Ook Praktijkonderwijs mooie bron voor technisch talent Sterk Techniekonderwijs Twente focust vooral op vmbo-leerlingen. Maar jong talent uit het Praktijkonderwijs is net zo goed een mooie bron voor toekomstige technische medewerkers. Op CSG Reggesteyn maken ze hier concreet werk van, bijvoorbeeld op het vlak van logistiek met het bedrijf Hofman Animal Care. Nico Akkerman is mentor en stagecoördinator Praktijkonderwijs op CSG Reggesteyn: “Ik vind het heel mooi dat er vanuit STO Twente inzet is om dit soort leerlingen ook een kans te geven zich te ontwikkelen richting de techniek.” Belangrijke doelgroep voor techniekbedrijven Praktijkonderwijs is voortgezet onderwijs voor leerlingen tussen 12 – 18 met een leerachterstand op het gebied van Nederlands en/of rekenen. Ze leren vaak op andere (praktische) manieren. Nico: “Onze leerlingen hebben heel veel in zich, maar je moet ze de tijd geven. Net als maiskorrels in een verhitte pan; die ontpoppen ook, maar niet allemaal tegelijk.” Praktijkonderwijs bereidt deze leerlingen zo goed mogelijk voor op de maatschappij. Alle leerlingen volgen een eigen ontwikkelplan op basis van hun persoonlijke interesses en aanleg. Meestal duurt de opleiding 5 of 6 jaar. Ze kunnen na de opleiding gaan werken of doorstromen naar het mbo Entree of niveau 2 wanneer ze Entree op Pro hebben gehaald. Nico: “Deze aanpak verhoogt hun kans op de arbeidsmarkt. Eenmaal werkzaam, blijken ze vaak zeer loyaal. In een tijd met een krappe arbeidsmarkt is dit ook een voordeel voor werkgevers in de techniek.” Nieuw: ATC Logistiek Nico: “We krijgen op CSG Reggesteyn momenteel steun van STO Twente voor het opzetten van het nieuwe ATC Logistiek en het verder ontwikkelen van ATC Metaal waardoor leerlingen daarvoor nu ook het certificaat kunnen halen. Daarnaast is er een aantal Branche Gerichte Cursussen (BGC’s) verder ontwikkeld zoals Technisch Tekening Lezen, B-VCA en cursus Heftruck. ATC staat voor Arbeids Training Centrum. In klas 4 en 5 gaan de leerlingen op vrijdagochtend op een leerlingenwerkplaats in een technisch bedrijf aan de slag, met een docent als meewerkend voorman. Het hoofddoel is het trainen van arbeidsvaardigheden. Nico: “We hadden al meerdere ATC’s lopen en nu dankzij STO Twente ook voor Logistiek. Immers, logistiek heeft heel veel met techniek te maken. Denk alleen al aan scanners en heftrucks.” Hofman Animal Care direct enthousiast Voor de nieuwe ATC Logistiek zocht de collega van Nico, Dirk van der Valk, succesvol contact met het Enterse bedrijf Hofman Animal Care. Daarmee liepen al verschillende lijnen vanuit CSG Reggesteyn. Dirk van der Valk is groepsleerkracht op het Praktijkonderwijs van CSG Reggesteyn: “Ook ben ik stagebegeleider en geef ik dit jaar voor het eerst ATC. Ik ga met de leerlingen voor het ATC Logistiek mee naar Hofman Animal Care. Daar werk ik ook concreet mee als voorman, naast onze leerlingen op de werkvloer. Bij Hofman Animal Care werken de leerlingen en ik in een échte logistieke omgeving. Op school kun je nabootsen wat je wilt, maar de praktijk in een bedrijf is toch het leerzaamste. Bij Hofman Animal Care maken onze leerlingen een echte bestelling klaar. Ze gaan aan het werk en doen concrete ervaring op plus ook theorie. Ze leren niet alleen op het terrein van logistieke techniek, zoals het gebruik van scanners, afvullen en order picken, maar vooral ook op het vlak van arbeidsvaardigheden. Dus op tijd komen, de regels volgen en je communicatief opstellen.” MENU

OOC biedt Twentse vmbo-scholen een menukaart aan instroom bevorderende activiteiten Het opleidings- en ontwikkelingsfonds van de carrosseriebranche, OOC, verzorgde maandag 16 januari gastlessen voor de derde- en vierdejaars leerlingen PIE op het Noordik in Vroomshoop. Eén van de vele activiteiten van OOC om vmbo-leerlingen te interesseren voor een loopbaan in de carrosseriebranche, bijvoorbeeld in het schadeherstel en carrosseriebouw. Karel Markx is Regiocoördinator Bedrijfsleven – Onderwijs Noord en Oost-Nederland voor OOC: “Sinds 2020 richten we ons ook specifiek op instroombevordering voor onze branche vanuit het vmbo. Daarbij koersen we op directe en bestendige contacten tussen onze carrosseriebedrijven en vmbo-scholen, ook in Twente.” Carrosseriebedrijven en vmbo-scholen koppelen Op maandag 16 januari was het de beurt voor het Noordik om OOC te ontvangen voor gastlessen. Karel: “Vanuit OOC stelden wij voor deze gastlessen een gastdocent beschikbaar. Maar, en dit maakt het extra bijzonder, ook Alexander Plegt, directeur van de Plegt Carrosserie Groep, die met zijn bedrijven is aangesloten bij OOC, deed mee. Want dat is een belangrijk doel van ons: zorgen dat bedrijven in direct contact komen met vmbo-scholen. Zodat er hopelijk een langdurige relatie tussen het carrosserie of autoschade bedrijf en die vmbo-school gaat ontstaan en het regelmatige contact tussen dat bedrijf en die school eigenlijk organisch groeit vanuit die basis.” De gastdocent en de bedrijven hebben de leerlingen van het Noordik enthousiast verteld over wat de carrosseriebouw inhoudt en hoe breed het vakmanschap is wat daar gevraagd wordt. De leerlingen zijn uitgenodigd om vrijblijvend een kijkje te nemen of een stage te doen binnen deze branche. STO stimuleerde tot nieuw beleid Karel Markx: “Het Noordik nam, evenals veel andere vmbo-scholen, al een aantal jaren plaatwerk truckmodellen af voor hun leerlingen bij de werkgeversvereniging RAI CarrosserieNL, gelieerd aan OOC. In 2020 voerde OOC een nieuw beleid in om ook vmbo-scholen te interesseren voor een loopbaan in de carrosseriebranche. In het verleden waren ze eigenlijk alleen maar gericht op het mbo. De komst van Sterk Techniekonderwijs in 2020 was voor ons reden ons beleid te herzien. Bedoeld om te kijken of we onze carrosseriebranche op een andere manier onder de aandacht kunnen brengen dan alleen door het leveren van die plaatwerk modellen. De komst van STO betekende voor ons dat we niet meer elke vmbo-school apart hoeven te benaderen, maar efficiënt in één keer contact kunnen leggen met centrale techniekcoördinatoren die een groot aantal vmbo-scholen vertegenwoordigen zoals ook in Twente.” Compleet menu van activiteiten voor vmbo-scholen Daarnaast besloot OOC een compleet menu met instroom bevorderende activiteiten te introduceren. Hieruit kunnen vmbo-scholen naar believen kiezen om de carrosseriebranche bij hun techniekleerlingen onder de aandacht te brengen. Karel: “Dat menu varieert van gastlessen en bedrijfsbezoeken organiseren samen met bij OOC aangesloten carrosserie- en schadeherstelbedrijven tot en met complete doe-carrousels met activiteiten. Ook kan het OOC aangesloten bedrijven vragen om faciliteiten te bieden voor het vmbo-keuzevak schadeherstel of carrosseriebouw. Keuzevakken die overigens nog niet veel worden gegeven door vmbo-scholen. Kortom, een heel breed pakket aan activiteiten waarvoor wij vmbo-scholen van harte uitnodigen om uit te putten.” Tot slot ondersteunt OOC de campagne Voertuigtechniekdagen 2022/2023. Tijdens de Voertuigtechniekdagen openen werkplaatsen hun deuren voor jongeren om te laten zien hoe gaaf de voertuigtechniek is. De campagne ‘Voertuigtechniek, dat is een gave!’ liet jongeren vorig jaar kennismaken met alle voordelen van werken in de techniek. Met het thema ‘Welkom in de werkplaats’ is het nu tijd om hun toekomstige werkplek ook echt te laten zien. Leerlingen kunnen zich aanmelden voor een bezoek aan de werkplaats via de campagnewebsite en kunnen hiermee mooie prijzen winnen. Onbekend maakt onbemind Tot slot concludeert Karel dat de gastlessen voor herhaling vatbaar zijn: “We móeten dit wel doen. Op afstand jongeren op het vmbo interesseren voor de carrosseriebranche werkt niet, want onbekend maakt onbemind.” Ook houdt Karel graag een pleidooi voor meer meisjes in de carrosseriebranche en dan met name in het schadeherstel: “We hebben meerdere voorbeelden van meisjes in ons vak die juist door hun fingerspitzengefühl toppers zijn in bijvoorbeeld het spuiten van auto’s.” Ook interesse in OOC? De gevarieerde menukaart van activiteiten voor vmbo-scholen staat uiteraard ter beschikking van álle vmboscholen binnen STO Twente. Vragen? Bel of mail gerust met Karel Markx via k.markx@oocinfo.nl of 0348 – 437 341. Kerndoel OOC: versterken en ondersteunen OOC richt zich op het versterken van het vakmanschap in de carrosseriebranche en ondersteunt werknemers en werkgevers in hun eigen weg naar duurzame inzetbaarheid. OOC richt zich op samenwerking met stakeholders in de branche, waaronder werkgevers, en nodigt hen uit om mee te doen in verschillende projecten. Voor meer info zie: www.oocinfo.nl . MENU

Geslaagde Techniek Carrousel STO-regio Rijssen – Holten De Techniek Carrousel van de Sterk Techniekonderwijs regio Rijssen – Holten stond al voor 2021 gepland, maar werd helaas verhinderd door corona. Op vrijdag 22 april was het dan eindelijk zover! Circa 375 vmbo-leerlingen uit de regio bezochten ieder één van de zes deelnemende bedrijfsscholen. Een belangrijk STO-activiteit, want dit soort bezoeken helpt een stevig fundament te leggen onder de zo felbegeerde doorlopende leerlijn. De organisatie lag in vertrouwde handen van Marcel Vaneker, Projectcoördinator Sterk Techniekonderwijs Holten, Maarten Scholten, in dezelfde functie voor Rijssen en Mirjam ten Brinke, decaan CSG Reggesteyn: “Elke leerling uit de derde klas TLG bezocht op 22 april één bedrijfsschool. De leerlingen kwamen van CSG Reggesteyn Rijssen en Nijverdal, Pius X, SG Jacobus Fruytier en De Waerdenborch Holten - Goor. Elke bedrijfsschool ontving in maximaal drie ronden de leerlingen. De deelnemende bedrijfsscholen waren REMO West-Twente, OT&L, Bouwmensen, ROC van Twente afdeling Handel en Commercie en afdeling Zorg en Welzijn en de InfraVak Holten.” Zowel harde als ondersteunende techniek en technologie Bewust is gekozen voor een brede oriëntatie op de deelnemende bedrijfsscholen: niet alleen de scholen waar de harde techniek centraal staat, maar ook die waar techniek en technologie een toenemend ondersteunende rol spelen, zoals in de zorg. In die zin had deze Techniek Carrousel meer het karakter van een carrière carrousel.” Marcel en Maarten benadrukken dat deze carrousel daadwerkelijk als onderwijstijd werd gekwalificeerd: “Het is niet een uitje.” Goed voorbereid op pad Van elke bedrijfsschool was een introductiefilm voorhanden. Deze hebben de leerlingen in december vorig jaar ter voorbereiding op de Techniek Carrousel alvast bekeken. “Aan deze filmpjes was een prijsvraag gekoppeld waarbij de leerlingen kans maakten op een JBL Box”, aldus Maarten en Marcel. Die prijs is op de dag van de Techniek Carrousel uitgereikt en elke deelnemende school telde een winnaar. Maarten: “De leerlingen van CSG Reggesteyn en Pius X moesten een motivatiebrief schrijven, op die manier werd ook het vak Nederlands erbij betrokken. Insteek van deze motivatiebrief? Waarom viel de keuze van een leerling op een specifieke bedrijfsschool?” Leerlingen bewust verrassen Marcel: “Wel moesten alle leerlingen een eerste en tweede keuze aangeven. Dit gaf ons techniekbreed een sturingsinstrument. Immers, de leerlingen kiezen van nature een bedrijfsschool met een insteek die ze al kennen. Dat is vertrouwd. Met een tweede keuze kregen we de mogelijkheid om zowel de leerlingen beter over de bedrijfsscholen te verdelen. Tegelijkertijd konden we een match maken met een bedrijfsschool die de leerlingen met iets nieuws zou laten kennismaken, mocht dat nodig zijn. Veel leerlingen hebben daardoor een bedrijfsschool bezocht die ze zelf nooit als eerste zouden kiezen. Dat heeft hun blik op techniek alleen maar helpen verruimen.” Enthousiaste deelname bedrijfsscholen De bedrijfsscholen hadden zich goed voorbereid met een leuke doe-activiteit. Marcel: “Bij één bedrijfsschool paste dat niet in hun werkschema. Zij boden een leuke rondleiding. De activiteiten lieten zien hoe het echt in de sectoren werkt en wat er allemaal aan techniek, technologie en ook veiligheid komt kijken.” Maarten: “Ook spanden talloze vrijwilligers in de deelnemende bedrijfsscholen zich in, waarvoor hulde.” Belangrijke input voor moment van profielkeuze Qompas vmbo/mavo is een complete Loopbaanoriëntatie- en Begeleiding (LOB) omgeving voor het vmbo (alle niveaus) vanaf leerjaar 1 t/m 4. Marcel: “Hierin hebben we een terugkoppelingsvraag opgenomen voor de deelnemende leerlingen: wat heb je vandaag opgestoken? Wat vond je er mooi aan? En vooral: zou je de richting willen kiezen van de bedrijfsschool die je bezocht? Die informatie van de leerlingen nemen we mee in een driehoeksgesprek of mentorgesprek.” Maarten: “Door corona zaten we met dit event laat in het jaar en hadden alle leerlingen al een profielkeuze gemaakt. We willen de Techniek Carrousel in 2023 ruimschoots vóór het moment van de profielkeuze organiseren. Daarmee kunnen we dit bezoek van de leerlingen aan de bedrijfsopleidingen op tijd meenemen in het gesprek met de leerlingen voor de profielkeuze. Hopelijk kunnen we er dan vanuit ROC van Twente ook Horeca, Bakkerij en Facilitair erbij betrekken. Daarmee heb je het hele techniekpalet compleet.” Gewenst: verdieping bij techniekbedrijven Marcel en Maarten: “Het zou mooi om de leerlingen die nu daadwerkelijk in een bepaalde techniekrichting geïnteresseerd zijn geraakt ook mee te kunnen nemen naar een bedrijfsbezoek bij een bedrijf dat is gelieerd aan één van de bedrijfsscholen. Dan kunnen ze de verdieping in en hun profielkeuze nog beter funderen.” Advies voor andere subregio’s STO Twente Voor andere subregio’s van STO Twente die geïnspireerd raken om ook een Techniek Carrousel te organiseren hebben Maarten en Marcel een gericht advies: “Het is logistiek heel complex met veel leerlingen en meerdere bedrijfsscholen. Ons advies is om hiermee al heel vroeg te beginnen. Dat start met het vastleggen van een dag waarop iedereen kan, vooral ook de bedrijfsscholen. Verder is het handig om heel goed en gericht met alle betrokkenen te communiceren, vooral ook de docenten. Zodat ze op tijd weten dat ze extra tijd moeten besteden aan dit carrousel in hun lessen zoals met de voorbereidende filmpjes in mentorlessen en het schrijven van de motivatiebrief en meer. Kortom, neem ook je collega-docenten concreet en vroegtijdig mee in dit voorbereidingsproces.” MENU

Doorlopende leerlijn werktuigkundige installaties reikt nu tot ín ROC van Twente Loohuis Installatietechnieken Almelo stelt één dag per week, en 15 weken lang, hun uitvoerder Kees Pruijssen ter beschikking als hybride instructeur voor het Keuzevak Installatietechniek. Een praktische verrijking voor de vmbo-leerlingen van Alma College en CSG Het Noordik bij praktijkopleider BOVO in Vroomshoop. Maar de ambities reiken na deze geslaagde pilot inmiddels verder! Samen met ROC van Twente wordt nu gewerkt aan een mooie aansluiting op de mbo-vervolgopleiding van deze leerlingen bij ROC van Twente. Hét schoolvoorbeeld van een daadwerkelijk doorlopende leerlijn. De insteek is dit plan nog dit jaar te realiseren. Collegiale splitsing elektra en installatietechniek Loes Reints is verantwoordelijk voor Personeel & Organisatie bij de Loohuis Groep. Loohuis Installatietechnieken Almelo is daar onderdeel van: “Mijn collega Kees Pruijssen focust voor de vmbo-leerlingen op elektra met een klein deel werktuigkundige installaties. Echter, ik heb ook nog een andere gewaardeerde techniek-collega: John Nijenhuis. Hij maakte de overstap van Loohuis Installatietechnieken Almelo naar de rol van techniekdocent op ROC van Twente. Tijdens zijn drukke werk voor Loohuis behaalde hij al zijn Pedagogisch Didactisch Diploma (PDD). Nu studeert hij voor zijn bevoegdheid als docent voor het volwassenenonderwijs. Uiteraard missen we John als collega, maar we supporten heel graag zijn onderwijsactiviteiten en ook die van Kees Pruissen. De directie van de Loohuis Groep heeft het in haar beleid verwoord zich actief en concreet in te zetten voor instroombevordering.” Kennismaking met mbo-leeromgeving John Nijenhuis: “Het gaat voor het keuzevak werktuigkundige installaties om in totaal vier middagen: drie intern bij Loohuis en één middag bij mij op ROC van Twente. Bedoeld om de leerlingen meer te leren over het watergedeelte binnen werktuigkundige installaties. We hebben hiervoor op ROC van Twente de technische leerfaciliteiten. Maar ook heel belangrijk: deze vmbo-leerlingen van Alma en CSG Het Noordik maken in één moeite door mee hoe ‘het werkt’ op ROC van Twente: de sfeer, de omgang met elkaar en de vereiste leerhouding. Ze krijgen een beeld van wat we van hen verwachten, zoals zelfstandigheid, orde, netheid en werkdiscipline. Ik behandel de vmbo-leerlingen dan ook zoals het er in het bedrijfsleven aan toegaat. We coachen hen daarin, maar uiteindelijk moeten ze daar zelf het voortouw in nemen. Een belangrijk aspect van het coachen is het de leerlingen begeleiden in het zelf durven stellen van vragen. Wij hopen dat die kennismaking met onze mbo-leeromgeving hun keuze extra ondersteunt om verder te gaan in de (installatie)techniek op ROC van Twente.” Ouders betrekken Loes: “Ook willen we een ouderavond plannen zodat zij zien tot welke mooie en praktische resultaten deze leerlingen komen onder de hoede van hun docent John. Zodat ook de ouders gemotiveerd worden hun kinderen in een vervolgkeuze voor werktuigkundige installaties te ondersteunen.” John: “Die ouders zijn heel belangrijk. Dat zag ik ook toen ik nog bij Loohuis werkte en de ouders van basisschoolleerlingen meekwamen naar activiteiten die we voor het basisonderwijs organiseerden. Hun stem is enorm belangrijk.” Vooral bedoeld voor een extra push instroom werktuigkundige installaties John ziet ook kansen voor de verdere toekomst: “Het zou fantastisch zijn als leerlingen bepaalde vrijstellingen krijgen als zij na het vmbo en dit keuzevak daadwerkelijk de opleiding werktuigkundige installaties starten bij ROC van Twente. Want we zorgen ervoor dat het vierde leerjaar vmbo heel mooi aansluit op het eerste leerjaar mbo.” Overigens gelden deze mooie plannen voor de doorlopende leerlijn nu nog alleen voor werktuigkundige installaties. Waarom niet ook voor Elektra? Loes: “We hebben meer BBL-aanmeldingen voor Elektra dan we nu kunnen handelen, Werktuigkundige installaties daarentegen kent weinig aanmeldingen. Onbekend maakt nu eenmaal onbemind. Door de focus op werktuigkundige installaties via deze nieuwe doorlopende leerlijn hopen we het aantrekkelijker te maken voor meer leerlingen. Dit willen we bereiken door deze leerlingen meer bij de hand te nemen vanuit het vmbo naar Loohuis en vervolgens naar ROC van Twente. In de ideaalsituatie starten ze de opleiding op ROC van Twente en werken ze bij Loohuis als BBL’ers. Maar ik benadruk graag dat we al dit werk vooral doen voor het verbeteren van de instroom voor heel Twente.” Praktische ondersteuning van Eric Raanhuis CSG Het Noordik is blij met deze initiatieven. Loes: “De samenwerking is goed en constructief. Onze contactpersoon is Eric Raanhuis, voor de subregio Almelo is hij de kartrekker voor STO Twente. Eric begeleidt ons en geeft veel ruimte. Op de achtergrond is hij voor ons een stabiele factor in dit project, een belangrijke spil met een super praktische insteek. Hij weet de leerlingen te inspireren en daardoor gaat het lopen.” John: “Eric is voor STO Almelo een goed georganiseerde aanjager.” MENU

Geslaagd bezoek minister Wiersma aan C.T. Stork College Na drie eerdere pogingen was het dan eindelijk zover: op maandagochtend 27 maart bezocht minister Dennis Wiersma het C.T. Stork College. Doel van het compacte en afwisselende programma van twee uur? Onderzoek doen naar de invoering van de praktijkgerichte programma’s (PGP) in de theoretische leerweg. C.T. Stork College is één van de pilotscholen die een curriculum aan het ontwikkelen zijn voor het PGP “Technologie en Toepassing”. Hierin ligt de link met Sterk Techniekonderwijs Twente. De komst van de minister was tevens een mooie aanleiding om hem officieel het startsein te laten geven voor het project “Jouw digitale toekomst begint hier!”. Beter voorbereid op het mbo Benno Hams is teamleider TGL, BWI en PIE op het C.T. Stork College én regioleider van de STO subregio Hengelo: “De bedoeling van de PGP’s is om alle leerlingen binnen de theoretische leerweg kennis te laten maken met praktische vaardigheden door het uitvoeren van echte opdrachten vanuit het bedrijfsleven en instellingen. De insteek is dat zij hierdoor beter voorbereid zijn op een vervolgstudie binnen het mbo.” De minister arriveerde op maandagochtend om 10 uur op het C.T. Stork College. Benno: “Het programma startte met een kennismaking met het door ons ontwikkelde programma voor “Technologie en Toepassing”. Eveneens maakte de minister gebruik van de gelegenheid om het startsein te geven voor het zogeheten micro:bit project van het C.T. Stork College. In een separaat artikel leest u hier meer over. Leerzaam en interactief Benno: “Het was een leuke en leerzame bijeenkomst. De minister, leerlingen en C.T. Stork College hebben in een ontspannen sfeer veel van elkaar opgestoken. We hebben onze visie op vmbo-onderwijs en de ontwikkeling van het PGP-onderdeel “Technologie en Toepassing” gegeven. Immers, we zijn pilotschool voor de nieuwe praktijkgerichte programma’s die op tl gaan lopen. Eveneens hebben we toegelicht hoe je als school de samenwerking met andere scholen, mbo-opleidingsinstellingen en het technisch bedrijfsleven kunt opzoeken. Met voorbeelden van wat het je oplevert als je dat goed en structureel aanpakt. De minister luisterde niet alleen, maar stelde veel vragen aan zowel docenten als leerlingen. Het was heel interactief en ook de minister kwam met goede suggesties.” Connectie met Sterk Techniekonderwijs Benno schetst terecht dat de genoemde PGP-ontwikkeling niet los is te zien van Sterk Techniekonderwijs waarin C.T. Stork College vanuit de STO subregio Hengelo ook meedraait. Benno: “Dankzij STO kunnen wij het door ons te ontwikkelen PGP verder vormgeven. Hoe? PGP ziet graag dat de leerlingen met échte opdrachten uit het bedrijfsleven aan de slag gaan. Echter, PGP vereist een Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) met een horizon van twee jaar. Dus als ik nu een PTA maak gaat die over opdrachten die we over twee jaar uitvoeren. Dat vergt goede en vooral langdurige relaties met het bedrijfsleven, omdat het onder de paraplu van PGP meer is dan een simpel opdrachtje. Want die opdrachten moet ik verantwoorden in de kerndoelen die ik moet halen inclusief toetsen en beoordelingen. Dat vergt een stabiele relatie met externe partijen die onze taal spreken en waarbij je ook wilt dat deze verstand hebben van onderwijs. Een gemiddeld techniekbedrijf denkt niet in die termen. Dus zoek je bedrijven die vanaf een bepaald niveau opereren en onze onderwijskundige doelen doorgronden.” Minister zeer geïnteresseerd in ‘Hengelose model’ Een partij als SMEOT, waarmee C.T. Stork College al langdurig en intensief samenwerkt, vervult bij uitstek die brugfunctie. Benno: “We hebben aan de minister kunnen uitleggen hoe belangrijk het is vanuit de PGP om als school de samenwerking op te zoeken met regionale instanties zoals SMEOT. Zij kunnen goed inschatten wat een goed bijpassend bedrijf én opdracht zijn. Dankzij STO hebben wij een intensieve en duurzame samenwerking kunnen opbouwen met zowel SMEOT als Techniekhuis Twente.” De minister bleek zeer geïnteresseerd in de Hengelose manier van samenwerken binnen STO Twente met de bedrijfsvakscholen SMEOT en Techniekhuis Twente. Deze samenwerking werd, samen met medewerkers van SMEOT, toegelicht. Benno: “Door deze samenwerking krijgen leerlingen uit leerjaar 3 en 4 binnen de afdelingen BWI en PIE al les op deze mbo-instellingen en komen ze in aanraking met het bedrijfsleven. Ook tijdens de Bedrijvendag bij SMEOT in de herfst van 2022 kwamen de leerlingen via een Loopbaanoriëntatie (LOB)-opdracht in direct contact met een deel van deze bedrijven. Met de bedoeling om deze bedrijven daadwerkelijk te bezoeken.” Hans Fokke, coördinator vmbo/mbo onderwijs bij SMEOT kijkt ook enthousiast terug op het bezoek van de minister: “Namens SMEOT heb ik goed mijn verhaal kunnen doen. De minister doorgrondt heel goed hoe de materie in elkaar steekt als het aankomt op de technieksamenwerking tussen mbo en vmbo en de functie daarbinnen van een mbo-vakschool. Deze functie is die van schakel tussen bedrijfsleven en onderwijs. In Twente, en dat zie je elders in Nederland bijna niet, koesteren wij de nauwe samenwerking in de lijn technisch vmbo – mbo vakschool – ROC van Twente.” Samen met de minister in de bus! Ter afsluiting op het C.T. Stork College volgden de minister en leerlingen een bedrijfspresentatie door Rick de Jonge van het Hengelose bedrijf HTM Technologies, een belangrijke samenwerkingspartner van de STO subregio Hengelo. HTM Technologies is leverancier van hoogwaardige technische producten gemaakt door precisiebewerking zoals draaien, frezen, vlak- en rondslijpen, plaatbewerking en module-assemblage. Benno: “Aansluitend hierop vertrok de minister, samen met een groep vmbo-leerlingen in één bus, voor een bedrijfsbezoek naar het Hengelose bedrijf NTS Norma. Zij zijn gespecialiseerd in ultra-precieze productie, mechatronische assemblages, cleanroom assemblage en testen.” De minister werd ontvangen door directeur Frank Biemans, Operations Manager Martijn Phielix en de praktijkbegeleider van Norma’s Leerplein, Martin Boers. Bij Norma heeft de minister een rondleiding gehad door de fabriek. De laatste, maar misschien wel de belangrijkste stop was het Leerplein. In samenwerking met scholen in Twente en Drachten leidt Norma namelijk zelf vakmensen op voor de metaalindustrie. Dit Leerplein is een plek waar leerlingen zich kunnen bekwamen in moderne, innovatieve productie- en bewerkingsmethoden. Op het leerplein werd de minister te woord gestaan door Martin Boers en de BBL-leerlingen die daar aan het werk waren. Lars Teesink heeft een prachtige rekenmachine verspaand, die de minister in ontvangst mocht nemen. Tijdens zijn bezoek heeft minister Dennis Wiersma met verschillende leerlingen gesproken over de techniek en het werken bij NTS Norma. Vrije discussie tussen vmbo-leerlingen en minister Benno komt tot slot nog even terug op de busreis tussen het C.T. Stork College en het bedrijfsbezoek bij NTS Norma: “Een ideaal moment waarop de minister en een groepje meereizende vmbo-leerlingen in een ontspannen sfeer in gesprek gingen. Alles kwam langs: hoe het is om minister te zijn en ook: hoe de leerlingen hun vmbo-opleiding ervaren. Eveneens kwam de vraag van leerlingen over hoe het toch komt dat er zo weinig techniek wordt gegeven op de basisschool als dit zo belangrijk is voor de maatschappij.” Kortom, de minister keerde met heel veel indrukken en handreikingen terug van Hengelo naar Den Haag… MENU

Blik op techniek: bedrijfsbezoeken zeer waardevol voor technieksector In het kader van Blik op Techniek deden ruim 240 tweede klas vmbo-leerlingen van de Waerrdenborch een geweldige ervaring op in het technische bedrijfsleven. Leerlingen van zowel de locatie in Holten als Goor bezochten op 21 en 22 oktober twee van de in totaal 33 deelnemende bedrijven. Het doel van deze jaarlijkse activiteit is leerlingen een brede kijk op techniek te geven. En ook om in een bedrijfsbezoek te laten zien wat er gebeurt in een bedrijf. Het einddoel ligt in lijn met STO Twente: de verbetering van de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector, en daarmee de invulling van de vraag naar technische medewerkers. Enthousiaste reacties bedrijven “De samenwerking met de Holtense en Goorse bedrijven is zeer goed”, aldus Marcel Vaneker, projectcoördinator Sterk Techniekonderwijs op de Waerdenborch. “Via de Holtense Industrie Groep (HIG) en Goor Collectief (GC) werden bedrijven benaderd. Bedrijven reageerden enthousiast om leerlingen te ontvangen. Voor volgend jaar hebben we al aanmeldingen van bedrijven die het dit jaar voor wat betreft tijd niet voor elkaar kregen. We zien dat bedrijven graag tijd willen investeren in hun toekomstige werknemers. Vooral in de techniek is een groot tekort aan vakmensen.” Stevige voorbereiding Voorafgaand zijn de leerlingen in de lessen Natuur & Techniek bezig geweest met het oriënteren op een baan in de techniek. Zij werden actief betrokken om na te denken over wat hen later leuk lijkt in een beroep als voorbereiding op het bedrijfsbezoek. Zo bezochten ze websites van het bedrijf en bedachten alvast vragen. Ook dachten ze na over welke verwachting zij hebben van de bedrijven. Na de twee bedrijfsbezoeken maakten ze een posterpresentatie met de ervaringen van hun bezoeken. Deze presenteren zij in de mentorlessen. Leerlingen enthousiast Marcel Vaneker: “We hebben leerlingen enthousiast terug zien komen van de bedrijfsbezoeken. We hopen dat het kijkje in de keuken van een bedrijf de keuze voor een profiel/beroep voor onze leerlingen vergemakkelijkt en dat ze zien dat techniek overal is.” Deelnemende bedrijven in Holten: Kumagaya kunststoffen Twentrac bv Autobedrijf Erik Huzen Aebi Schmidt Nederland European Truck &Trailer Care AutoFirst Rouwenhorst Hubo en Decorette Frejo Machinefabriek Arfman Hekwerk Meilinkmoulds Arrel Electronics Bemei RVS Klebo Technics Orange Climate Waterloo Muller Fresh Food Logistics Zomer Motorentechniek Metalin Steel Creators Infravak Hemink Groep Wewo ICP Group Deelnemende bedrijven in Goor: Profix Schadeherstel FS Solutions Haafkes bouwonderneming DTAB MBB Inreda Diabetic Schlepers Installatietechniek Sanders gieterij Auto Haafkes Hodes Huisvesting Aqua+ Haafkes aannemingsbedrijf MENU

Masterclass Voeding & Techniek: zelf zien, doen, ervaren én op reis Het ministerie ziet de komende jaren voor STO graag een verbreding naar meer profielen. Het Zone.college voor groenonderwijs in Almelo sorteert daar al op eigen initiatief op voor met de Masterclass Voeding & Techniek voor leerlingen van het basisonderwijs. Twee keer 25 leerlingen van twee basisscholen doorliepen de driedelige cyclus voor deze Masterclass, inclusief een bedrijfsbezoek aan het Duitse Emsflower. Docenten Jeroen Kleinsmann en Marc- Jan Hengstman zijn hierbij nauw betrokken: “Op kleine schaal leren de kinderen zelf wat er komt kijken bij duurzame voedselproductie op grote schaal. We hopen bij hen hiermee luikjes te openen.” Jeroen is betrokken bij STO Twente: “Ik heb 20 jaar ervaring in het basisonderwijs. Daardoor passen de Masterclasses die het Zone.college ontwikkelt en geeft voor het basisonderwijs goed bij mij. Vanuit die ervaring kan ik deze helpen ontwikkelen. We richten deze Masterclasses op groep 7 en 8, een enkele keer op groep 6.” Eén van de Masterclasses is die voor Voeding & Techniek: “We willen daarmee jonge leerlingen zelf laten ervaren dat techniek en voedselproductie nauw verbonden zijn.” Opgebouwd uit drie delen Deze Masterclass bestaat uit drie delen die goed op elkaar aansluiten, legt Jeroen uit: “We starten met een kant-en-klaar lespakket waarmee de leerlingen eerst op hun eigen basisschool aan de slag gaan. Dit bestaat uit een bakje zand, zaden en een doseerspuitje voor water. Na het zaaien in verschillende potjes moeten de leerlingen de potjes gevarieerd water geven: zes potjes één keer in de week 20 milliliter water, zes potjes twee keer in de week dezelfde hoeveelheid water en tot slot zes potjes die elke dag 20 milliliter water door de leerlingen krijgen ingespoten.” Deel twee: aan de slag op het Zone.college Vervolgens komen de leerlingen naar het Zone.college voor deel twee van de Masterclass. Jeroen: “We bekijken samen welke manier van water geven de beste groei laat zien. Daarbij leren wij de kinderen allerlei variabelen te betrekken zoals het weer, de temperatuur en de neerslag.” Vervolgens maakt Jeroen met de leerlingen de sprong naar bijvoorbeeld de grootschalige tomatenkweek in kassen: “Ze ontdekken hoeveel water er komt kijken bij deze professionele kweek, maar vooral ook hoeveel op grote schaal die genuanceerde waterverschillen helpen uitmaken om een oogst te laten slagen. En als je één zo’n plant exact de juiste hoeveelheid water wilt geven, dan leg ik hen uit hoe complex dit is als je die maatwerk-aanpak wilt uitvoeren voor kassen met duizenden tomatenplanten.” Leren werken met Neuron Makeblock Ook bekijkt Jeroen met de po-leerlingen een filmpje over de moderne techniek in de voedselproductie. Denk aan drones die over landbouwgrond vliegen om de stand van zaken te monitoren. Deze meten bijvoorbeeld de hoeveelheid organische stoffen en stikstof in de bodem. Zo laten we de leerlingen zelf zien dat landbouw met heel veel techniek gepaard gaat. Na dit filmpje maken de leerlingen zelf een mini-beregeningsinstallatie. Deze stellen ze digitaal in met een Neuron Makeblock. Die simuleert een dergelijke opstelling voor grote groenkassen. De leerlingen programmeren zelf hoeveel water er naar ingezaaide bakjes wordt toegevoerd en meten het vochtgehalte.” Deze activiteit wordt uitgevoerd in de GMEC van het Zone.college, een mobiele bus vól met innovatieve techniek waarmee de leerlingen kennis kunnen maken. Jeroen: “De leerlingen ontdekken spelenderwijs hoe je met zo min mogelijk water een zo hoog mogelijke voedselproductie realiseert. Ze zien dus de economische kant hiervan, maar ook de duurzame aspecten. Mochten ze later in het groen gaan werken, dan spelen beide factoren een belangrijke rol.” Ook leerzaam: met een laserprinter produceren de leerlingen plantenstekers. Op deze manier maken ze door dit zelf te doen ook kennis met deze nieuwe technologie. Indrukwekkend bedrijfsbezoek Het derde deel van de Masterclass Voeding & Techniek bestaat uit een bedrijfsbezoek: “We zijn met de leerlingen op reis gegaan naar het Duitse bedrijf Emsflower in Emsbüren. Een bijzonder innovatief en ook duurzaam groenbedrijf voor de teelt van groenten, perk- en potplanten, met maar liefst 88 hectare aan kassen. Tijdens een rondleiding zagen de leerlingen hier op grote schaal én geautomatiseerd in werking wat zij zelf in deel 1 en 2 van deze Masterclass geleerd hadden. Indrukwekkend bijvoorbeeld was een zelf door Emsflower ontwikkelde stekrobot. Deze zet een stekje ongekneusd in een potje, 2200 per uur, en dat met zo’n zes van die stekrobots op een rij.” Ook zagen de leerlingen hoe elke Gerbera zijn eigen vochtmeter heeft voor de juiste hoeveelheid vocht. Emsflower wekt haar eigen energie duurzaam op, ook heel interessant voor de leerlingen. Jeroen: “Dit bedrijfsbezoek was een mooie afsluiting van de driedelige cyclus waarop de Masterclass Voeding & Techniek is gebaseerd.” Plannen voor toekomst De driedelige cyclus van de Masterclass Voeding & Techniek zal in het schooljaar 2023-2024 een aantal keer aangeboden worden aan basisscholen uit de STO subregio Almelo. MENU

Speelse filmpjes inspireren Twentse jeugd voor techniek Het programma Sterk Techniekonderwijs Twente (STO Twente) heeft meerdere speerpunten. Een belangrijke is Twentse vmbo-jongeren stimuleren om voor techniek te kiezen. En daar zetten we supermoderne middelen voor in! Zoals de gloednieuwe BLIQ-campagne die in de week van 20 september groots van start gaat. Bijzonder is dat in elk van de tien BLIQ-filmpje zowel bedrijven als vmbo-leerlingen uit Twente meespelen. Aan STO Twente doen vijf subregio’s met ieder twee BLIQ-filmpjes. Onderzoek wijst uit dat leerlingen tussen 10 – 14 jaar geen goed beeld hebben van hoe techniek in alle facetten van hun dagelijkse leven een rol speelt. De BLIQ-filmpjes brengen daar in één klap verandering in en zijn speels opgebouwd: Twentse vmbo-leerlingen lopen tegen een dagelijkse en herkenbare handeling of probleem aan, en verbazen zich over de werking daarvan. Vervolgens brengt een lokaal Twents bedrijf als techniekheld direct de bijpassende oplossing of uitleg in beeld. Voorbeelden? Hoe blijft eten zo lang vers, ook tijdens transport, hoe werkt een inductieplaat voor het bakken van een ei?, hoe werkt een thermostaat, wat gebeurt er als je per ongeluk een bal door een ruit schopt?, hoe werkt een discolamp op een feestje? Of hoe krijgt een voermengwagen die door je dorp rijdt die loodzware laadbak zo moeiteloos omhoog? Lokaal herkenbaar De filmpjes laten jonge mensen én hun ouders door deze speelse aanpak letterlijk met een andere ‘BLIQ’ naar techniek in hun dagelijkse leven kijken. De boodschap? Kijk eens met een andere ‘BLIQ’ en ontdek dat techniek héél dichtbij, in je dagelijks leven, een belangrijke rol speelt. Want verbazing is dé motivator om leerlingen te inspireren voor techniek te kiezen. De kracht is vooral dat in de filmpjes echte vmbo-leerlingen meespelen in combinatie met eveneens echte lokale techniekbedrijven. Kortom, herkenbaar, dichtbij en overtuigend. Veelzijdig inzetbaar STO Twente liet in totaal tien BLIQ-filmpjes maken. Deze filmpjes worden grootschalig verspreid in de week van 20 september. Niet alleen via social media, maar ook in lessituaties zelf op de 19 vmbo’s die meedoen onder de paraplu van STO Twente. De scholen zetten STO en de BLIQ-filmpjes die week centraal tijdens verschillende activiteiten en o.a. LOB-lessen. Een aantal scholen zet een quiz in met een aantal vragen over de filmpjes. Deze quiz wordt ook gebruikt in het primair onderwijs; want ook zij zijn de doelgroep! De hele serie staat vervolgens als programma op NXtv: een veilig videoplatform voor techniekpromotie, met ‘de 7 werelden van techniek’ als uitgangspunt. Terugkijken voor wie maar wil, is dus heel eenvoudig. Deelnemende bedrijven De Twentse bedrijven die deelnemen aan de BLIQ-filmpjes zijn Trioliet, Braakhuis Metaal, De Groot Vroomshoop, Exes Licht en Geluid, Müller Transport, Niverplast, Sensata, Bonke, Loohuis Installatiegroep en Huisken Professional. Deze techniekbedrijven werken al nauw samen met STO Twente en vmbo’s in hun subregio. STO Twente geeft deze bedrijven met BLIQ de kans een specifiek facet te laten zien van hun techniek, met als doel om direct in te spelen op de belevingswereld van jonge leerlingen. Meer weten? Kijk op https://www.nxtv.nl/program/bliq . Leraren en mentoren vinden educatieve support op een speciale onderwijspagina op de website. STO TWENTE START BLIQ-CAMPAGNE MENU

Slim: docenten groepsgewijs opleiden tot XR expert Extended Reality (XR) is een paraplu-term voor Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR) en Mixed Reality (MR). Hiermee is in techniekonderwijs oneindig veel mogelijk. Dat besef is ook binnen STO Twente breed doorgedrongen. Echter, het risico bestaat dat XR blijft hangen op het niveau van een aanlokkelijk speeltje. De kunst is juist om XR in je onderwijs structureel in te bedden in je curriculum vanuit een stevige visie en beleid. Breed gedragen binnen de school en beleidsmatig gemonitord voor een lange tijd. Die stap kan de STO subregio Rijssen - Holten nu zetten door de training van een grote groep XR experts, afkomstig van zowel CSG Reggesteyn als de Waerdenborch. Scholen bundelen krachten De STO subregio Rijssen-Holten heeft een aantal XR experts opgeleid via meerdere bijeenkomsten, georganiseerd door Ewout Warringa van XR Learning. Hij is een expert in XR met visie en heel veel contacten, een actieve pionier. Marcel Vaneker van SG De Waerdenborch: “Wij wilden graag XR experts opleiden en XR in ons onderwijs inbrengen. Maar hoe pak je dat aan? We kwamen in contact met Ewout, hij had een veelzijdige training opgezet. De scholen Reggesteyn en de Waerdenborch hebben de krachten gebundeld en een groep samengesteld van docenten uit beide scholen vanuit ook verschillende secties.” De winst van twee scholen laten samenwerken tijdens de training tot XR-expert? Marcel: “Een betere samenwerking, ook tussen de vmbo-scholen in de STO regio én daardoor een platform om ervaringen en kennis uit te wisselen.” Meer binding, begrip en enthousiasme Marcel: “Als je een hele klas met XR wil laten werken, dan vraagt dat toch wel wat van een docent. Dat kan docenten afschrikken. Juist door de training tot XR expert te organiseren voor een gerichte groep docenten creëer je veel meer binding, begrip en onderlinge kennisuitwisseling. Veel van onze collega’s staan te trappelen om XR te ervaren, niet alleen binnen de techniekvakken, maar bijvoorbeeld ook een gymdocent, docent aardrijkskunde en kunstdocent. We zien dat er ook weer nieuwe geïnteresseerde docenten zijn die XR in hun vak willen inzetten. Met XR kun je extra laten zien dat techniek overal is. Dus kun je XR op alle vakgebieden inzetten zoals ook binnen Zorg en Welzijn. Dat sluit aan bij de verbreding die de minister voor de tweede periode van STO voor ogen heeft.” Actueel issue: Visie/beleid en onderzoek De meerdere trainingen werden afwisselend op de deelnemende scholen gegeven en behandelden achtereenvolgend vier onderwerpen. Maarten Scholten: “We kregen de laatste stand van zaken aangereikt op het vlak van hardware, content, didactische skills en ook visie/beleid en onderzoek.” Marcel: “Extended Reality heeft een enorme meerwaarde voor het leren. Echter, het gaat niet alleen om de aanschaf van de hardware, de juiste content en de didactische skills. Net zo belangrijk is dat vanuit elke laag in de schoolorganisatie iemand meedenkt over visie/beleid en onderzoek. Het is essentieel dat je die elementen in je school voor XR goed neerzet voor het geslaagd toepassen ervan, ook op de langere termijn. Dat betekent dat je de docenten gericht begeleidt en ondersteunt bij de implementatie en toepassing van XR vanuit een gerichte visie en beleid. Twee kernvragen spelen hierin een rol: waar gaan we naartoe binnen de scholen met XR? En hoe gaan we dit met elkaar gestructureerd en duurzaam inzetten?” Visiebijeenkomst voor lange termijn Na de trainingen/opleiding voor de XR experts werd ook gekeken naar de lange termijn. Ewout heeft hiervoor speciaal een visiebijeenkomst georganiseerd. Daar was de Belg Carl Boel (Co-founder Dexr, Founder Virtual Learning is Reality en PhD-Researcher Universiteit Gent) online aanwezig om zijn kijk en ervaring te delen. In Vlaanderen heeft het ministerie van onderwijs het belang van VR in de school al beschreven. Ook gaf Cor De Ridder in deze bijeenkomst uitleg over de ontwikkelingen met XR binnen het profiel BWI en als afsluiting was er een praktische workshop van Freek Teunen over de mogelijkheden van Wintor AR Tours binnen het onderwijs. Gericht geïnvesteerd in hoge aantallen VR-brillen Maarten: “Wij horen met XR bij de innovators. Voor zover wij weten is alleen de STO-regio Rijk van Nijmegen actief met het trainen van XR experts via een groep docenten. Wat ons ook uitzonderlijk maakt als subregio Rijssen – Holten binnen STO Twente is dat we de beschikking hebben over 140 VR brillen. Elke VR-Expert heeft een eigen VR bril. Daarnaast heeft elke vestiging van de Waerdenborch en Reggesteyn een set van 30 VR brillen, zodat een docent met de hele klas in één keer in VR een bezoek kan brengen aan een bouwplaats, autofabriek, het Louvre of het Anne Frankhuis. De docent krijgt hierbij de eerste keren ondersteuning van een VR Expert. Dit versnelt het leerproces enorm en wordt ook als grote meerwaarde ervaren. Een grote investering, maar wel één die op korte termijn en lange termijn zijn vruchten gaat afwerpen. Niet alleen bij leerlingen, maar ook bij docenten.” Aansluiting bij bedrijfsleven Marcel Vaneker: “Ook sluiten we hiermee veel beter aan op de technische bedrijven waarmee we binnen STO samenwerken. Daar is XR vaak al gemeengoed. Bijvoorbeeld bouwbedrijf Haafkes uit Goor werkt hier al mee. Hiermee sluiten we met XR dus aan op de lijn vanuit school naar het technische bedrijfsleven.” Tot slot heeft Maarten een belangrijke tip voor andere vmbo-scholen: “Kijk heel goed naar welke licentie je afsluit voor de maatwerk applicaties en content voor je XR lessen. Check dat de licentie wordt onderhouden en vernieuwd en ook welke kosten hierbij komen kijken. Op grond hiervan kun je een goede afweging maken tussen of je als school zelf software en content wil laten ontwikkelen of een licentie koopt voor bestaande content en dit juist uitbesteedt.” MENU

C.T. Stork College opent Technolab voor vmbo 1 en 2 Feestelijk en drukbezocht: dát was de stemming op dinsdag 21 september in het gloednieuwe Technolab voor vmbo 1 en 2 op het C.T. Stork College in Hengelo. En wel zo bijzonder: deze flexibele vmbo-school telt inmiddels meerdere Technolabs. MENU