Aanpak STO-regio Noordoost-Brabant: meer techniekleerlingen ondanks krimp

Het Fioretti College is een school voor vmbo en praktijkonderwijs in Veghel, met momenteel 1400 leerlingen en zes profielen. Ruimhartig zette deze Brabantse STO-school op donderdag 4 november de deuren wijd open voor de Twentse STO-collega’s. Te midden van een warme Brabantse gemoedelijkheid kreeg STO Twente een verhelderend inkijkje in de STO-aanpak van de regio Noordoost-Brabant (Het Techniek Loket) en het Fioretti College in het bijzonder. Een mooi leerpunt kwam van Willie Stevens, penvoerder Sterk Techniekonderwijs Noordoost Brabant (STONOB): “Voor het overzicht hebben we álle techniekactiviteiten onder de vlag van STO gebundeld onder Het Techniek Loket. Dan weet iedereen, van school tot bedrijf, waar je moet zijn. Ideaal voor de regionale herkenbaarheid.”

Opvallend veel maakindustrie 

De economisch sterke regio Noordoost-Brabant kenmerkt zich door opvallend veel maakindustrie als regionale toeleverancier voor Brainport Eindhoven. Willie Stevens: “Toen STO hier werkelijkheid werd, lag er al een mooie samenwerking tussen een aantal scholen vanuit Toptechniek in Bedrijf. Dat gaf ons een vliegende start, ook nadat een aantal andere scholen zich vervolgens bij ons aansloot. We waren al vanaf medio 2019 bezig met de voorbereidingen van STO, dus eerder dan menig andere regio. Maar vervolgens betekende ook voor ons corona een behoorlijk domper. Toch hebben we binnen die beperkingen zoveel mogelijk in gang gezet met STO.”

Bewuste keuze voor gecentraliseerd Techniek Loket  

Willie: “In onze regio Noordoost-Brabant zit heel veel techniek, nog los van Brainport Eindhoven. Voordat STO kwam, kenden we al tientallen initiatieven voor techniekpromotie. Bedrijven en scholen waren het spoor bijster. Dus kozen we vanuit STO bewust voor één loket waar alles door en langs zou gaan: Het Techniek Loket. Een goede greep, we merken dat initiatieven steeds vaker via ons binnenkomen om die vervolgens uit te kunnen zetten.” Edith Vissers is programmamanager van Het Techniek Loket: “Noordoost-Brabant werkt niet met subregio’s zoals STO Twente. We opereren vanuit één grote regio, een bewuste keuze, met Het Techniek Loket als centraal aanspreekpunt.”

Tip van Edith Vissers: “Onze eerste aanvliegroute bij STO? Behoud van het huidige technische onderwijsaanbod. Behoud klinkt niet ambitieus, maar zelfs het behoud vergt al heel veel inspanning en moeite.”

Succesvolle doorstroom naar technisch vmbo in krimpregio 

Edith: “We hebben in 2021/2022 1192 leerlingen in de harde techniek, een stijging ten opzichte van 2017/2018 terwijl we een krimpregio zijn. 80% daarvan gaat vervolgens dóór naar het technisch vmbo en is daar succesvol in. Onze eerste aanvliegroute bij STO? Behoud van het huidige technische onderwijsaanbod. Behoud klinkt niet ambitieus, maar zelfs het behoud vergt al heel veel inspanning en moeite.”

Handig en leerzaam: dashboard met indicatoren 

Om het resultaat van alle STO-inspanningen heel makkelijk voor iedereen inzichtelijk te maken, werkt Het Techniek Loket met een overzichtelijk en visueel dashboard met indicatoren. Edith: “Precies zoals het bedrijfsleven werkt met KPI’s. Elke deelnemende STO-school ziet driemaandelijks aan de hand van overzichtelijke indicatoren hoe zij ervoor staan met alle activiteiten. Met die input kunnen we onderling heel veel van elkaar leren. Ook gebruiken we die indicatoren voor onze voortgangsrapportages.”

Professionele Leergemeenschappen   

Het Techniek Loket is ook actief met Professionele Leergemeenschappen (PLG’s) voor haar techniekdocenten. Edith: “In onze regio vormen die PLG’s dé kern van de regionale samenwerking tussen docenten. Dit zijn leergemeenschappen van docenten die met vergelijkbare thema’s bezig zijn. Het loopt inmiddels en docenten professionaliseren met elkaar vanuit de eigen onderwijspraktijk. Een plek voor inspiratie, kennisdeling en (gezamenlijke) ontwikkeling. Wel vergt het de voortdurende aandacht om op de regionale gedachte te blijven sturen. De neiging bestaat dat scholen zich te veel op zichzelf concentreren.” Een tip van Edith? “Rooster hiervoor standaard een vast moment voor vrij en houd iedereen daaraan.”

Bedrijven aangehaakt zien te houden 

Ook Susan Timmermans schoof aan bij de bijeenkomst. Zij is directeur Bovenbouw ·van SG de Overlaat in Waalwijk: “Bij Het Techniek Loket zijn circa 400 technische bedrijven aangesloten. Wij zien vanuit SG de Overlaat dat een kern daarvan heel actief is met Sterk Techniekonderwijs en met onze school in het bijzonder. Die kunnen we bij wijze van spreken dag en nacht bellen. Die voorhoede noemen we de vrienden. Daaromheen hebben we een groep bedrijven die wij kennissen noemen. Daar vergt het meer inzet om hen bij STO te betrekken. Toch is het van groot belang die laatste groep bedrijven aangehaakt te houden. We zien dat je daar continu aandacht aan moet geven. De kern van actieve bedrijven is ook heel belangrijk voor het mobiliseren van je overige netwerk. De actieve bedrijven kunnen de minder met STO actieve bedrijven opporren.”

Tip van Susan Timmermans: “De kern van actief deelnemende techniekbedrijven is ook heel belangrijk voor het mobiliseren van je overige netwerk.”

Van belang: een goed systeem om elkaar te informeren  

Het Techniek Loket heeft ervaren dat het van groot belang is dat de bedrijven zien wat er mogelijk is met STO en dat de techniekdocenten tegelijkertijd actueel weten waar een bedrijf zich voor heeft aangemeld. Willie: “We hebben het centrale Techniek Loket, maar de contacten met de techniekbedrijven regelt bij ons elke vmbo-school voor zichzelf. De kunst is wel daar intern op elke school een goed systeem voor in het leven te roepen. Dat is nog best een uitdaging.”

Verschillende aanpak hybride docenten 

Ook Het Techniek Loket werkt met hybride docenten. Edith: “Op dit moment loopt er een opleidingstraject voor hybride docenten, in héél Brabant. Daar zitten nu 12 kandidaten in voor het Pedagogisch-Didactisch Certificaat. Tegelijkertijd hebben we ook hybride docenten die niet in een professionaliseringstraject meedoen. Een voorbeeld? Een school met een installatiebedrijf om de hoek waarbij de eigenaar het leuk vindt om één dag per week in het technisch vmbo voor de klas te staan. Wel proberen we dit soort docenten ook te stimuleren een opleiding te doen voor hun pedagogisch-didactische vaardigheden. Eveneens, en dit is heel mooi, zien we dat hybride docenten die een opleiding hiervoor volgen de opgedane vaardigheden eveneens toepassen in het bedrijf waar zij vandaan komen. Het werkt dus twee kanten op.”

Rondleiding en discussie  

Vervolgens kregen de Twentse STO-collega’s een rondleiding door het Fioretti College langs alle techniekafdelingen. De algehele indruk? De praktijkruimten waren pico bello voor elkaar met tools en machines. Tot slot gingen de deelnemers van de studiereis van STO Twente en de vertegenwoordigers van Het Techniek Loket in groepjes met elkaar in discussie. De kern uit alle gesprekken? Houd elkaar in je regio maximaal op de hoogte en wissel expertise zoveel mogelijk onderling uit.

Uitnodiging voor tegenbezoek  

De uitnodiging voor een tegenbezoek aan STO Twente werd warm ontvangen, dus we zien onze Brabantse collega’s graag terug in Twente!