27ed6fa7-cef9-42bf-8dd2-c1d020303025 Zonder support van je schooldirectie komt XR niet van de grond Ewout Warringa is docent op het Vechtdal College in Hardenberg. Binnen STO is Ewout een inmiddels bekende expert op het vlak van XR. Zijn visie en praktische handvatten mogen uiteraard niet ontbreken in deze XR special van de nieuwsbrief van STO Twente: “Al schaf je nog zoveel hardware en software aan: zonder een breed en door de schooldirectie gedragen visie op en beleid voor XR komt het niet duurzaam van de grond. Net zoals we leerlingen leren werken met een laptop moeten we hen ook digitaal vaardiger maken met deze technologie, ook als het bedrijfsleven in hun regio er nu nog niet mee werkt. Over 10, 20 jaar is dat wel het geval en daar moeten we hen nu beslist op voorbereiden.” Enthousiast en dan….? Ewout ziet het overal om zich heen: “Het is totaal niet moeilijk om docenten en leerlingen snel enthousiast te krijgen voor VR-brillen, Augmented Reality headsets en meer. De meeste docenten doorgronden snel de meerwaarde van deze hardware en software. Maar al vrij snel kan ik inschatten of deze dure spullen op een school in een kast belanden of niet. Vaak is de situatie: we hebben geld, dat moet op en daarvoor kopen we tien VR-brillen. De moeilijkste stap na de aanschaf en de eerste wow-ervaringen is het structureel implementeren van XR in je school en lessen. Docenten en directies hebben doorgaans niet door hoeveel energie en extra tijd het kost om die tweede stap te zetten. Dat heeft rechtstreeks te maken met visie en beleid vanuit de schooldirecties, die ontbreekt vaak.” Kernvragen leiden tot visie en beleid Ewout legt uit dat je visie en beleid ontwikkelt op grond van een eenvoudige kernvraag: wat willen we als school met XR bereiken? Wil je als school alleen maar op een open dag laten zien dat je hippe VR-brillen hebt? Of wil je echt onderzoeken wat de inzet daarvan op lange termijn kan betekenen voor bepaalde vakken, enerzijds als ondersteuning of anderzijds als uitbreiding van de lessen?” De beantwoording van die vragen leidt vervolgens tot nieuwe vragen. Ewout: “Zoals, hebben we dan voor XR een onderwijsassistent nodig? Geven we XR in een apart lokaal of laten we de hardware rouleren langs de reguliere lokalen? En hoe ga je om met ict gerelateerde zaken rondom dit thema?” VR Expertteam: een schoolvoorbeeld van hoe het wél kan Ewout heeft een aantal STO-regio’s in Nederland mogen helpen bij het vraagstuk van XR, waaronder onze eigen STO subregio Rijssen – Holten: “Zij vroegen om heel veel brillen en ik adviseerde hen een totaal andere insteek: zorg dat je experts krijgt die in je school je XR-beleid kunnen uitvoeren. Wie dat moeten zijn? Docenten van je eigen school, vanuit verschillende vakken, die hier enthousiast voor zijn. Deze groep heb ik zes dagen getraind, met huiswerk en ook heb ik het management uitgenodigd voor een training. Waarom? Het gaat om visie en beleid en het gaat erom dat die docenten en instructeurs daadwerkelijk van het management tijd krijgen om XR uit te rollen. Zelf moeten de leidinggevenden ook ervaren dat dit niet een 1,2,3-tje is. Het lijkt eenvoudig, maar kost gewoon tijd. Opgeteld leidde deze aanpak ertoe dat een aantal docenten vanuit het gloednieuwe VR Expertteam structureel tijd en budget krijgen om zich hier helemaal in te verdiepen.” Collega-docenten ter plekke in de les ondersteunen Vervolgens gingen deze getrainde docenten bij diverse vakken de lessen in als ondersteunende leshulp bij de collega-docenten. Ewout: “Daarbij heb ik hen geïnspireerd door ideeën aan te reiken bij welk vak je op specifieke wijze XR kan inzetten.” De winst? Ewout: “Deze collega’s worden door het VR Expertteam ondersteund in de toepassing én kunnen zelf ook nog leren over XR, eigenlijk op basis van een buddy-systeem. Dit is alleen mogelijk omdat het management inzag dat ze daadwerkelijk hiervoor tijd en geld moesten vrijmaken. Zonder die support lukt dat gewoon niet.” Start klein en zoek naar bewezen, gratis oplossingen Een ander advies van Ewout is om nooit te veel hardware ineens te kopen: “In rap tempo innoveren de verschillende merken en headsets en al snel loop je achter. Koop dus alleen strikt wat je nodig hebt om de hardware eerst eens te leren doorgronden. Ga daar met elkaar mee op ontdekkingsreis. Een andere valkuil is de peperdure software. Vraag je eerst grondig af of die überhaupt wel opweegt tegen het reguliere en het bestaande lesmateriaal. Koop niet meteen de dure Ferrari, maar leer eerst rijden in een Ford. Na gebruik en training van de Ford en feedback van de leerlingen kan je de volgende stap maken. Vaak heeft dure software uiteindelijk wel een meerwaarde. Maar stel je de vraag: is dit nu al nodig? Zoek voor dure software altijd eerst naar betaalbare of zelfs gratis alternatieven. Een uurtje surfen op het internet kan je al heel veel direct toepasbare software opleveren. Vervolgens moet je keuzes maken wie je wilt trainen en of je wilt investeren in bijvoorbeeld MDM-volgsystemen, waarmee je per school, per bril en per leerling een volgsysteem kan hebben.” Oproep voor landelijke XR Expertgroep Ewout komt ook XR-adepten tegen in het vmbo die zich op basis van een diepe, intrinsieke motivatie en honger naar technologie al compleet hebben ingewerkt. Is dat handig? Ewout: “Deze gepassioneerde eenlingen? Prima, maar we moeten verder kijken. Bij de landelijke organisatie van STO en Stichting Platforms vmbo heb ik gepleit voor een centrale XR Expertgroep om al die in het land opgebouwde kennis te bundelen. Zij kunnen collega’s helpen en ondersteunen. Want de een ontwikkelt iets op eigen houtje en de ander vanuit een team, maar van elkaar weten we dat niet. Helaas komt zo’n landelijk XR Expertteam niet van de grond, maar dit is nog steeds een wens van mij. Zo’n gepassioneerde eenling zou prima zijn of haar kennis kunnen delen via zo’n landelijk team, zoals tijdens nationale events en workshops of landelijke dagen van vmbo-profielen. Niet alleen bij de harde technische profielen, maar ook bij D&P, Z&W en Groen.” Aansluiting met XR uit technisch bedrijfsleven STO Twente heeft als belangrijke doelstelling de ontwikkeling van de relatie tussen het vmbo en het technisch bedrijfsleven in hun regio’s. Kijken deze scholen voor de toepassing van XR eigenlijk naar hoe deze technische bedrijven XR nu al inzetten? Het idee is namelijk dat de vmboscholen met hun XR proberen aan te sluiten met de XR die deze technische bedrijven al toepassen. Ewout: “In mijn eigen regio Noordoost Overijssel hebben we eerder enkele bedrijven gehad die onze VR-brillen leenden om daar kennis mee te maken, vooral bedrijven uit de hightech. Kijk ik verder in onze regio, dan zie ik weinig bedrijven die XR inzetten in hun productiebedrijven. Wel merk ik dat bedrijven XR inzetten om kinderen enthousiast te maken voor hun sector. Bedrijven hebben er wel van gehoord en soms aan gesnuffeld. Maar het is lastig voor bedrijven om XR concreet in te zetten en eerst te leren doorgronden als zij tegelijkertijd ook omzet moeten maken en geld verdienen. Zelf ben ik mondiaal georiënteerd en haal van over de hele wereld XR-oplossingen uit het technisch bedrijfsleven naar mijn school, zoals van Porsche en hun HoloLenzen. Daar worden hun medewerkers mee getraind, maar inmiddels ook mijn leerlingen! Mijn advies? Kijk voor je XR, zowel voor wat betreft hardware als software, verder dan je eigen regio en ontdek vooral waar het over vijf tot tien jaar met XR heengaat.” Allerlaatste trends Tot slot deelt Ewout met STO Twente graag de allerlaatste trends en ontwikkelingen op het gebied van XR: · Microsoft stopt helaas met de verdere ontwikkeling van HoloLenzen. · De Meta-brillen hebben nu een MDM-volgsysteem waarmee je per school, per bril en per leerling een volgsysteem kan hebben. Daardoor hoef je niet meer met nepaccounts te werken. Ewout beveelt scholen de aanschaf daarvan aan. Deze ontwikkeling volgt op de vraag vanuit onderwijs en is dus een mogelijkheid om aan te schaffen. · Op 17 september is op de Meta Connect de AR bril “ Hypernova” smart Glasses gelanceerd. Dus Meta is druk bezig met AR glasses. · Samsung is bezig met een nieuwe XR Headset die goedkoper dan Apple Vision Pro. · Daarnaast zijn er tal van bedrijven in Nederland en België druk bezig met het ontwikkelen van software die is te gebruiken binnen het onderwijs. MENU

fa15d041-b017-462f-ae6d-553e6ef7f323 XR werkt het beste als wij techniekdocenten zelf op maat gemaakte content leren ontwikkelen Bouwmensen Almelo is een belangrijke partner voor STO Twente. Ze hebben niet alleen een vooruitstrevende visie op XR, maar passen deze ook praktisch en consequent toe. Ook het technisch vmbo in Twente profiteert hier inmiddels van. Voor deze XR-special van de nieuwsbrief van STO Twente gingen we in gesprek met Robert Herman van Bouwmensen Almelo: “Wij leren docenten van vmboscholen uit Twente zelf hun content voor XR te programmeren. Waarom? Wat er kant-en-klaar te koop is, is het allemaal net niet!” Nog een voordeel van XR: “Met XR kan een docent of instructeur een grote groep makkelijker bedienen”, benadrukt Robert Herman. Een herkenbare aanleiding… Robert: “Het technisch vmbo kent, ten opzichte van de vroegere LTS, een verschraling in het vakonderwijs. Bij Bouwmensen Almelo stromen zowel BWI-leerlingen als ‘vakvreemden’ in. Zij komen bij ons op de opleiding met nagenoeg geen bouwbagage. Begin je dan met een groep van circa 35 leerlingen op allemaal hetzelfde basale startniveau? Dan kan onze instructeur niet iedereen gelijke aandacht geven.” Die patstelling leidde ertoe dat Robert en zijn collega’s op zoek gingen naar een systeem om die missende basisinstructie makkelijker, sneller en minder vanuit individueel één-op-één onderwijs over te kunnen brengen. HoloLens bleek te statisch Robert: “Op een BWI Platformdag ontdekten we Ewout Warringa die de HoloLens presenteerde. Ewout vroegen we vervolgens bij ons een demonstratie te komen geven. Vervolgens heb ik een softwareontwikkelaar gevraagd een specifieke lesopdracht, een stelopdracht, voor ons te ontwikkelen in de HoloLens. In de praktische uitvoering bleek dat te statisch, want een HoloLens is niet interactief. De aandacht voor die opdracht bleek bij onze leerlingen heel kortstondig.” Wetenschappelijk onderzoek helpt Robert is toen op zoek gegaan naar digitale interactie tussen de lesstof, de leerling en de opdracht: “We werden getipt over XR, compleet nieuw voor ons. Vervolgens zijn we gestart met het hieraan koppelen van eenvoudige opdrachten, zoals een plankje zagen.” Robert ontdekte dat de Universiteit Utrecht een kennisproject deed om te kijken of XR aansloot bij zijn doelgroep: “Zij hebben ons geholpen bij de didactische vormgeving zoals wij onze XR-opdrachten inmiddels inzetten, getest op een grote groep leerlingen in Utrecht. Wat bleek? Deze manier van instructie geven, de combi van het visueel maken én het zelf doen, is top of the bill! Na deze wetenschappelijke support kreeg XR bij ons nog meer vaart.” Bouwmensen Almelo zet met XR landelijk de toon Robert vroeg vervolgens een student van UT om te onderzoeken wat XR nog meer zou kunnen betekenen voor Bouwmensen Almelo: “Vergeet niet: voor ons was dit een compleet nieuwe digitale wereld, waar zouden we in terechtkomen? Zijn onderzoek vormde een goede basis en de afgelopen vijf jaar zijn we XR aan het ontwikkelen van helemaal niets naar iets.” Inmiddels is het specifiek door Bouwmensen Almelo ontwikkelde XR-systeem in talloze andere werkplaatsen van de Bouwmensen-organisatie in Nederland in gebruik, een mooi compliment. De specifieke XR-aanpak van Bouwmensen Almelo? Robert: “Eerst maak je een opdracht virtueel met de VR-bril, daarna maak je ‘m live op de vloer. De ambachtelijke vaardigheden blijven dus ook geoefend, dat benadruk ik graag. Het grote voordeel van 3D-animatie is dat dit veel duidelijker is voor leerlingen dan een platte tekening, een heel groot voordeel van XR. Door XR met 3D zien ze onmiddellijk wat ze moeten doen.” Nu volop actief met technisch vmbo in Twente Inmiddels geeft Bouwmensen Almelo, samen met het bedrijf Connec2, aan een groot aantal collega’s van STO Twente een serie trainingen zodat zij zelf hun content voor XR kunnen creëren: “Voornamelijk BWI-docenten van STO Twente leren we zelf een digitale bouwplaats te programmeren inclusief de virtueel gemaakte lesopdrachten uit hun curriculum. Waarom wij hen leren die content zelf op maat te creëren? Nou, wat er kant-en-klaar te koop is, is het allemaal net niet! Deze technische vmbo-docenten weten heel goed welke lesonderwerpen geschikt zijn voor toepassing in XR. Op een manier waarbij XR ook helpt om hun aandacht in de grote klassen goed te kunnen verdelen. Leerlingen met een bril op zijn volledig in hun eigen digitale omgeving bezig waardoor de instructeur zijn aandacht beter over de hele groep kan verdelen. Met XR kan een docent of instructeur een grote groep makkelijker bedienen. Hiermee voorkomen we dat duur aangeschafte VR-brillen en HoloLenzen liggen te verstoffen in de kast.” XR leer- en ontwikkeltrajecten duren lang Naast de noodzaak om zelf content voor XR te ontwikkelen door techniekdocenten, leerde Robert Herman gaandeweg nog een les: “Deze leer- en ontwikkeltrajecten duren lang, het gaat in stapjes. De techniek ontwikkelt snel, we zijn inmiddels aan de derde of vierde serie brillen toe. Je wordt rap ingehaald door de techniek. Tegelijkertijd kost het veel tijd om je hierin te ontwikkelen en te bekwamen.” Competitie op basis van parameters Robert Herman benoemt nog een ander groot voordeel van XR dat nog niet vaak wordt benut: “Je kunt allerlei parameters instellen en mee laten lopen. Met als doel om digitaal te zien waar een leerling de fout ingaat, waar het makkelijk gaat en waar bijsturing nodig is. Die constateringen kun je als docent er per leerling ongemerkt uitfilteren en vervolgens toepassen op die specifieke leerling. Zoals: die ene leerling moet meer praktisch oefenen en een andere leerling moet wellicht nog iets meer in de theorie duiken. De ontwikkeling per leerling en de benodigde ingrepen door de docenten zijn dus op individuele basis vast te stellen.” Handige kant-en-klare XR-kist Een andere innovatie van Bouwmensen Almelo is de ontwikkeling van een kant-en-klare kist met daarin alle hardware en software die nodig is voor XR. Robert: “Wij gebruiken die en inmiddels ook heel veel collega’s op andere vestigingen van Bouwmensen in Nederland. Ook dit helpt voorkomen dat hardware en software voor XR ongebruikt in de kast blijft liggen. De docenten en leerlingen hebben met deze XR-kist alles in één keer bij de hand en kunnen direct op basis van plug & play met de lessen starten, dit werkt veel efficiënter. Ook telt de XR-kist een reinigingsset voor VR-brillen, een overblijfsel uit corona. Daar komt bij: deze kant-en-klare XR-kist is ook heel handig om zó mee te nemen voor demo’s op de vmboscholen van STO Twente!” MENU

a020d377-d8a9-4fa9-924e-e2e4a11c1857 Met Technoscope samen meten en weten Vanuit Techkwadraat Twente gaan veel scholen aan de slag met uiteenlopende activiteiten. Maar wat doen die activiteiten met de affiniteit van leerlingen voor technologie? Brengt het bij hen iets teweeg? Meten = weten, dus ontwikkelde Tim Post het instrument Technoscope: “Elke klas, school en schoolstichting ziet straks meteen wat haar inzet voor Techkwadraat Twente doet met de affiniteit van leerlingen voor technologie én waar hierin nog ruimte voor groei ligt.” Toetsen wat inzet oplevert Het hoofddoel van Techkwadraat is om technologieonderwijs voor álle kinderen in het funderend onderwijs toegankelijk te maken, door regionale samenwerkingen tussen scholen, bedrijven en andere organisaties te stimuleren om zo een nieuwe generatie technische talenten op te leiden. Tim Post is onderwijswetenschapper, lang werkzaam geweest aan de UT, geestelijk vader en projectleider van Kids4Twente en lid van de landelijke kennisgroep van Techkwadraat: “Een mooi doel van Techkwadraat en daar gaat terecht veel geld naartoe. Maar wat brengt al die inzet uiteindelijk teweeg bij leerlingen? Het is vreemd, maar betrouwbare toetsen om die vraag te beantwoorden, misten nog. Hoe weten we dan waartoe onze inspanningen moeten leiden, in hoeverre we daarin slagen en waar nog ruimte ligt voor verbetering?” Concreet leren van elkaar Dit gebrek aan wetenschappelijk gereedschap voor scholen liet Tim niet los: “Daarom ontwikkelde ik Technoscope: een praktische, digitale vragenlijst waarmee klassen de affiniteit van hun leerlingen (vanaf 9 jaar oud t/m VO) kunnen meten als het gaat om nieuwsgierig onderzoekend en ontwerpend leren.” Technoscope gaat antwoord geven op een fundamentele vraag. Tim: “Komen we bij leerlingen ‘binnen’ met onze activiteiten? Zien we hun hart sneller kloppen voor hun eigen rol in het technische Twente van morgen? En welke activiteiten en achtergrondkenmerken van scholen maken hierin het verschil bij leerlingen? Met Technoscope meten we voor scholen op korte en lange termijn wat hun inzet doet. Het gaat niet om wijzen naar elkaar, maar om leren van elkaar.” Tim is een groot voorstander van onderwijs dat met elkaar zelflerend wordt: “Met Technoscope kunnen we dat eindelijk helpen bereiken.” Voortschrijdend inzicht door jaarlijkse metingen Concreet is Technoscope een website waar klassen op inloggen en waar zij hun leerlingen een korte en eenvoudige vragenlijst laten invullen. Tim: “Vervolgens kunnen wij deze scores nagenoeg meteen teruggeven op het niveau van de klas, school, stichting, Twente en zelfs landelijk. Via een helder dashboard zijn de scores van de leerlingen in één oogopslag zichtbaar.” Technoscope gaat jaarlijks op de scholen meten gedurende de looptijd van Techkwadraat Twente. Dat is nu nog van 2025 t/m 2028, met een mogelijke verlening met vijf jaar. Tim: “Technoscope vertaalt de resultaten in praktijkgerichte rapportages. Niet alleen zien scholen wat hun inzet doet met hun leerlingen; ook kunnen zij de eventuele verschillen daarin elk jaar monitoren en daar actie op ondernemen, want de meetgegevens zijn historisch inzichtelijk.” Acties enten op metingen Technoscope levert profielen van je klas op waarmee je inzicht krijgt in hoe leerlingen denken over technologie. Tim: “Maar dat is nog maar het begin. Hoe doe je er vervolgens goed aan om met je klas, school of schoolstichting binnen Techkwadraat Twente juist die activiteiten te kiezen die op termijn het verschil gaan maken? Technoscope fungeert dus niet alleen als spiegel, maar ook als doelschijf. Je kunt met Technoscope samen resultaatgerichter bekijken welke inzet zinnig is. Een voortdurende afwisseling van meten én weten. Je hebt het dan over een systemische schoolontwikkeling, zelfs op regio breed niveau. Hopelijk fungeert Technoscope zodoende als een krachtige motor voor onderwijsvernieuwing in Twente.” Van en met elkaar leren Tim: “Zijn we met Technoscope een tijdje onderweg voor Techkwadraat Twente? Dan kan de desbetreffende leerkracht of docent, W&T-coördinator, schooldirectie en schoolstichting terugkijken naar eerdere scores en beoordelen of de gepleegde inspanningen leidden tot een positieve groei bij leerlingen als het gaat om hun waardering voor en interesse in technologie.” Ook zijn er analyses te maken tussen de klassen binnen een school om potentiële ontwikkelkracht binnen je school helder te krijgen, of zelfs tussen scholen, het laatste uiteraard geanonimiseerd. Tim: “We kunnen allerlei vergelijkingen maken en daaruit leren. Niet als competitieve wedstrijd, maar om ván en mét elkaar te leren om zo Twente breed sterker te worden! Ik nodig de scholen onder de vlag van Techkwadraat Twente uit Technoscope te omarmen als een stuk gereedschap om het goede te doen, en die data kan elke klas, school en stichting uiteraard op haar eigen manier inzetten.” Begin morgen al Het brede scala aan activiteiten van Techkwadraat Twente zou misschien de schijn kunnen wekken dat het stimuleren van leerlingen van externe activiteiten afhankelijk is. Tim: “Al dit aanbod heeft weinig zin zonder een inspirerende leraar of docent, zo blijkt uit onderzoek. Het stimuleren van leerlingen hoeft dus niet te wachten. Je kunt er morgen al mee beginnen, gewoon in je eigen lesgeven. De sleutel ligt in de manier waarop je een inspirerende klascultuur schept en leerlingen laat ontdekken dat technologie overal al in het curriculum verscholen zit. Of het nu gaat om een rekensom, een biologieles of een spreekbeurt – overal ligt de kans om leerlingen te laten zien dat dingen onderzoeken en maken leuk en waardevol is. Zoek het dus niet buiten je, maar vooral binnen je. Nieuwsgierige leraren maken nieuwsgierige leerlingen.” Meer weten? https://www.youtube.com/watch?v=lGNVJjN26Hc MENU

568ad054-7835-4fb8-a46c-3276c0b342c6 Je kunt met Techkwadraat Twente vanuit veel soorten startsituaties beginnen, er is heel veel mogelijk Op 1 oktober ging Techkwadraat Twente officieel van start. Mirjam Nijhuis is programmamanager voor het aan Techkwadraat Twente deelnemende primair onderwijs (PO). Marieke Rinket is programmamanager voor het voortgezet onderwijs (VO). Graag zetten Mirjam en Marieke bij de start de horloges gelijk met enkele tips en adviezen: “Ons meest praktische advies op dit moment? Begin gewoon, kijk hoe dat gaat en bouw daar samen op voort.” Mirjam en Marieke benadrukken dat zij voor het PO en VO graag een vraagbaak zijn voor alles waarmee deze scholen vanuit Techkwadraat Twente mee te maken krijgen: “Samen komen we er altijd uit.” Er doen op dit moment 169 PO-scholen en 29 VO-scholen mee met Techkwadraat Twente. Marieke: “Goed nieuws is dat nog 14 PO- en 2 VO- scholen zich hebben aangemeld om mee te doen met de laatste twee van de drie schooljaren van Techkwadraat Twente, dus vanaf augustus 2026. Dit betekent onder andere dat het merendeel van de twentse PO-scholen plus alle VO-locaties die deel mogen nemen, dit uiteindelijk ook doen, een sterk signaal.” Hoog percentage activiteitenplannen Het enthousiasme vanuit de deelnemende basisscholen is groot, geeft Mirjam aan: “Zeker 90% van de deelnemende PO-scholen heeft een activiteitenplan voor hun deelname aan Techkwadraat Twente ingeleverd, een verheugend hoog percentage. Dit betekent dat heel veel scholen erover nadenken waar ze nú staan en wat hun volgende stap met Techkwadraat Twente zou kunnen zijn. Dit doen zij dus aantoonbaar al bij de start van Techkwadraat Twente, en dat is positief.” Marieke: “Van de deelnemende VO-scholen hebben ook bijna alle scholen een activiteitenplan ingediend. Dus ook alle VO-scholen kunnen starten en we merken nu al dat zij net zo hard aan de slag gaan met Techkwadraat Twente als de PO-scholen. De scholen hebben veel vrijheid om te besluiten waar ze het geld aan willen besteden als ze maar binnen de met elkaar afgesproken kaders van Techkwadraat Twente blijven. We hebben daartoe samen een breed plan neergezet waarin elke PO- en VO-school zich kan vinden.” Marieke en Mirjam geven aan dat de scholen in het eerste jaar best wel wat uren aan planvorming kunnen besteden, maar tegelijkertijd toch ook wel met de uitvoering zouden moeten starten. Nú het moment om iedereen in je school te betrekken Mirjam en Marieke zien de hoge deelname en inhoudelijke bijdragen als een resultaat van alle inzet die de afgelopen maanden is gepleegd om Techkwadraat Twente bekend te maken in het PO en VO: “Niet alleen bij de besturen is dit goed geland, maar inmiddels ook bij leerkrachten en docenten. Het is écht gaan leven.” Wel heeft Mirjam een advies voor het PO: “Mocht een basisschool nu inzien dat Techkwadraat Twente nog voornamelijk op de agenda staat bij de schooldirectie en de eigen W&T-coördinator, dan is het voor die scholen wellicht een goed moment om ook de leerkrachten er gaandeweg bij te betrekken.” Marieke: “Ook het VO raad ik aan om álle betrokkenen bij Techkwadraat vanaf nu hierin mee te nemen.” Mirjam en Marieke realiseren zich dat het toch al zo drukbezette PO en VO zoekend kunnen zijn naar hoe zij Techkwadraat Twente zo volledig mogelijk kunnen aanvliegen: “Dat begrijpen wij natuurlijk. De ene school heeft er in dit stadium al gedetailleerder over nagedacht dan de andere school. Dat verschil is ook geen probleem. Je kunt met Techkwadraat Twente vanuit veel soorten startsituaties beginnen, er is heel veel mogelijk.” Gericht advies voor VO Marieke: “Het VO geef ik mee dit geld gericht voor hun school te benutten om op een duurzame manier verandering op de scholen neer te zetten op het gebied van technologie. Tip? Kijk vooral eerst naar wat er al is en sluit daarop aan. Denk en doe niet direct te groot, begin klein, kies wat bij je schoolidentiteit en -populatie past en bouw daarop verder. Kijk ook goed om je heen wat VO-scholen in je directe omgeving of binnen je stichting al doen met technologie. Wellicht kun je daar praktisch en fysiek op aanhaken. Kijk dus naar buiten, maar begin eerst bij jezelf, je basis in je eigen school. Elke school is anders en start vanuit de samenhang in je activiteiten. Check met elkaar of die bij je VO-school passen.” Mirjam: “Dat geldt uiteraard ook voor het PO.” Extra aandacht voor doorlopende lijn Mirjam en Marieke roepen het PO en VO op om ook structureel aandacht te schenken aan de doorlopende lijn: “Daar bedoelen we mee hoe de PO-leerlingen vanuit hun kennismaking met technologie doorstromen naar het VO. Neem die doorstroom mee in alles wat je doet als school. Speciaal voor het VO geldt dat zij vanuit het perspectief van de doorlopende lijn samenwerken met het vervolgonderwijs op het vlak van technologie-onderwijs, zoals met Saxion, de Universiteit Twente en het ROC van Twente.” Veel animo voor start met W&T Kompas en Visiespel Een derde van de betrokken basisscholen, zo’n 55, geeft aan dat zij graag eerst starten met het W&T Kompas en het daaraan gekoppelde Visiespel. Mirjam: “Zij hebben nog niet goed helder waar zij nu staan met technologieonderwijs onder de paraplu van W&T. Zij voelen nu de drive om eerst hun startpositie vast te stellen. Het is nuttig om daarvanuit de juiste keuzes te maken binnen het grote palet van activiteiten van Techkwadraat Twente. Hun zorgvuldigheid sluit mooi aan bij de insteek van Techkwadraat Twente, waarbij je niet zomaar wat activiteiten bij elkaar sprokkelt, maar dat je dat zoveel mogelijk vanuit een professionele en bewezen wetenschappelijk onderbouwde basis doet.” Met het W&T Kompas en het daaraan gekoppelde Visiespel leg je die basis heel stevig en stel je op voorhand vast welke activiteiten goed passen bij jouw schoolpopulatie. Mirjam: “Daardoor maak je al bij de start slimme keuzes die heel lang in je voordeel blijven doorwerken.” Handig: verrijk je thematisch onderwijs met Techkwadraat Over ‘gewoon beginnen’ gesproken: Mirjam heeft een handig één-tweetje voor PO-scholen: “Veel basisscholen zijn al actief met thematisch onderwijs. Die thema’s kun je verrijken vanuit het perspectief van technologie. Hoe? Door met je leerlingen technische bedrijven of organisaties te bezoeken, passend bij dat thema. Aan die verrijking koppel je enkele lessen in relatie tot die externe bezoeken. Idealiter ontwikkel je deze samen met het bedrijf/de instelling. Een mooie en praktische manier om vanuit dit bestaande thema de verbreding en verrijking te realiseren op basis van de doelen van Techkwadraat Twente.” Mirjam ziet een aantal scholen dit al doen: “Zij kunnen dan vanuit de gelden van Techkwadraat Twente bijvoorbeeld ook materialen aanschaffen die zij vervolgens binnen die thema’s inzetten.” De winst? Mirjam: “Daardoor is Techkwadraat voor de scholen niet een verzwarende activiteit die erbij komt, maar wordt het lichtvoetig geïntegreerd in wat ze al doen.” Helpen mixen & matchen met deelnemende partners De essentie van Techkwadraat Twente is dat de PO- en VO-scholen samen met bedrijven en instellingen zoals musea, science centra, bibliotheken en techhubs regionaal bouwen aan een omgeving waarin kinderen en jongeren op verschillende manieren, momenten en plekken in aanraking kunnen komen met technologie. Op een goed bezochte centrale bijeenkomst bij House of Skills in mei dit jaar konden de deelnemende scholen met al deze partners persoonlijk kennismaken. Marieke: “Daar is nog wel een rol voor ons weggelegd: door scholen te helpen bij dit mixen en matchen. Een goed signaal is dat de PO- en VO-scholen ons nu al vragen met wie ze concreet contact op kunnen nemen bij deze bedrijven en instellingen en wie hen daarbij kan helpen. Ook gaan we bezoeken naar bedrijven en instellingen organiseren voor leerkrachten en docenten. Dat aanbod staat straks op onze jaarkalender.” Contacten leggen met lokale bedrijven Techkwadraat Twente stimuleert het PO om contacten te leggen met bedrijven in de regio voor technologische activiteiten met de leerlingen. Dit is niet de eerste natuur van het PO. Welke tips heeft Mirjam? “Begin eerst eens bij de bedrijven van de ouders van je leerlingen. Je kunt bijvoorbeeld een oproep daarvoor doen via je nieuwsbrief, ouderbrief of je sociale media. Op die manier begin je al letterlijk en figuurlijk heel dicht bij huis. Het zal je verbazen hoeveel bedrijven oprecht geïnteresseerd zijn om iets met hun technologie voor het PO te doen. Want vaak werken daar mensen die óók kinderen in het PO hebben, misschien wel op jouw school!” Goed teken: samenvoeging Stuurgroepen STO Twente en Techkwadraat Twente Sterk Techniekonderwijs Twente is al een aantal jaren onderweg. Veel PO- en VO-scholen doen eraan mee of hebben er van gehoord. De stuurgroep van STO Twente en die van Techkwadraat Twente zijn samengevoegd, ook omdat in beide stuurgroepen vaak al bestuurders van deze scholen werkzaam zijn. De dijk aan ervaring die STO Twente eerder opdeed met technologie-onderwijs vloeit zo rechtstreeks naar Techkwadraat Twente. Een typisch staaltje van een nuchtere twentse samenwerking. Contactgegevens Mirjam Nijhuis, Programmamanager Techkwadraat Twente (PO) E-mail: mirjam.nijhuis@techkwadraattwente.nl , mobiel 06 12 922 156 Marieke Rinket, Programmamanager Techkwadraat Twente (VO) E-mail: marieke.rinket@techkwadraattwente.nl , mobiel 06 15 422 163 MENU

af2bf6f2-c8e2-469c-af8e-362f0edc2f7c Universiteit Twente MEETS CT Stork College De afdeling PIE van C.T. Stork College ontving in september gastvrij een groep studenten van Universiteit Twente. Voornamelijk studenten die in opleiding zijn voor tropenarts bij Arts Internationale Gezondheidszorg of andere beroepen waarvoor zij na hun studie in het buitenland aan het werk gaan. Straks, in gebieden met vaak weinig technische support, moeten zij terug kunnen vallen op hun eigen technische kennis. Usman Azhar, docent PIE: “De studenten waren verbaasd over de hoeveelheid en variatie in apparatuur op onze afdeling PIE, vooral ook dankzij STO Twente.” Deze studenten namen deel aan een techniekweek bij de Werkgroep OntwikkelingsTechnieken van de UT. Een onderdeel daarvan was het op het CT Stork College meer leren over metaal bewerken. Lucas Kroon en Colin Willig zijn beiden lid van de WOT. Colin is eveneens lid van de commissie die de Techniekweek organiseert: “De WOT is een studentenvereniging vanuit UT met een passie voor technologie en ontwikkeling. We testen en ontwerpen extreem betaalbare technologieën voor gebruik in ontwikkelingslanden. Een waterpomp voor €20 of €10 voor een irrigatiesysteem? Wij ontwikkelen het voor degenen die dit het hardst nodig hebben.” Connectie met themaweek Usman schetst hoe de samenwerking ontstond: “Op CT Stork College werken wij met themaweken. Eén daarvan had als thema Wereldburgers. We wisten dat specifiek de organisatie WOT van UT tropenartsen, piloten en meer in opleiding extra traint in technieken die nuttig zijn voor hun werk in bijvoorbeeld ontwikkelingslanden of verre streken.” Colin: “Denk daarbij aan houtbewerken, metselen, elektrotechniek, watertechnologie en meer. Ook krijgen de deelnemers aan onze WOT Techniekweek een metaalbewerkingscursus waarin ze een touwpomp leren maken, waarmee ze met simpele technologie water kunnen oppompen. Daar komen allerlei metaalbewerkingen bij kijken zoals, boren, slijpen en lassen. Normaal doen we dit met de cursisten bij SMEOT, maar zij waren dit jaar verhinderd om ons te ontvangen. SMEOT attendeerde ons op de mooie werkplaats bij PIE van CT Stork College. We kenden de school vanuit een eerdere rondleiding voor hun leerlingen bij de WOT. We legden contact en bleken van harte welkom te zijn.” Rondleiding bij de WOT heel leerzaam voor leerlingen Usman blikt tevreden terug: “We hebben de WOT verleden jaar benaderd en mochten met onze leerlingen PIE bij hen op bezoek. Heel leerzaam, want de leerlingen zagen allerlei ontwikkelingen en duurzame uitvindingen die de WOT voor ontwikkelingslanden bedenkt én realiseert. Een paar voorbeelden zijn: een grondwaterpomp en een vergisterbak die biogas produceert. Hier kan iemand een aantal dagen mee koken. Het werk van de WOT sloot daarmee naadloos aan op ons thema Wereldburgers. De WOT vroeg recent op haar beurt of zij met hun studenten een bezoek mochten brengen aan onze afdeling PIE om onze middelen te leren kennen én concreet in te zetten.” Praktische manier van uitleggen sprak enorm aan Colin en Lucas: “De docenten PIE van CT Stork College stonden paraat om hun specifieke machines en gereedschappen uit te leggen, zoals hoe je een slijptol of lasapparaat gebruikt. Deze docenten PIE hebben veel expertise en bleken heel bedreven om hun knowhow op onze iets meer dan 20 studenten over te brengen. Eveneens hebben ze geholpen bij het maken van bepaalde onderdelen voor de touwpomp.” Colin en Lucas benadrukken waarom de instructie op het technisch vmbo zo goed hielp: “Onze studenten zijn niet gewend om praktisch uitleg te krijgen, ze moeten heel veel in de collegebanken zitten en toehoren. Bij CT Stork College kregen ze helder instructie, met bij elke handeling fysieke voorbeelden. Die praktische manier van begeleiden sprak onze studenten enorm aan.” Aan de slag met metaalbewerking De werkplaats van de WOT is niet geschikt voor instructie aan een grotere groep. Usman: “Wij hebben met plezier de afdeling PIE en onze expertise als techniekdocenten beschikbaar gesteld, zoals lassen, draaien en meer. We hebben aan de studenten van de WOT uitgelegd hoe onze machines werken en zij hebben daar vooral op het vlak van metaalbewerking naar hartenlust gebruik van kunnen maken om hun duurzame technische oplossingen te realiseren.” Ook keken de studenten mee met het soort opdrachten dat de PIE-leerlingen zelf uitvoeren en hoe hun curriculum in elkaar steekt. Lucas en Colin: “Het was heel inspirerend om te zien dat de docenten van CT Stork College zoveel plezier haalden uit het begeleiden van onze groep studenten!” Andere doelgroep werkt verfrissend Usman kreeg zelf ook energie van de samenwerking tussen het vmbo en UT: “Je krijgt een totaal andere doelgroep binnen. Zoiets werkt sowieso altijd verfrissend.” Ook de studenten zelf keken hun ogen uit: “Ze waren toch wel verbaasd over de hoeveelheid en variatie in apparatuur die wij op de afdeling PIE hebben, vooral ook dankzij STO Twente. Naast onze conventionele machines waren ze ook erg geïnteresseerd in onze geavanceerde technologieën bij PIE, zoals lasersnijden en 3D printen. Ook toonden ze veel interesse in de manier van werken op het technisch vmbo. Zelf zijn we ook erg enthousiast over hoe dit plaatsvond en we staan zeker open voor een verdere samenwerking, ook als studenten van de WOT aan de slag willen met onze nieuwe technologieën.” MENU

1a975646-22a2-4566-a8bf-a1ca62bea88f Stagemarkt SMEOT inspireert nieuwe generatie De stagemarkt SMEOT is een mooie, jaarlijkse traditie in september. SMEOT-studenten en studenten van ROC van Twente maken er kennis met bedrijven uit de sectoren metaal, mechatronica en verspaning. Maar daarnaast zet SMEOT haar deuren wagenwijd open voor derde- en vierdejaars vmbo-leerlingen van de technische profielen vanuit STO Twente én het praktijkonderwijs. Hoge deelname bedrijven Opnieuw was er heel veel belangstelling van deelnemende techniekbedrijven. Denise van Beilen organiseerde de Stagemarkt SMEOT. Zij is een ROC van Twente docent op de locatie SMEOT: “Het is de stagemarkt van ROC van Twente en SMEOT samen. Als ROC-docent heb ik in 2017 het voortouw genomen om dit jaarlijkse evenement te organiseren, met hulp van ons gezamenlijke ROC/SMEOT-team.” Vmbo-leerlingen interviewde bedrijven Ook de leerlingen uit het VO werden aan het werk gezet! Denise: “Aan de hand van de voorbereiding op school én een uitgeschreven vragenlijst lag het initiatief bij hen. Op eigen kracht moesten zij de stagebedrijven van hun interesse aanspreken en een gesprek op gang brengen met hun vragen.” Een prima oefening voor hun communicatieve vaardigheden, ook steeds meer van belang voor toekomstige technici die zich in een complexe arbeidsmarkt moeten zien te handhaven. Ruim baan voor STO Twente-scholen jaar kwamen vmbo-leerlingen van CT Stork College in Hengelo en het Stedelijk Alpha en Bonhoeffer Van der Waalslaan in groten getale langs om persoonlijk kennis te maken met bedrijven die stageplekken aanbieden. Hans Fokke: “Ook het praktijkonderwijs ’t Genseler in Hengelo nam haar derde- en vierdejaars leerlingen mee, met vooral de focus op metaal. Specifiek deze leerlingen maken hun technische opleiding binnen het praktijkonderwijs af totdat ze een arbeidsplek hebben. Wel ondersteunt SMEOT hun opleiding met verdieping op het vlak van onder andere lassen.” Demcon: connectie leggen met jeugd Eén van de aan de stagemarkt deelnemende bedrijven was Demcon, met als kernactiviteit Mechatronica. Tanju Kahraman: “We besteden hier graag aandacht en tijd aan. De jeugd is de toekomst van Nederland en dat begint ook al op het technisch vmbo. Demcon steekt heel graag tijd in de ontwikkeling van haar mensen en we hopen daarmee ook deze vmbo-leerlingen te inspireren. Jong bloed is hard nodig, vooral in de naaste toekomst als je weet dat alleen al eind dit jaar heel veel collega’s in de technische sector met pensioen gaan. Vaak kennen mensen onze naam wel, maar weten ze niet waar we voor staan. Deze stagemarkt is een prima gelegenheid om onze naamsbekendheid onder de jeugd te vergroten.” Braakhuis Metaaltechniek: aandacht voor verspaning Ook Braakhuis Metaaltechniek uit Borne deed enthousiast mee met de stagemarkt. Stefan Espeldoorn: “We zijn heel druk, toch maken we hier heel graag tijd voor vrij om verspaning meer bekendheid te geven onder BBL- en ook vmbo-leerlingen. Verspaning is binnen het spectrum van metaal een relatief onbekend specialisme. We hebben heel veel nieuwe collega’s voor verspaning nodig en dat start in het vmbo. Onze onderdelen vind je overal in terug, van melkmachines tot en met Defensie. Het is van belang dat we onze producten in Nederland kunnen blijven produceren en niet door gebrek aan technici moeten verplaatsen naar het buitenland. Docenten en hun leerlingen kunnen bij ons ook een afspraak maken voor een bedrijfsbezoek. Ook ouders zijn welkom, omdat zij eveneens een positieve invloed hebben op de technische studiekeuze van hun kinderen.” Vanaf een tekening zelf écht iets maken Nick Bloemendaal is collega van Stefan Espeldoorn: “Zelf heb ik ook vmbo gedaan en vervolgens bij SMEOT een BBL-traject gevolgd, met het werkgedeelte bij Braakhuis Metaaltechniek. Voor mij een perfecte combinatie van theorie en praktijk. Wanneer bij mij het kwartje voor techniek viel? Eigenlijk de eerste keer dat ik achter een computergestuurde machine kwam te staan. Toen zag ik in hoe mooi het is om vanaf een tekening echt een fysiek eindproduct te maken!” Oproep Hans Fokke Hans Fokke heeft tot slot een oproep: “Benut alle kansen die STO Twente biedt. Er is veel mogelijk met deze subsidiegelden, als je inhoudelijk maar een goed plan overlegt, passend bij de doelstelling van STO Twente. Het is daar zeker nog niet te laat voor, en het is ook hard nodig, want in de huidige tweede tranche van STO realiseren we met elkaar veel meer de verdieping en verduurzaming zoals met keuzevakken en profieldelen. Dat vergt meer capaciteit. Neem alleen al de nu zeer actuele praktijkgerichte programma’s (PGP) én de komst van Techkwadraat Twente.” Hans geeft een voorbeeld: “SMEOT ontwikkelt momenteel binnen het kader van het PGP een verdieping op robotica. Het zou ook mooi zijn als de collega-opleiders in Twente, zoals ROC van Twente en de bedrijfsvakscholen alle kansen optimaal benutten. Ook vanuit het perspectief dat de vraag enorm zal groeien, als ook de mavo, havo en TL aansluiten vanuit Techkwadraat Twente! Fysiek komen we dan capaciteit tekort bij SMEOT.” MENU

3ea66718-1eb6-496f-bd99-55ca70923d71 Nieuwe docentenworkshops voor STO subregio Almelo e.o. De subregio Almelo e.o. timmert al geruime tijd goed aan de weg met uiteenlopende docentenworkshops. Docenten uit deze subregio kunnen zich inschrijven voor korte, krachtige workshops waarin zij niet alleen STO-gerelateerde techniek en technologie leren doorgronden, maar daar zelf ook mee aan de slag gaan. Sterker nog, na de workshops kunnen zij deze technologie in bruikleen mee naar huis nemen om er mee te oefenen. Des te beter voorbereid brengen zij die kennis vervolgens over op hun leerlingen. Goed nieuws: het programma met workshops is recent uitgebreid! Nieuwe workshop tuften Kirsten Lejeune en Erik van Bunnik zijn de drijvende krachten achter deze workshops die per schooljaar circa 8 tot 10 keer worden gegeven. De locatie voor deze workshops is het Technolab van het Alma College: “Aan ons bestaande programma workshops hebben we enkele nieuwe workshops toegevoegd, zoals de workshop Tuften. Dit is een soort pistool met een grote naald waarmee je een kunstwerk maakt en de materialen bevestigt op een canvas doek. De docenten leren het eerst zelf, kunnen een tuftpistool lenen om te oefenen, en brengen deze techniek vervolgens zelf over op hun leerlingen.” Bijvoorbeeld de docenten én hun leerlingen op het Omnis College in Almelo hebben zich hier al heel enthousiast voor getoond. Nieuw workshop basis elektro Ook nieuw is de workshop Basis Elektro. Kirsten en Erik: “Collega’s gaven aan dat ze, net zoals ze de workshop lassen kunnen doen, ook graag een workshop willen kunnen volgen voor basis elektro. Denk aan een lamp monteren of een stopcontact vervangen. Deze workshop is eigenlijk voor iedereen interessant. Stel, je bent wiskundedocent of docent Nederlands, je volgt deze workshop en raakt vaardig en enthousiast. Die docent kan dat enthousiasme en dit succeservaring met bijvoorbeeld thuis zelf iets monteren vervolgens overbrengen op zijn of haar leerlingen en hen interesseren voor het profiel PIE.” En de inmiddels succesvolle workshops die gewoon worden voortgezet? Drones, Cricut printer, Lassen, VR en Laserbox. Eénmalige workshop Gen Z! Niet een vaste en terugkerende workshop, maar toch zeer interessant is een eenmalige workshop op 16 oktober met als thema Gen Z. Kirsten en Erik: “Gen Z staat voor onze huidige populatie vo-leerlingen en hen die zojuist het vo hebben verlaten. Ze lijken niet heel gemotiveerd en kunnen bijvoorbeeld uitstelgedrag vertonen. Wat beweegt deze leerlingen van Gen Z en hoe kan het onderwijs hen voorbereiden op alle uitdagingen van de echte wereld? Een niet te missen workshop voor alle STO-collega’s uit de subregio Almelo e.o. Inschrijven? Dat kan via de onderstaande links Docenten en andere geïnteresseerden uit de subregio Almelo e.o. kunnen zich oriënteren op en inschrijven voor de workshops via www.sto-almelo.nl/workshops . Specifiek inschrijven voor de workshop op 16 oktober over GenZ kan via https://forms.office.com/pages/responsepage.aspx?id=WRXXK8JFoUmj0MFgEVp7sB8k7MJh175IlZEX_QPdYZZUN0Y4WEJIRUpWMEtJMUpXUEI3VVREQk1KNy4u&route=shorturl Advies aan andere subregio’s STO Twente Erik en Kirsten hebben een advies voor andere subregio’s van STO Twente die in hun eigen regio ook willen starten met docentenworkshops: “We hebben er inmiddels veel ervaring mee opgedaan. Zoals met relevante onderwerpen voor de workshops en hoe je dit organisatorisch het meest efficiënt aanvliegt. Die kennis willen we graag delen met de andere subregio’s!” MENU

b180da9e-0a62-43cb-9bd2-98e8c7c07ebe Techniek Tastbaar CT Stork College profiteert van slimme aanpassingen Opnieuw organiseerde CT Stork College een drukbezochte en gevarieerde Techniek Tastbaar. Een voorbeeld van het succes? Alleen al in de morgen stroomden op vrijdag 19 september zo’n 1000 po-leerlingen de school binnen. ’s Middags was het de beurt aan de vo-leerlingen en hun ouders/verzorgers, Cindy te Raa: “We zien dat steeds meer po-scholen aanhaken en per basisschool ook nog eens met een groeiend aantal leerlingen komen, een heel goed teken.” Nieuw: eerst uitleg in schoollokaal Cindy te Raa en Tom Blaauwgeers tekenden opnieuw voor de organisatie: “We telden bij deze editie 43 deelnemende bedrijven en organisaties. De belangstelling is groot, maar we houden ook goed in de gaten wat verantwoord is gezien de drukte, het aantal leerlingen en de veiligheid. Ook komt het steeds meer voor dat bedrijven samen optrekken in een soort cluster tijdens hun presentatie op onze Techniek Tastbaar.” Alle (techniek)sectoren waren goed vertegenwoordigd. Wel zou CT Stork College graag nog meer bedrijven uit de medische wereld waarin technologie een rol speelt willen verwelkomen, passend bij de verbreding die STO Twente voorstaat. Andere aanpak en begeleiding po-leerlingen Cindy: “Dit keer hebben we de ontvangst van de basisscholen aangepast. Alle bezoekende basisscholen werden bij deze editie na aankomst eerst in een klaslokaal opgevangen. Daar gaf een docent uitleg over Techniek Tastbaar, de stempelkaart, en pas daarna begonnen ze hun ontdekkingstocht langs Techniek Tastbaar. De reden? Er haken steeds meer basisscholen aan en deze aanpassing maakte die aantallen beter behapbaar, alle lokalen op school waren voor deze ontvangst gevuld!” Met de stempelkaart met ruimte voor 7 stempels werden de po-leerlingen bewust langs de 7 werelden van techniek geleid, ook bij deze editie bleek deze aanpak goed te werken. Tom: “Verder zijn dit jaar de deelnemende po-scholen vooraf gericht geïnformeerd om hun kennis van de 7 werelden van techniek te actualiseren, ook voor de nog betere voorbereiding van hun leerlingen op Techniek Tastbaar.” Inzet op start- en afsluitmoment Tom: “We hebben dus dit keer ingezet op een goed startmoment én een goede afsluiting. De leerlingen gingen na afloop met de docent die hen begeleidde terug naar het klaslokaal waar het ’s morgens allemaal was begonnen.” Een aantal po-scholen komt later op school vanuit het perspectief van W&T nog terug bij de leerlingen op hun ervaringen tijdens Techniek Tastbaar. CT Stork College is van plan om de genoemde voorbereiding en afsluiting op de po-scholen zelf voor Techniek Tastbaar in de naaste toekomst nog meer gewicht te geven door een daarop geënt programma aan te reiken. Daphne volgde haar passie voor Elektro! Eén van de deelnemende bedrijven was Selo, partner in foodprocessing. Daphne Elferink is daar elektromonteur en hielp de leerlingen met hun opdracht; het zelf maken van salsasaus. Selo maakt namelijk machines voor de productie van salsasauzen, mayonaise en ketchup. Daphne: “Ik zat vroeger op de voorloper van CT Stork College. Elektro sprak mij echt aan, en docent Onno Wiggers heeft mij hierin begeleid en gemotiveerd. Ook door hem geïnspireerd ben ik op ROC van Twente in de richting van elektrotechniek gaan studeren en werk ik nu bij Selo.” Hoe ervaart Daphne het werken in de mannenwereld van elektrotechniek? “Volg je gevoel en kies voor je interesse. Als je graag de techniek in wil, volg dan je passie en laat je als vrouw niet tegenhouden omdat dit vooral een mannenwereld is.” Ook Severfield present met stokkenvanger! Ook Severfield uit Rijssen kwam met plezier naar Techniek Tastbaar. Severfield is een trouwe STO-partner die vooral samenwerkt met de PIE-afdeling van CSG Reggesteyn in de Rijssense Kampus. Wessel Voortman is samensteller in de werkplaats en teamleider van de zaterdagploeg: “In een speciaal STO-project hebben we met de PIE-leerlingen van CSG Reggesteyn een stokkenvanger gemaakt, een project waar de leerlingen veel van hebben geleerd. Deze stokkenvanger is een leuk en uitdagend spel dat wij speciaal voor Techniek Tastbaar op CT Stork College hebben meegenomen. Het bleek een enorme magneet te zijn voor de leerlingen en in één moeite door ontdekten zij hoeveel metaaltechniek en elektronica hierbij komt kijken. Ook laten we de leerlingen zien waar Severfield voor staat, wat we maken én hoe welkom ze zijn om later bij ons te komen werken. Door Techniek Tastbaar bouwen we ook aan onze naamsbekendheid, want voorheen heetten we Voortman Steel Construction en die naam was veel bekender.” Ontdek de wereld van microbiologie! Labmicta nam eveneens enthousiast deel aan Techniek Tastbaar. Met passie voor microbiologie biedt Labmicta als medisch laboratorium een volledig palet infectiezorg aan zorgverleners: preventie, inzet op minimale antibioticaresistentie, indammen van uitbraken, wetenschappelijk onderzoek en brede diagnostiek inclusief consult. Bregje van Labmicta: “Wij staan heel graag op Techniek Tastbaar om leerlingen enthousiast te maken voor ons vakgebied. Door de opdracht die we hen laten uitvoeren, maken ze onder de microscoop kennis met de wereld van bacteriën en parasieten. Ook leren we ze onder andere hoe ze hun handen professioneel desinfecteren. We hopen hen daardoor voor een mbo opleiding in deze richting te inspireren waardoor we ze uiteindelijk als nieuwe medewerkers mogen verwelkomen! Je hebt het dan concreet over de middelbare laboratoriumopleiding op ROC van Twente.” MENU

d80718a3-13d8-4145-93b6-745666be6372 Meerdere aftrappen Technische Keuzevakken geven TCC Potskampstraat kickstart in nieuw schoolseizoen Twents Carmel College Potskampstraat is succesvol met de officiële aftrappen voor technische keuzevakken. De krachtige formule? Een technisch bedrijf komt vierdejaars leerlingen iets vertellen over hun bedrijf en het vak en begeleidt hen vaak nog diezelfde morgen bij uitdagende praktijkopdrachten binnen het kader van het keuzevak in kwestie. Recent vonden weer enkele officiële aftrappen bij TCC Potskampstraat plaats. Nico Kuipers, docent M&T: “De leerlingen krijgen uit de eerste hand mee hoe het écht werkt in een technisch bedrijf. Het is ook belangrijk dat leerlingen deze kennis al opdoen voordat zij op stage gaan.” Aftrap Keuzevak Motorsystemen Op maandag 15 september trapte het profiel M&T af voor het Keuzevak Motorsystemen, speciaal voor leerlingen die kozen voor de opleiding personenauto’s. Gerwald Leusman, docent M&T: “We hebben al langer goede banden met Auto Reinders uit Weerselo, leerlingen van ons lopen daar stage. Twee van hun medewerkers gaven een heldere presentatie van het bedrijf zelf en vooral ook welk mooi werk daar wacht op technici, niet alleen voor auto’s maar ook campers.” De twee bereidwillige medewerkers van Auto Reinders waren Marc Beukers: Chef werkplaats, 1e autotechnicus, APK Keurmeester en zijn collega Jos Brinkman: 1e autotechnicus, APK keurmeester & Elektronica specialist. Drie uitdagende opdrachten Gerwald had samen met Auto Reinders drie opdrachten voorbereid: “Een distributieriem vervangen, een elektrische storing in de auto-ontsteking opzoeken en een storing in het brandstofsysteem zien te vinden.” De circa 16 leerlingen werden in drie groepjes verdeeld en doorliepen de drie opdrachten in een carrousel van ieder 20 minuten. Voor het opzoeken van de elektrische storing in de auto-ontsteking was Auto Reinders zo vriendelijk om speciaal daarvoor een Toyota Aygo naar de werkplaats van TCC Potskampstraat te rijden, waarvoor dank! Aftrap Keuzevak Mobiele Werktuigen bij Trioliet Een week eerder, op maandag 8 september, trapte het Keuzevak Mobiele Werktuigen af. Nico Kuipers: “Normaal gesproken komt het technisch bedrijf naar ons praktijklokaal toe. Maar voor dit keuzevak stelde Trioliet hun goed ingerichte trainingscentrum beschikbaar. Ideaal om onze leerlingen te laten ervaren hoe je daarin doorleert, als je eenmaal voor zo’n bedrijf kiest. Zo zien deze leerlingen dat leren niet stopt na het vmbo en mbo. We namen daarom het besluit om Trioliet met onze leerlingen te bezoeken voor de aftrap van dit keuzevak. Ze kregen uitleg over Trioliet en welke technische functies er later voor onze leerlingen in dit bedrijf beschikbaar zijn. Daarna gingen ze in groepjes verdeeld via een carrousel aan de slag met het aansluiten van een hydraulische opstelling en diezelfde hydrauliekcomponenten herkennen aan een zelf rijdende voermachine. Ook kregen ze een rondleiding door een deel van het bedrijf.” Aftrap Keuzevak Domotica en Automatisering Op maandag 15 september vond ook bij het profiel PIE een aftrapmoment plaats, en wel voor het Keuzevak Domotica en Automatisering. Giacomo Morsink, instructeur PIE: “Lammerink Installatiegroep uit Ootmarsum is al enkele jaren een gewaardeerde partner tijdens onze aftrap voor het Keuzevak Domotica en Automatisering. Ook op 15 september waren ze weer present, maar nieuw was dat zij onze leerlingen dit keer, na hun presentatie, al wandelend meenamen naar het Oldenzaalse gemeentehuis, 5 minuten vanaf TCC Potskampstraat. Lammerink heeft de verlichting geïnstalleerd op het plein van het Oldenzaalse gemeentehuis, inclusief de domotica-bediening vanuit het gemeentehuis.” Zelf aan de slag! Giacomo: “De leerlingen kregen hierover uitleg en voeren binnen het kader van dit keuzevak een aantal weken opdrachten uit in ons eigen praktijklokaal, gebaseerd op licht, relaisschakelingen, motoromkeerschakelingen en dergelijke. Later maken ze nog een grote installatie voor in een auto, met onder andere een easyrelais.” Er deden maar liefst 20 leerlingen mee en de groep werd voor de trip naar het gemeentehuis verdeeld in tweeën, begeleid door Giacomo en Maurits Westerik, docent PIE.” Aftrap Keuzevak Plaatwerk Constructie Op 15 september vond eveneens de aftrap plaats van het Keuzevak Plaatwerk Constructie. Jos van Helden, PIE docent: “Het bedrijf Decona, partner in constructie- en apparatenbouw, verzorgde dit aftrapmoment. Beide medewerkers van Decona startten met een bedrijfspresentatie, brachten verschillende onderdelen mee en legden uit hoe die gemaakt worden. Ook vertelden ze over het lasersnijden van staal tot 20 mm en het poeder coaten, eveneens het kanten van plaatmateriaal kwam aan bod. Tenslotte gingen de leerlingen zelf aan de slag met een Formule 1 auto, een bouwplaat uit RVS. Hiervan moesten zij zelf een onderdeel kanten/buigen met de MVD. Sommige leerlingen hadden dit binnen no time gereed en hechtten daarna met het TIG lasproces de onderdelen vast. Een leerzame morgen voor de leerlingen PIE klas 4 van het Twents Carmel College aan de Potskampstraat in Oldenzaal! MENU

9c1ff580-a837-40bc-bd05-c800cf5a3922 STO Twente pakt VCA diploma voor technisch vmbo gecentraliseerd aan Leerlingen van het technisch vmbo zijn gebaat bij bedrijfsbezoeken en stages. Ze leren uit de praktijk welke technieken actueel zijn én ze ervaren hoe je in een technisch bedrijf met collega’s omgaat. Maar boven alles staat dat deze stages en bedrijfsbezoeken maximaal veilig verlopen, ook gezien de jonge leeftijd van de leerlingen. Steeds meer vmbo-scholen uit STO Twente willen daarom hun leerlingen het VCA-diploma laten behalen. Hans Fokke ondersteunt onze STO-scholen hierbij. Naast zijn werk voor SMEOT is Hans ook overkoepelend technisch ondersteuner voor STO Twente. VCA in vogelvlucht VCA staat voor V eiligheid, Gezondheid en Milieu C hecklist A annemers. Het is een certificeringsprogramma voor bedrijven en medewerkers in risicovolle sectoren, zoals de bouw, dat ervoor zorgt dat er op een veilige, gezonde en milieuvriendelijke manier wordt gewerkt. Hans Fokke: “Met een VCA-diploma laten derde- en vierdejaars vmbo-leerlingen officieel zien dat zij kennis hebben van veilig werken en ongevallen kunnen helpen voorkomen. Heel belangrijk tijdens stages en bedrijfsbezoeken, ook gezien hun nog jonge leeftijd.” VCA voortaan centraal gecoördineerd Hans: “Meerdere vmbo-scholen hebben STO Twente gevraagd het VCA-diploma voor derde en vierdejaars technische vmbo-leerlingen centraal gecoördineerd op te pakken. Dit valt nu onder mijn werk als technische ondersteuner voor STO Twente. Hierin kan ik mijn ervaring kwijt die ik eerder al opdeed bij SMEOT om onze mbo-leerlingen voor te bereiden op het VCA-examen.” TCC Potskampstraat beet het spits af Inmiddels is de kop eraf! Hans organiseerde samen met TCC Potskampstraat direct bij de start van het nieuwe schooljaar een VCA-cursus voor een groep leerlingen PIE en M&T. De efficiënte aanpak? Op 25 en 26 augustus werd er in groepen in drie lokalen van TCC parallel les gegeven. Aansluitend op woensdag 27 augustus volgden de examens. Inmiddels hebben de meeste STO Twente regio’s zich ook voor deze VCA-training aangemeld en bijvoorbeeld CT Stork College Hengelo staat al snel gepland voor de training. “Train de trainer” Hans: “Een extern trainingsbureau inschakelen is prijzig. Een aantal scholen binnen STO Twente zou dit via het concept van train-de-trainer kunnen doen, waarbij in de toekomst hun technisch docenten ook hun VCA-diploma hebben behaald. De docenten van de scholen die hiervoor kiezen, kunnen deze training dan aan de leerlingen van hun school geven. Uiteraard kopen we nog steeds de boeken in bij Tutorial en schakelen we natuurlijk ook het onafhankelijke externe STE Examenbureau in.” Tutorial dacht mee met VCA-training vmbo Robert van Overbeek is directeur van Tutorial Opleidingen & Advies: “Voor deze training hebben we goed gekeken naar de vereisten voor deze doelgroep van vmbo-leerlingen. Mijn advies was om hen in twee aaneengesloten dagen de volledige training te geven. Alle facetten zijn doorgenomen en al direct de dag daarna hebben we het officiële VCA-examen afgenomen zodat hun opgedane kennis nog supervers was en ze fris en helder aan het examen konden beginnen. Ook hebben we ver van tevoren de bijbehorende lesboeken uitgedeeld zodat de leerlingen genoeg tijd hadden om zich voor te bereiden.” Hoog slagingspercentage Robert: “Circa 70% slaagde de eerste keer. Heel bijzonder, want normaal gesproken hebben kandidaten voor het VCA-examen al wat werkervaring en dat kunnen we natuurlijk niet verwachten van deze vmbo-leerlingen. Daarom is het des te knapper van hen.” De geslaagde vmbo-leerlingen worden officieel geregistreerd in het Centraal Diplomaregister en hun VCA-diploma is tien jaar geldig. Robert: “Dus al ze straks hun stage starten en later hun loopbaan , dan profiteren ze nog steeds van hun voorsprong met het VCA-diploma!”De leerlingen die niet slaagden en geen herkansing deden, ontvingen alsnog het ‘Veilig op stage’-certificaat. Heb je interesse voor jouw STO subregio? Neem dan gerust contact op met Hans Fokke, h.fokke@smeot.nl , 06 30506958. MENU