63320d13-191a-437e-8c6f-1bcef1d6fdfe Vmbo zou voor technologie nog meer kunnen samenwerken Rob te Riele is aangesteld als STO regioleider Rijssen – Holten. Graag stellen we onze nieuwe STO-collega voor: “Ik vervul al jarenlang de functie van directeur op De Waerdenborch. Eerst als locatiedirecteur vestiging Goor, vervolgens circa tien jaar directeur HAVO/VWO en de laatste twee jaar ben ik directeur organisatie. Nu focus ik op mijn werk als regioleider Rijssen – Holten voor Sterk Techniekonderwijs Twente.” Grondige voorbereiding Technologie vormt geen onderdeel van de achtergrond van Rob: “Tegelijkertijd onderschrijf ik het enorme belang van aandacht hiervoor in het vmbo, en eigenlijk in de gehele maatschappij. Het is cruciaal dat wij daar een compleet nieuwe en jonge generatie vertrouwd mee maken. Daarom ben ik erg enthousiast over STO en ben ik mijzelf momenteel fanatiek en grondig aan het inlezen, dat is mijn aard bij een nieuwe uitdaging. Er is enorm veel documentatie voorhanden waar ik mij in kan verdiepen. Dat vind ik essentieel, ook om mij de terminologie eigen te maken, want ik geef graag leiding door heel goed op de hoogte te zijn van de inhoud.” Rob constateerde dat er niet echt een afgebakende functieomschrijving voor regioleider STO Twente ligt: “Dat biedt aan de ene kant veel vrijheid, maar als je er, zoals ik nu, vanaf 0 induikt zou enig houvast wel praktisch zijn.” Aandacht voor borging en continuering Een belangrijk item voor Rob is hoe we met elkaar alle STO-activiteiten in de scholen in de regio borgen en continueren mocht de subsidiestroom eind 2028 stoppen: “Het onderwijs wordt geacht met allerlei subsidieprogramma’s inhoudelijk mee te doen, en die ook te continueren als de geldstroom stopt. Een aanname die niet vanzelfsprekend is, maar het is wel noodzakelijk om hier met elkaar goed over na te denken. Vooral vanuit mijn bestuurlijke achtergrond in het onderwijs zie ik de urgentie van die borging en continuering, dat zou voor STO na 2028 een vanzelfsprekendheid moeten zijn. Dit maak ik tot een belangrijk agendapunt in mijn werk als STO regioleider Rijssen – Holten.” Werk samen waar het kan en moet Rob constateert een hoofdzakelijk demografisch bepaalde daling in de twentse leerlingenaantallen: “Dat heeft ook gevolgen voor de technische profielen in het vmbo. Dit roept de vraag op of we deze profielen op scholen staande kunnen houden zónder dat de scholen hierin onderling samenwerken. Ik roep op tot het constructieve gesprek met een open vizier op samenwerking, ook op technologisch gebied en in de technische vmbo-profielen.” Rob geeft voorbeelden: “Rijssen en Holten hebben al jarenlang beide een Technasium, met daaromheen een compleet netwerk. Ook werken Holten en Rijssen al goed samen in de regionale opleidingsscholen en zitten we in het samenwerkingsverband voor passend onderwijs. Ik heb geen enkele reden om aan te nemen dat we dit soort intensieve samenwerkingen op ook technologisch gebied tussen Rijssen en Holten niet zouden kunnen realiseren.” Overlappende activiteiten efficiënter op elkaar afstemmen Ook op het gebied van technologie-onderwijs zouden we overlappende activiteiten nog efficiënter op elkaar kunnen afstemmen, vindt Rob: “Het is onze taak om onze leerlingen in deze regio gezamenlijk te voorzien van een passend aanbod op alle onderwijsafdelingen, expliciet ook op technologie. Dat slaagt alleen in een goede, regionale samenspraak.” Rob noemt de Achterhoek waar ze al langer met krimp te maken hebben, ook in technologie-onderwijs: “Het kan nuttig zijn om ons oor in dit soort regio’s te luister te leggen en te leren van hun ervaringen.” Graag op de achtergrond actief Wat houdt Rob in zijn vrije tijd bezig? “Ik speel al heel lang altviool in meerdere orkesten. Een instrument dat je nooit prominent hoort, maar mist als het niet speelt. Zo zit ik zelf als persoon ook in elkaar. Ik ben niet heel nadrukkelijk aanwezig en graag op de achtergrond ondersteunend actief. Maar áls ik dan iets zeg, dan doet dat ertoe. Da’s niet arrogant bedoeld, maar een typering die anderen vaak over mijzelf geven. Verder lees ik graag en veel en ben ik sportief actief met fietsen, wandelen en spinning.” MENU

7fd5b16e-8abc-4e2e-9c52-563016a0a535 Veilig meekijken met EV auto via slim spiegelpodium Het profiel M&T van Twents Carmel College Potskampstraat investeert actief in de toekomst van motorvoertuigentechniek. Om de leerlingen nu alvast voor te bereiden op de elektrificatie van de automarkt kon M&T dankzij STO Twente investeren in een unieke spiegelopstelling van de elektrische auto waarover M&T beschikt. Gerwald Leusman, docent M&T: “De leerlingen kunnen nu meekijken naar de onderzijde van deze auto met daarin zichtbaar alle essentiële EV-componenten.” Inspelen op elektrificatie Gerwald: “Wij laten ons onderwijs voor het profiel M&T op TCC Potskampstraat graag maximaal aansluiten op wat het beroepenveld nú en in de naaste toekomst vraagt. Een mooi voorbeeld is onze eigen EV-auto voor onderwijs in een ontwikkeling die inmiddels in de automotive niet meer is weg te denken en waarin we de leerlingen meenemen vanuit het Keuzevak EV.” Deze EV-auto is eerder aangeschaft bij de firma Klein Gunnewiek. Samen met interieurbouwer, de “Verbouwformule” is het spiegelpodium voor de EV Twizy gerealiseerd. Meekijken via een…spiegel! Gerwald: “Al direct bij binnenkomst in ons M&T praktijklokaal valt het oog op onze elektrische auto die hier prominent staat opgesteld, een fraaie eyecatcher. Daar zit enorm veel elektronica in, maar hoe laat je de leerlingen dit zien? Deze elektrische auto is aan de onderkant compleet opengewerkt, de afdekbeplating hebben we verwijderd. Door deze auto hellend te plaatsen op een podium met daarin op de bodem een grote spiegel, kunnen de leerlingen via deze spiegel zien welke elektrische componenten in deze EV-auto zijn verwerkt. Met stickers op deze componenten worden deze benoemd, uiteraard in spiegelbeeld leesbaar. De leerlingen zien zo met eigen ogen wat bijvoorbeeld een hoog volt accu is. Veiligheid voorop De elektrische kabels die door de spiegel zichtbaar worden hebben een oranje kleur. Gerwald: “Daardoor leren de leerlingen dat als zij een oranje kabel tegenkomen in een voertuig dat daar hoogspanning op kan staan. Ook leren we hen hoe zij een EV-auto spanningsvrij kunnen maken. Veiligheid speelt in onze instructie in relatie tot EV-auto’s een hele grote rol.” Voor de goede orde: uit oogpunt van veiligheid in het praktijklokaal van M&T staat er op de EV-auto geen hoogspanning, maar de leerlingen leren wél de procedure voor het spanningsvrij maken. Passend binnen grotere upgrade Ook kreeg het praktijklokaal van M&T ruim rondom de opstelling van de elektrische auto een upgrade. Belijning, in verschillende kleuren vanaf de toegangsdeur leiden naar de verschillende leerzones op het plein. Zoals EV, mobiele werktuigen en transport. Daarnaast komen er actuele posters en banners aan de wanden. Gerwald: “Om dit alles te kunnen realiseren hebben we goed overleg gehad met de STO-projectleiding en het bedrijf de “Verbouwformule”. Verder zijn er staande werkplekken gecreëerd, langs de wanden, zodat de leerlingen kunnen werken aan practicum opdrachten. Ook kunnen de leerlingen hier gebruik maken van hun device, om bijvoorbeeld technische gegevens te kunnen raadplegen. Deze aanpassingen geven het praktijklokaal visueel een frisse aanblik, passend bij alle innovatieve activiteiten die we binnen M&T ontwikkelen.” MENU

5a034627-1cb5-44cf-95a0-75f130d938c4 Zweedse studiereis levert tal van nieuwe inzichten op De jaarlijkse studiereis van STO Almelo e.o. is inmiddels een goede traditie. Dit keer was de bestemming Zweden. Hoe deze subregio elk jaar de bestemming van de studiereis bepaalt? Marleen Peddemors is netwerker/kartrekker STO Almelo e.o.: “Bij STO Almelo e.o. hebben we hele goede banden met de techniekbedrijven. Zij geven aan in welk ander land zij samenwerken met leveranciers. Dit keer kwamen we met hen uit op een aantal samenwerkingspartners in Zweden. Omdat de lijntjes er vanuit de bedrijven al liggen zijn de afspraken voor een bezoek snel gemaakt.” Mix van onderwijscollega’s en technische bedrijven De studiereis was van zondag 22 juni t/m woensdag 25 juni met 26 enthousiaste deelnemers, een 50/50 mix van onderwijscollega’s en technische bedrijven waarmee de subregio Almelo e.o. nauw samenwerkt. De heen- en terugreis ging per vliegtuig met als vaste uitvalsbasis Göteburg. Marleen: “Daarvanuit reden we met meerdere minivans naar onze bedrijfs- en onderwijsbezoeken in het zuiden en noorden van Zweden.” Naast Marleen tekende ook Kirsten Lejeune en Erik van Bunnik voor de strakke organisatie. Kirsten is instructeur en Erik is docent PIE bij Alma College op het Alma College. Alle kansen om creatief met de handen te werken Het programma was gevarieerd. Marleen: “Zoals een bezoek aan een houtzagerij, waar het Almelose bedrijf Witzand Bouwmaterialen haar hout van betrekt. Ook bezochten we de fabriek van Volvo Trucks en een Zweedse windturbinebouwer. Het Almelose transportbedrijf Bolk vervoert deze windturbines. We hebben ter plekke gezien hoe deze turbines van hout worden gebouwd.” Ook bezocht de groep een school. Marleen: “Een soort mix van onze Cibab en ArtEZ waar leerlingen creatief leren werken met metaal en hout.” Ook leerzaam was het bedrijfsbezoek aan een naar Zweden geëmigreerde boer uit Den Ham. Marleen: “Deze boerin vertelde dat ze heel blij was met het Zweedse schoolsysteem. Leerlingen leren veel meer buiten en in de natuur, en krijgen alle kansen om creatief met de handen te werken. In het Nederlands schoolsysteem is daar geen tijd voor omdat taal en rekenen voorop staan. Ook krijgen de Zweedse leerlingen de kans om later een gerichte keuze te maken dan in Nederland en eerst te ontdekken waar hun talenten en kwaliteiten liggen. Bijvoorbeeld op de basisschool krijgen alle jongens naailes en textielverwerking. Of neem het leren houtzagen en solderen voor jongens én meisjes, dat is hier uit ons onderwijssysteem wegbezuinigd.” Opvallend strenge checks Opvallend was wel de strikte Zweedse manier van omgaan met de Nederlandse bezoekers. Marleen: “Wanneer je in Nederland bij iemand op bezoek komt, dan krijg je altijd koffie en thee aangeboden. Kom je in Zweden op bedrijfsbezoek buiten hun strikt gereguleerde koffie- en theemomenten? Dan krijg je ook niets aangeboden.” Ook werd bij elk bezoek de studiegroep uit Nederland gecontroleerd op alcoholgebruik.” Marleen: “Die checks doorstonden we uiteraard zonder problemen!” Nog ruimte voor veel meer keuzevakken Het op stap gaan met de ondernemers uit de subregio Almelo e.o. was ook leerzaam. Marleen: “De helft van de deelnemers aan de studiereis kwam uit het onderwijs en de andere helft uit het bedrijfsleven. Dat gaf onderling tijdens de studiereis een goede dynamiek. De deelnemers gingen constructief en ongedwongen met elkaar in gesprek over hoe het loopt, ook binnen STO, en hoe we eventueel zaken kunnen aanpassen. Een super mooie opbrengst van deze studiereis. Zo kwam naar voren dat we met de bedrijven nog veel meer kansen zien om nieuwe keuzevakken op te zetten." MENU

4268525d-6f47-4e61-ac05-0df8b23cf0a5 Laatste STO Cafe van schooljaar luidt de vakantie inhoudelijk sterk en gezellig in Ook voor STO Twente vloog het schooljaar 2024-2025 en dit werd afgesloten met een drukbezocht STO Café in Kampus in Rijssen. Uit alle subregio’s ontmoetten de deelnemers elkaar voor een gevarieerd programma, goede gesprekken én de traditionele ‘end of season’ barbecue. Kampus ontwikkelt innovatief mbo-vakmanschap Programma manager Marieke Rinket opende het STO Café in de centrale ontvangstruimte van Kampus. Als eerste gaf zij het woord aan Rob Postma, manager onderwijs bij ROC van Twente. In heldere termen schetste Rob waar Kampus voor staat: “Kampus Rijssen is dé plek voor de ontwikkeling van innovatief mbo-vakmanschap in Twente. In ons innovatieve pand zijn, naast een hypermodern Experience Center, ook opleiders ROC van Twente, Bouwmensen Rijssen en Remo gevestigd. Elders in Rijssen wordt samengewerkt met opleiders OT&L en InfraVak.” De focus van Kampus? Instroom van talent, samenwerken en innoveren, duurzaam groeien, een sterk netwerk en continu uitdagen. Uiteraard werken STO Twente en Kampus al enkele jaren goed samen zoals voor Techniek Tastbaar. Ook biedt Remo binnen Kampus een compleet ingerichte PIE-lokaal van CSG Reggesteyn, eveneens bruikbaar voor andere vmbo-scholen. Presentatie ontwikkelingen SamSam app Ook werd de bijeenkomst benut om de SamSam app te presenteren. Deze app is ontwikkeld door het bedrijf Codes Softwareontwikkeling in samenwerking met alle subregio's van STO Twente. Dit is een hybride leren platform in de vorm van een handige app. Een schaalbaar platform dat scholen, bedrijven en vmbo-leerlingen efficiënt verbindt rond stages, keuzevakken en buitenschoolse activiteiten. Tristan Jurjens van maker Codes Softwareontwikkeling zette het doel van de SamSam app uiteen: “SamSam verbindt leerlingen en bedrijven door een platform te bieden dat hybride leren ondersteunt. Het stimuleert persoonlijke groei en professionele ontwikkeling door leerlingen digitaal toegang te geven tot buitenschoolse vakken, stages en excursies, terwijl bedrijven kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van toekomstig talent.” Meerdere pilots Momenteel vinden er meerdere pilots plaats met het gebruik van de SamSam app zoals bij het Alma College en het Twents Carmel College locatie Potskampstraat. Wout Ensink is hierbij betrokken vanuit de laatste school: “Met de SamSam hybride leren app brengen we meer structuur aan in onder andere het proces van stagecontracten ondertekenen en opdrachten die buitenschool worden uitgevoerd. SamSam maakt de samenwerking tussen school, bedrijf en leerlingen efficiënter en effectiever.” Meer weten? https://sam-sam.online/ Rondleiding met eye opener Zoals vast gebruik bij de STO Cafés kregen de deelnemers ook hier een rondleiding. Bij Kampus voerde deze langs alle opleidingen, met één opleiding die eruit sprong voor veel deelnemers: Smart Building. Deze innovatieve en uitdagende opleiding wordt nu voor het tweede jaar gegeven door ROC van Twente op Kampus. Bij deze opleiding smelten de richtingen Elektrotechniek, Installatietechniek en Bouwkunde samen voor het realiseren van toekomstgerichte en duurzame gebouwen inclusief een smart infrastructuur. Niet het toekomstig bouwwerk waaraan multidisciplinair gewerkt wordt, staat voorop, maar veel meer hoe alle disciplines op voorhand samenwerken om tot een maximaal kwalitatief en duurzaam eindresultaat te komen. De arbeidsmarkt is klaar voor deze mbo-talenten! Bedankt voor jullie inzet en tot in september! De afsluitende barbecue op het buitenterrein van Kampus was typisch STO Twente: goed georganiseerd, gezellig en dé plek om met elkaar even bij te praten. Tijd nu voor een welverdiende zomervakantie voor iedereen die er ook in 2024 – 2025 voor STO Twente de schouders onder zette. Bedankt voor jullie inzet, rust lekker uit en tot in volgend schooljaar! MENU

d7c642ab-8f9d-4be7-9353-8b4b1f56402b Grote bijeenkomst onderwijs en bedrijven STO Twente subregio Rijssen Holten resulteert in inzichten, ideeën en samenwerking Samenwerken zit de STO Twente subregio Rijssen-Holten in het bloed! Dat bleek opnieuw tijdens de massaal bezochte bijeenkomst in het Experience Center bij gastbedrijf Voortman Steel Machinery in Rijssen. Relatiebeheerders Martine Hagedoorn, Barbara Smith en Nicole Hofland presenteerden eerst de deelnemende scholen en vervolgens de bedrijven een dijk van een programma. Het doel? Samen werken aan duurzame relaties die zorgen voor sterk, toekomstgericht techniekonderwijs in onze regio. Met een terugblik op recent behaalde successen én een brainstorm voor de naaste toekomst. Hoogtepunt was de handtekening die de bedrijven massaal plaatsten als intentieverklaring om in de samenwerking met de STO-subregio Rijssen-Holten te participeren. Inspirerend startschot De bijeenkomst startte met eerst de vier aan STO Twente subregio Rijssen-Holten deelnemende scholen. De start sprak direct aan: “In een open sfeer samen bespreken hoe de deelnemers theorie en praktijk nóg beter kunnen verbinden, wat bedrijven en scholen van elkaar nodig hebben en hoe we jongeren enthousiast maken én houden voor techniek & technologie.” Robbert van Sluijters is teamleider vmbo (basis-kader-mavo) op De Waerdenborch. Hij hield een inspirerend welkomstwoord en gaf een korte inhoudelijke terugkoppeling op een recent gehouden STO-evaluatie binnen de subregio. Toelichting op rol van relatiebeheerder bedrijven Barbara Smith is relatiebeheerder voor de bedrijven in Holten en Goor. Zij schetste in haar presentatie hoe de subregio ervoor staat, hoe de subregio STO aanvliegt en vooral ook de why, how en what. Ook lichtte Barbara de taak van de relatiebeheerder toe: “Het onderhouden en versterken van bestaande contacten, uitbreiden van het bedrijvennetwerk en vraag en aanbod ophalen bij de bedrijven. Evenals het monitoren en administreren voor de cofinanciering, een essentieel facet van Sterk Techniekonderwijs, plus het structureren en vastleggen van afspraken voor kennisbehoud.” Creatieve brainstorm Els Veenhoven is STO deelprojectleider. Zij leidde vervolgens een uitdagende brainstormsessie in. De insteek? De eerder door Robbert toegelichte recente evaluatie van de samenwerking en activiteiten leidde op schildersezels tot allerlei stellingen. Met gekleurde stickers gaf elke deelnemer vervolgens de juistheid van de stellingen voor hem of haar aan. Daarna discussieerden de deelnemers verder in groepen over hoe, met wie en met welke middelen zij de voor hen belangrijke doelen in schooljaar 2025-2026 zouden kunnen realiseren. En ook wat het bedrijfsleven hierin kan betekenen. Vervolgens vatte Robbert van Sluijters de creatieve opbrengsten van de groepjes plenair samen met de belofte dat alle deelnemers de gedetailleerde resultaten nog krijgen nagezonden. Vervolgens de beurt aan het technische bedrijfsleven Na het onderwijs ontving de Subregio Rijssen-Holten het participerende technische bedrijfsleven. Samen met de onderwijscollega’s vervolgde de bijeenkomst met een meet & greet tussen bedrijfsleven en onderwijs. Presentatie Voortman Steel Machinery Vervolgens gaf Frank Scherphof, director operations, een heldere presentatie van Voortman Steel Machinery: “Wij maken high-end staalbewerkingsmachines met geïntegreerde bedrijfssoftware, die productieprocessen automatiseren en optimaliseren.” De locatie van de STO bijeenkomst was in het indrukwekkend ruime Experience Center van Voortman Steel Machinery. Frank: “Klanten zijn hier welkom om eerst zelf te ervaren of zij met onze hoogwaardige machines hun eigen product kunnen snijden, boren of frezen. Ook geven we demonstraties ter kennismaking.” Maar Frank schetste ook hoe dit Experience Center leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs ontvangt om hen alvast kennis te laten maken met techniek. Frank: “Je kunt daar niet vroeg genoeg mee beginnen en daarvoor werken we graag samen met STO Twente subregio Rijssen-Holten.” Mooie metafoor voor STO Frank bleek zich grondig verdiept te hebben in Sterk Techniekonderwijs Twente en kwam met een creatief advies: “STO wordt vaak gepresenteerd als een menukaart met activiteiten, maar mij is dat te passief. Ik zie het als een dynamisch kookboek! De programma manager van STO is de schrijver van het kookboek, de bedrijven en scholen komen met aantrekkelijke gerechten, de scholen bepalen de bereidingswijze en de bedrijven leveren de ingrediënten!” Een rake, creatieve en direct toepasbare beeldspraak. Specifieke rol van bedrijven toegelicht Martine Hagedoorn is relatiebeheerder voor de bedrijven in Rijssen & Nijverdal. Zij schetste in haar plenaire presentatie voor de bedrijven de rol van schooldirecties, scholen zelf en de deelnemende bedrijven. Specifiek de rol van de bedrijven in Sterk Techniekonderwijs? “Het bieden van een praktische leerervaring aan leerlingen van het technisch vmbo. Samen werken we aan de structuur, met één contactpersoon waarin we dit zo nog beter kunnen doen. Daar hoort ook samen met het onderwijs de gezamenlijke activiteiten evalueren en eventueel aanpassen bij.” Overigens, er is nog een relatiebeheerder voor de bedrijven actief: Nicole Hofland, zij doet dit werk voor Pius X, Jacobus Fruytier en de bedrijfsvakscholen. Grootschalige bereidheid bedrijven voor samenwerking Sluitstuk van de vruchtbare bijeenkomst was de handtekening die de bedrijven massaal plaatsten als intentieverklaring om in de samenwerking voor Sterk Techniekonderwijs te participeren. De concretisering hiervan verschilt uiteraard per bedrijf, van gastles en stage tot en met de gezamenlijke ontwikkeling van een keuzevak en meer. Maar wat de bedrijven in de samenwerking ook ontwikkelen: sowieso méédoen werd massaal bekrachtigd met een officiële handtekening. Sfeervol sluitstuk De gezamenlijke maaltijd vormde een gezellige afronding waarin het brainstormen over een nóg betere samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven in de subregio Rijssen-Holten op informele wijze doorging. Na afloop kregen de deelnemende bedrijven en het onderwijs een aardige attentie mee. Conclusie? De zomervakantie lonkt, maar daarna gaat Sterk Techniekonderwijs in de STO-subregio Rijssen-Holten op volle kracht vooruit. Met dank aan Voortman voor de gastvrije ontvangst! Die smaakt naar meer! MENU

83e697b0-474d-4322-b9b3-80a7f2d7642a Leerlingen van De Waerdenborch zelf aan de slag met procestechnologie Procestechnologie is een grote, sterke technieksector in Twente. Annabel Essink van de subregio Rijssen-Holten organiseerde dat bijna 200 vmbo- en mavo-leerlingen van De Waerdenborch met workshops aan de slag konden in het gastvrije House of Skills in Almelo. Dit debuutbezoek van De Waerdenborch aan House of Skills smaakte letterlijk naar meer! De eerste indruk van de leerlingen? De procesindustrie is niet synoniem aan knoppendrukken in een stoffige fabriek. Het is dynamisch, je maakt iets waar mensen om vragen én je werkt met hoogwaardige technologie. Of, zoals een leerling uitriep, compleet uitgerust in industriële hygiënekleding: “Maken ze zó kaasstengels? Nooit geweten!” Speels kennismaken met procestechniek House of Skills is een actieve partner van STO Twente. Dé plek waar leerlingen, studenten, werkenden en zij-instromers kennismaken met procestechniek en hier alles over kunnen leren. In een omgeving die er net als de echte praktijk uitziet! Bij House of Skills draait alles om leren, jezelf ontwikkelen, experimenteren en fouten mogen maken. Lootjes trekken voor workshops Op 30 juni gingen leerlingen Basis/Kader leerjaar 2 van de Waerdenborch Holten en Goor aan de slag. Op 1 juli was het de beurt aan de mavo leerjaar 2 leerlingen van de vestiging in Holten. Er waren vier workshops voor de Holtense klassen en vijf workshops voor de Goorse klassen. Leerlingen werden in 4/5 groepen verdeeld en gingen langs alle workshops, elk met een vaste begeleider van De Waerdenborch. Die zorgde voor de bewaking van de dynamiek in de groep zodat de instructeurs van House of Skills de daadwerkelijk workshops konden uitleggen en begeleiden. De workshops spraken erg tot de verbeelding zoals onder andere zelf ijs maken, VR/AR, zelf scrubzout gemaakt, een windmolen laten draaien door zelf propellers van karton te maken en kaasstengels maken. Iedere workshop duurde twintig minuten. Mariano Cominotto is op De Waerdenborch onderwijsassistent basis/kader leerjaar 1 en 2: “Zelf heb ik niet zoveel met techniek. Maar ik moet wel zeggen: in deze workshops doe je écht iets, in dit geval met procestechniek, Dat is toch wel anders dan dat je er alleen over hoort. Dat zal ook gelden voor de leerlingen, denk ik. Ze zijn nog jong, maar uiteindelijk moeten ook zij een richting kiezen. Door hier lekker aan de slag te zijn, kan dat hen helpen.” STO-collega aan de slag bij House of Skills House of Skills is een samenwerkingsverband van Hogeschool Saxion, ROC van Twente en het Zone.college. Marc-Jan Hengstman kennen we al langer als gemotiveerde onderwijsassistent, ook voor STO Twente, vanuit het Zone.college. Denk onder andere aan zijn inzet voor het Technolab op het Alma College. Marc-Jan: “Maar ik mag inmiddels op detacheringsbasis ook officieel adviseur zijn voor House of Skills.” Nauwgezette afstemming workshops De aangeboden workshops kwamen niet uit de lucht vallen. Marc-Jan: “Met een werkgroep hebben we overlegd welke werelden uit de procestechniek voor de leerlingen van De Waerdenborch interessant zijn. We werken namelijk vanuit de volgende werelden: voedingswereld, procesindustrie, productie-industrie en de feed-technologie. In die werelden kennen we standaard opdrachten. Overigens heeft House of Skills ook tot mogelijkheid tot een maatwerkprogramma voor scholen. Marc-Jan: “Scholen geven dit thema aan en House of Skills baseert daar vervolgens maatwerk op. Alle STO-scholen in Twente nodigen we ook daarvoor uit en vanaf september ook de TechKwadraat scholen.” MENU

46f95af8-dad9-4bcc-987c-cf85e42e1640 Feestelijk debuut project stokkenvanger PIE leerlingen op familiedag Severfield Steel Construction Maandenlang werkte een groepje derdejaars leerlingen van het profiel PIE van CSG Reggesteyn aan de realisatie van een stokkenvanger. Hierbij werden zij intensief begeleid door het Rijssense bedrijf Severfield Steel Construction. In juni kreeg de stokkenvanger zijn primeur op de drukbezochte familiedag van Severfield. Trots zijn op resultaat Wessel Voortman is samensteller in de werkplaats en teamleider van de zaterdagploeg. Hij begeleidde de leerlingen in het project: “Tijdens de familiedag hebben heel veel bezoekers, vooral kinderen, het stokkenspel gespeeld. De leerlingen PIE mogen trots zijn op het resultaat!” Jan Nijkamp is manager productie bij Severfield Steel Construction: “Wij staan altijd open voor nieuwe projecten met de afdeling PIE van CSG Reggesteyn.” Grote aantrekkingskracht van ‘techniek in actie’ Het stokkenspel wordt handmatig bediend met een console en degene die dat doet beslist zelf welke stokken er vallen. De spelers moeten deze zien op te vangen voordat de stokken de grond raken. Wessel: “Grappig om te zien tijdens de familiedag was dat niet alleen veel kinderen het wilden spelen, maar dat zij ook graag het laten vallen van de stokken wilden bedienen voor hun meespelende ouders!” Opnieuw het bewijs dat ‘techniek in actie’ een grote aantrekkingskracht heeft. Wessel: “We hebben hier met plezier tijd voor gemaakt want deze leerlingen zijn onze toekomst!” Leren samenwerken Patrick de Kleijn is docent PIE van de leerlingen in het PIE-lokaal op Kampus: “Naast het uitvoeren van allerlei technische handelingen zoals lassen, hebben de leerlingen ook geproefd hoe het is om samen te werken, over problemen in het project te praten en deze op te lossen. Een goede ervaring alvast voor hun latere loopbaan.” Een voorbeeld? De eerste constructie was te wankel. De leerlingen namen zelf contact op met Wessel en een aangepaste, stevigere constructie was het resultaat. Een mooi stukje initiatief! Patrick: “Zo hebben ze zelf ervaren hoe het in het technisch bedrijfsleven werkt: een probleem signaleren en samen efficiënt een oplossing bedenken en uitvoeren.” Ook ontdekten de leerlingen hoe het was om naar de deadline van de familiedag van Severfield toe te werken. Wessel: “Op die dag moest de stokkenvanger er écht staan en dat is gelukt.” Boost voor communicatie skills Wessel: “Misschien waren deze leerlingen in het begin wat schuchter, maar al snel belden ze mij gewoon op als ze in het project ergens tegenaan liepen. In deze tijd van appjes is dat voor de leerlingen een positieve leerervaring.” Rens en Arefin waren twee PIE-leerlingen die meededen in het project. Rens: “Ik heb delen gelast en geholpen bij de opbouw van de stokkenvanger en het testen van de constructie.” Arefin: “We werkten onderling heel goed samen. Soms ging een leerling in ons project te snel met lassen. Je moet eerst de tekening heel goed bekijken. Als we dat tegen een medeleerling zeiden, pikte hij dat op. Zo leer je goed samenwerken en elkaar op een positieve manier aanspreken.” Ook leuk: de receptioniste van Severfield zei tegen de PIE-leerlingen dat ze het een mooi project vond! Op naar nieuwe projecten! Ook Jan Nijkamp gaf het project alle aandacht en support: “De communicatie tussen de leerlingen en ons ging goed los. Wessel heeft dat heel mooi begeleid. En het eindproduct? Top! Dit project is gelukt en super geslaagd. Dit geslaagde stokkenproject smaakt naar meer.” Patrick de Kleijn: “We zijn Severfield heel dankbaar dat zij zo bereidwillig hebben meegewerkt. In een nieuw project kunnen we misschien een stapje verdergaan en de PIE-leerlingen ook alvast betrekken bij het ontwerp van het product dat zij gaan maken, ook dat is een leerzaam traject. Wellicht kunnen we in een nieuw project de leerlingen eveneens meer betrekken op de aspecten kwaliteit en veiligheid, want ook dit laatste aspect is heel belangrijk. De stokkenvanger woog uiteindelijk meer dan 100 kilo met zware staaldelen. We kunnen de leerlingen op die manier nog meer hun verantwoordelijkheid meegeven voor hun eigen veiligheid. Niet alleen in een project als met Severfield, maar ook in het PIE-lokaal zelf.” MENU

8dc7b25f-3227-4a90-9bf6-96eaf8ad44fb STO Enschede geeft samenwerking met PO nieuwe impuls Elke subregio van STO Twente kent zijn specifieke uitdagingen. Zo zag STO Enschede de contacten met het PO structureel achterblijven, er ontstond weinig samenwerking. Verleden jaar is hier actie op gezet met een speciale klankbordgroep, gedragen door drie Enschedese PO-besturen en Ronald Rondeel, de projectleider van STO Enschede. Ook is inmiddels een werkgroep aan de slag. Katja van Well van Stichting KOE is nauw betrokken bij deze ontwikkelingen en blikt terug én vooruit: “Onze kernconclusie? Als je het PO écht constructief wil betrekken bij STO Twente moet je hen ruim vooruit in de planning meenemen, anders gaat het niet gebeuren.” Brainstormen voor betere connectie PO en STO Katja van Well neemt deel aan het bestuurskantoor van Stichting KOE in de functie van Beleidsadviseur ICT: “De klankbordgroep voor STO bestaat uit vertegenwoordigers van drie schoolstichtingen: SKOE, VCO en Consent. Waarbij ik opmerk dat SKOE en VCO voornemens zijn te fuseren. Deze Klankbordgroep is al meerdere keren bij elkaar gekomen om te brainstormen over hoe we een betere connectie kunnen maken tussen het Enschedese PO en de faciliteiten en mogelijkheden van STO Enschede.” Cruciaal: PO tijdig betrekken en inlichten Katja benadrukt dat als je het PO écht wil betrekken bij STO Twente je hen een overzichtelijk activiteitenplan moet aanreiken: “De Klankbordgroep heeft dit dan ook als eerste stap opgezet, met een aantal lijnen zoals Techniek Tastbaar, 7Tech, de samenwerking met Kids4Twente en het Technolab aan de Wethouder Beversstraat. Want het PO is druk en als je hen ook wilt laten deelnemen aan STO Twente, is het cruciaal dat zij ruim van tevoren kunnen zien welke activiteiten er spelen en hoe zij hun school daar eveneens ruim op tijd voor kunnen inschrijven. Eerder misten we die slag en dat hebben we nu beter georganiseerd met onze jaarplanning. Ook kunnen zij alle activiteiten hiermee veel beter integreren in hun W&T-onderwijs.” Vaste overlegmomenten gepland Eerder was het een grote uitdaging om de STO-contactpersonen uit het PO bij elkaar te krijgen voor werkgroepoverleg over techniekactiviteiten met het VO: “Om dit te pareren hebben we 19 overlegmomenten gepland op een vaste dag voor deze STO-werkgroep en deze ruim op tijd gecommuniceerd. We hebben die afspraken voor de werkgroep geclusterd waardoor deze belangrijke contactpersonen uit het PO standaard twee dagen per maand beschikbaar zijn voor STO Enschede. Ideaal voor de deelnemers om gefocust meters te kunnen maken voor de uitvoering van het activiteitenplan.” Bruisend eerste overleg vernieuwde werkgroep Eveneens telt de vernieuwde werkgroep inmiddels vanuit alle deelnemende stichtingen een vertegenwoordiger. Ter illustratie: vanuit Stichting KOE nemen twee leerkrachten uit het PO deel. Inmiddels is al enthousiast met elkaar overlegd, de klankbordgroep en werkgroep samen, en bruiste het van de ideeën! Katja: “Hoewel de nieuwe mensen in de werkgroep hiervoor officieel pas gefaciliteerd worden in het nieuwe schooljaar haakten ze toch al enthousiast aan bij deze recente brainstorm. De deelnemende leerkrachten uit het PO konden in die brainstorm allerlei werkbare ideeën aanreiken door hun praktische ervaring.” Katja noemt één zo’n mogelijk idee: “Een paspoort maken voor de leerlingen voor alle beroepen uit de 7 werelden van techniek.” Aanbevelingen voor Technolab STO Enschede Technolabs hebben de expliciete opdracht om samen te werken met het PO. Hoe staan de schoolstichtingen hierin in relatie tot het Technolab van STO Enschede? Katja: “We zien elders in Twente dat als basisscholen kunnen kiezen uit een overzichtelijk menu van workshops de bezoeken aan het Technolab vanuit het PO toenemen. Ook kan het Technolab van Enschede proberen om beter aan te sluiten op de thema’s waarmee de basisscholen actief zijn op enig moment, en eventueel ook de methodes in het PO. Als basisscholen hun thema’s tijdig en gericht aanreiken aan het Technolab in Enschede, dan is daar heel goed op aan te sluiten met allerlei technologie. Daar zit echt nog verbeterruimte.” Meer aandacht in PO voor techniek en technologie, ook met Techkwadraat Katja weet uit eigen ervaring als leerkracht hoe belangrijk het is om kinderen in het PO kennis te laten maken met technologie: “Ze leren niet alleen hun handen gebruiken, maar ook hun hoofd om na te denken over hoe ze hobbels binnen technische opdrachten leren nemen. Ik zie dat als belangrijke vaardigheden en door de hernieuwde en nu geïntensiveerde samenwerking met STO Enschede kunnen we hier veel meer aandacht aan besteden. Wat hierin ook zeker gaat helpen, is het nieuwe programma Techkwadraat waar Stichting KOE penvoerder voor is!” MENU

3ad101cb-4fd3-4cdf-a6b9-9c88c60651af Jaarlijkse Netwerkdag STO Enschede belicht Techniek Tastbaar en AI STO Enschede organiseerde haar jaarlijkse Netwerkdag op woensdag 18 juni. Een hoge opkomst en een uitdagend programma zorgden voor mooie conclusies. Projectleider Ronald Rondeel kijkt er tevreden op terug: “De ideeënuitwisseling voor nu én voor de bestendiging van STO Twente na 2028 was inspirerend.” Inkijkje in nut en noodzaak van Techniek Tastbaar Na zijn openingswoord gaf Petra Lambert van Techniek Tastbaar een inzicht in nut en noodzaak van Techniek Tastbaar, waar ook STO Enschede al meerdere keren enthousiast aan meedeed. Techniek Tastbaar telt op dit moment in heel Nederland meer dan 153.000 bezoekers op 38 verschillende locaties, met in totaal 2400 deelnemende bedrijven en 820 deelnemende opleiders. In vogelvlucht somde Petra de voordelen op voor vmbo-leerlingen die Techniek Tastbaar bezoeken: “Ze gaan van praten over techniek naar dóen, techniek wordt zichtbaar in plaats van onzichtbaar, en onbekendheid met techniek zetten we om in ervaringen met techniek.” Ook gaf Petra de deelnemende scholen en bedrijven tips mee voor een nog beter resultaat met Techniek Tastbaar: “Pas het event goed aan binnen je school, sluit aan op lopende thema’s zoals de 7 werelden van techniek, en integreer het in je LOB-programma.” Opbrengsten voor PO- en VO-leerlingen Tot slot splitste Petra tussen PO en VO uit wat Techniek Tastbaar vmbo-leerlingen oplevert: “PO-leerlingen krijgen vertrouwen door hun ervaringen met techniek. Ze doen dingen waar ze blij van worden en ontdekken dat ze veel meer kunnen dan ze denken. VO-leerlingen ontdekken dat sommige activiteiten best heel leuk en interessant zijn om te doen. Ze verbazen zichzelf dat het techniek ís! In één moeite door zien ze welke bedrijven er in hun regio actief zijn. En voor alle leerlingen geldt: als je ervaringen kunt vergelijken, dan kun je betere keuzes maken.” Niet voor niets organiseert STO Enschede een nieuwe Techniek Tastbaar, en wel op 10 oktober 2025. Gevolgen van AI en ChatGPT voor technisch beroepenveld Vervolgens gaf Casper de Jong van TechYourFuture een inkijkje in wat AI en ChatGPT onder andere betekenen voor de technische bedrijven waar veel van de nu nog jonge vmbo-leerlingen gaan werken. De implicaties zijn stevig volgens een rapport van de SER. Casper: “AI, robots en industrialisatie nemen het over, de oude manier van werken is verleden tijd. Technische bedrijven die hierin achterblijven? Exit! De vraag is niet of technische bedrijven hierin meegaan, maar hoe snel. We gaan naar augmented werken: Tech maakt je beter of vervangt je. We gaan werken in 3D-simulaties, want de realiteit is te langzaam. Door AI bepalen straks de klanten alles en de machines voeren uit. En wie niet digitaal samenwerkt, werkt straks nergens meer.” Good practices Tot slot discussieerden de deelnemers in groepjes, onder leiding van een docent, over twee STO-thema’s: “Versterken uitwisseling vakkennis en -vaardigheden in samenwerking met bedrijven en instellingen” en “Buitenschools leren in samenwerking met mbo, bedrijfsvakscholen, bedrijven en instellingen.” De vele goede ideeën die deze discussies opleverden worden binnenkort met alle deelnemers gedeeld. Eén van de goede suggesties? Organiseer een STO-netwerkdag voor decanen zodat zij veel beter en gerichter over techniekstudies kunnen adviseren! Tot slot werd er gezellig met elkaar genoten van een buffet en ging de ideeënwisseling nog een tijdje door! Opnieuw een geslaagde Netwerkdag van STO Enschede in een volop actieve regio. MENU

5b8abc2c-4bd7-4943-9fe4-79f38cbb5b3c Leerlingen Praktijkonderwijs met PIE certificaat nog beter voorbereid op arbeidsmarkt Al drie jaar nodigt Twents Carmel College Potskampstraat leerlingen van Twents Carmel College Praktijkonderwijs Leliestraat uit om hun PIE-certificaat te halen. Een initiatief dat mogelijk is vanuit STO Twente. In juni behaalde de eerste zogeheten Basis+ klas uit het praktijkonderwijs het certificaat voor PIE. Een nieuwe variant binnen de succesvolle samenwerking, maar wat is Basis+ precies? STO Twente vroeg het Sander Dommerholt en Stanly ten Dam: “Uiteindelijk vraagt het technisch bedrijfsleven om dit traject en daar springen we graag op in.” Meer installatietechnische know how Sander Dommerholt is Teacher Leader en docent PIE aan het Twents Carmel College, locatie Potskampstraat: “Onze collega’s bij Twents Carmel College Praktijkonderwijs locatie Leliestraat hebben niet altijd de juiste machines voor PIE-onderwijs en dus springt de locatie Potskampstraat al drie jaar collegiaal bij en nodigen wij hun leerlingen bij ons in het PIE-lokaal uit. Vooral de installatiebedrijven zijn hier blij mee omdat zij hierdoor uiteindelijk PRO-leerlingen aan het werk krijgen met meer installatietechnische know how en bagage.” Al eerder kunnen de PRO-leerlingen een soortgelijk traject van enkele weken ook voor BWI en M&T doorlopen aan de Potskampstraat. Nu ook Basis+ klas Sander: “In schooljaar 2024-2025 hadden we, naast de gewone basisopleiding bij PIE, voor het eerst ook een Basis+ klas voor PRO-leerlingen. Daar zitten leerlingen in die heel specifiek en gemotiveerd kiezen voor installatie-, elektro- of metaaltechniek. Deze Basis+ klas volgt bij ons 15 weken op de woensdagochtend twee uur achter elkaar PIE, voorzien van een aantal leerdoelen. Op grond daarvan werken ze aan allerlei werkstukken. Aan het einde van de rit ontvangen zij een welverdiend PIE-certificaat van ons, zoals begin juni onze allereerste Basis+ klas. De Basis+ klas willen we in het schooljaar 2025-2026 graag voortzetten.” Sander: “Op de woensdag krijgen de leerlingen van PRO, naast de begeleiding van een van de docenten van de Potskampstraat, ook de begeleiding van een instructeur van het Praktijkonderwijs. Door zijn ervaring met de doelgroep en het feit dat hij de leerlingen de hele week spreekt, kunnen wij samen de leerlingen op de juiste manier begeleiden.” Ruimte voor focus en een opvallend groot werkethos Sander: “In de drie jaar dat we deze samenwerking draaien, behalen we met de techniekleerlingen uit het Praktijkonderwijs goede resultaten. De kunst is de groepen kleiner te maken en overbodige prikkels weg te nemen. Daardoor krijgen deze leerlingen ruimte voor focus en een opvallend groot werkethos. Ze willen graag werken en opletten, en dat lukt als wij er op onze beurt voor zorgen dat we hun aandacht vasthouden. Sommige leerlingen gedijen zo goed in deze setting dat ze werkstukken maken op 4GTL-niveau. De leerlingen geven aan ons terug dat zij tijdens hun stage technieken en technologie tegenkomen, zoals een cv-ketel of warmtepomp, waarmee ze ook bij ons hebben gewerkt. We matchen voor deze leerlingen dus met de praktijk.” Maatwerk voor PRO-leerlingen Stanly ten Dam is vakgroepvoorzitter stage, begeleider stages & uitstroom en mentor Twents Carmel College Praktijkonderwijs: “Sander heeft met mijn collega’s van het Praktijkonderwijs een heel mooi programma neergezet dat prima draait. Sinds dit jaar intensiveren we de samenwerking tussen de locatie Potskampstraat en de locatie Praktijkonderwijs zoals met de nieuwe Basis+ klas. In die intensivering mag ook ik een rol spelen.” Sterk Techniekonderwijs geeft de samenwerking tussen de scholen op meerdere vlakken een extra mooie impuls, ook binnen andere technische profielen dan PIE, benadrukt Stanly: “Met als doel om maatwerk te leveren voor onze leerlingen uit het Praktijkonderwijs.” Stanly geeft graag een compliment aan zijn techniekcollega’s van de locatie Praktijkonderwijs die meedenken voor welke leerlingen dit traject goed zou zijn: “Vervolgens begeleiden zij deze leerlingen hier intensief in, uiteraard samen met de collega’s van de Postskampstraat.” Ook doorstroom naar PRO-ROC opleiding Stanly en zijn vijf collega’s zoeken ook passende stageplekken voor de PRO-leerlingen bij een installatiebedrijf: “De leerlingen gaan daar aan de slag en doen in hun tweede jaar ook nog eens een verdieping op PIE. Bij nu al drie leerlingen heeft dat erin geresulteerd dat zij hun PRO-ROC opleiding gaan doen: één dag praktijkonderwijs, één dag ROC, en drie dagen stage lopen. Ondersteund door ons halen ze zo hun Entree-opleiding in de installatietechniek. Eerder was dat dus minder goed mogelijk geweest. Door STO Twente kunnen we deze leerlingen nu wél maatwerk bieden en stromen ze uit richting het bedrijfsleven.” De verborgen kracht van PRO-leerlingen Stanly is overtuigd van de kracht van PRO-leerlingen: “Ze hebben een bepaalde drive om met hun handen in de praktijk te werken. Taal en rekenen vinden ze doorgaans lastig. Maar gaan ze eenmaal in klas drie stage lopen in de richting die ze leuk vinden? Dan motiveert hun baas hen vaak om een extra tandje bij te zetten in de theorie en zien ze ineens het nut van leren in en pakken ze vakken als Wiskunde en Nederlands veel beter op. Opgeteld krijg je dan super gemotiveerde jongens en meiden die zowel goed met hun handen werken alsook gemotiveerd raken voor het bijbehorende stukje onderwijs.” MENU