Masterclass Kartrekker: inspirerende combi van denken en doen

Dit voorjaar organiseerde STO Twente twee Masterclasses voor haar vmbo-docenten, projectleiders en teamleiders. Hierin krijgen zij heel praktisch de vaardigheden aangereikt voor het versterken van de kwaliteit van toekomstbestendig technisch beroepsonderwijs. De tweede drukbezochte Masterclass Kartrekker vond plaats op 20 mei. Gegeven door Maria Hendriks en ondersteund door Maaike Vervoort. Een gevarieerde mix van theorie, filmpjes, voorbeelden en inspirerende oefeningen in groepjes en ook: concrete tools en handvatten. Een verbindende factor tijdens de Masterclass was de interactieve inzet van de lessonup app.

Veel vragen bij ontwikkeling van nieuw techniekonderwijs 

Maria Hendriks is sinds 2015 Academic Director TechYourFuture. Eveneens is zij Academic Director Master Leren en Innoveren en kerndocent Innoveren en Veranderen. Helder zette zij het doel van de Masterclass Kartrekker uiteen: “Het doeltreffend en duurzaam samenwerken aan nieuw techniekonderwijs binnen STO Twente met collega’s uit de school en in de regio, en ook met partners van buiten, blijkt vaak een uitdaging. Hoe begin je en hoe houd je iedereen betrokken? Wat zorgt ervoor dat je van een klein begin tot een duurzame vernieuwing komt? Wat zijn achterliggende opvattingen die succesvolle vernieuwing in teams en netwerken bepalen? En wat betekent dit voor je eigen handelen als docent, projectleider en teamleider? De deelnemers werden als kickoff uitgenodigd om in setjes van twee aan elkaar te vertellen wat zij inmiddels op onderwijsgebied al bereikt hebben vanuit de doelstellingen van STO Twente.

“Zet je je netwerk in voor onderwijsvernieuwing? Dan spelen  drie facetten van je netwerk een rol: dichtheid, wederkerigheid en centralisatie”

Veelzijdige opbrengst 

In deze Masterclass gingen de docenten in hun rol als kartrekker aan het werk met het samenwerken in teams en netwerken om nieuw techniekonderwijs te ontwikkelen. Ook kregen zij concrete tools om deze samenwerking nog beter te benutten. De opbrengst was veelzijdig. De kartrekkers maakten kennis met de wijze waarop leren en innoveren in teams en netwerken plaatsvindt. Ook brachten zij hun eigen professionele netwerk in kaart en werden zij gestimuleerd na te denken over hoe je dat kunt opbouwen en onderhouden voor kennisdeling en samenwerken. Eveneens maakten zij kennis met een model om weerstand en betrokkenheid beter te begrijpen en ook passende interventies te benutten.

“Technische onderwijsverandering loopt langs drie stappen:  adoptie, implementatie en institutionalisering”

Ontdek je eigen verandervoorkeuren 

Ook leerzaam was de speelse manier waarop de deelnemers hun eigen verandervoorkeuren leerden kennen én die van hun team/netwerk. Via de lessonup app konden de deelnemers aangeven welk type onderwijsinnovator zij in zichzelf herkenden: een ziener van kansen, een praktisch gerichte ondernemer of meer het type dat goed is in het incorporeren van het bij onderwijsinnovatie behorende gedragsrepertoire. De meeste deelnemers herkenden zich in de eerste twee typen onderwijsinnovators.

De psychologie van veranderen  

Eén van de eye openers van de Masterclass Kartrekker was een filmpje van veranderexpert Ben Tichelaar. Hij legde transparant uit hoe een geslaagde onderwijsverandering is gebaseerd op twee pijlers: anders denken en vervolgens anders doen. Beide facetten kunnen niet zonder elkaar. Ook benadrukte Ben dat elke vernieuwing, ook in het techniekonderwijs, altijd klein begint. Je start en vervolgt met kleine stapjes.

Samen bouwen aan een beweging  

Klein beginnen en vervolgens samenbouwen aan een beweging die steeds groter wordt is een andere manier om naar verandering te kijken en om innovaties in de praktijk te kunnen versterken. Dit perspectief bouwt voort op het werk van Suzanne Verdonschot: “Van kleine doorbraak naar grootschalige vernieuwing”. Suzanne onderscheidt drie activiteiten die mensen ondernemen als ze bouwen aan een beweging, namelijk: verbreden, verdiepen en vernieuwen.  Een uitdagende doe-activiteit tijdens de Masterclass was het in groepjes beantwoorden van vragen vanuit een setje kaartjes op het vlak van onderwijsvernieuwing, houding daarin, verwachtingen van elkaar en de manier van samenwerken daarin. Strategieën die deelnemers (kunnen) gebruiken om te verbreden en te verdiepen stonden daarbij ventraal.

“Doeltreffend en duurzaam samenwerken aan nieuw techniekonderwijs? ‘Change is a process, not an event’.”

Inventarisatie onderwerpen nieuwe Masterclasses  

Tot slot konden de deelnemers stemmen op mogelijke onderwerpen voor nieuw te organiseren STO Twente Masterclasses in het schooljaar 2022 – 2023. Een korte sessie waarin met veel enthousiasme op een keur aan onderwerpen werd gestemd, van keuzevakken tot onderwijstechnologie. Tot slot werd aan alle deelnemers een certificaat van deelname uitgereikt, ook voor hun eventuele deelname aan de vorige Masterclass Onderwijsontwerpen.