’s! House of Skills, en vooral Gerard Nijhuis en Dirk Zuidema: dank voor de leerzame middag en gastvrijheid! Meer weten? Check: https://processyourfuture.nl/house-of-skills/ Concreet aan de slag mét digitale ondersteuning Gerard Nijhuis en Dirk Zuidema zijn beiden projectleider voor Process Your Future/PCPT. Gerard is eveneens senior docent Voeding & Technologie aan het Zone.college en Dirk is senior docent Procestechniek aan ROC van Twente: “House of Skills is dé plek waar leerlingen, studenten, werkenden en zij-instromers alles kunnen leren over procestechniek. In een omgeving waarin alles draait om leren, jezelf ontwikkelen, experimenteren en fouten mogen maken. Iets wat in een echte fabriek natuurlijk niet mogelijk is.” Trots lieten Gerard en Dirk alle mogelijkheden in het House of Skills zien: “Leerlingen gaan hier zelf aan de slag met concrete onderdelen van de procesindustrie, zoals delen van productielijnen voor de foodsector. En wat zo mooi is: aanvullend, via grote schermen, zijn er tal van interactieve en digitale faciliteiten met VR, AR en 3D om ook de vmbo-leerlingen alle mogelijkheden in de procesindustrie zelf te laten beleven. Speciaal de digitale mogelijkheden nodigden de deelnemers aan dit STO Café uit tot zelf aan de slag gaan. Ook primair en voortgezet onderwijs van harte welkom Om jongeren al vroeg te interesseren en enthousiasmeren voor procestechnologie zijn uiteraard ook leerlingen van primair en voortgezet onderwijs van harte welkom. Gerard benadrukte dat House of Skills bewust inzet op de doorlopende leerlijn: “We willen leerlingen op meerdere momenten kennis laten maken met procestechniek in het House of Skills. Te beginnen in het basisonderwijs met een eerste verkenning, vervolgens op het vmbo met bijvoorbeeld de ‘Maak kennis met de Procestechniek en Voedingsmiddelentechnologie’ en daarna via het mbo.” Al die contactmomenten samen moeten het kwartje laten vallen voor hopelijk een studierichting procestechniek. Wel stipte Gerard het volgende aan: “Natuurlijk hoeft niet elke vmbo-leerling voor procestechniek te kiezen, maar via ons House of Skills komen ze er in ieder geval mee in aanraking en krijgen ze de kans voor een bewuste keuze.” MENU