Eerste FarmBot op CSG Reggesteyn in werking

Docenten van PIE en HBR op CSG Reggesteyn in Rijssen sloegen de handen ineen en bouwden recent de eerste FarmBot. Ook het Groen Praktijkonderwijs sloot aan. Een FarmBot is een uniek concept voor de vmbo-leerlingen om aan de slag te gaan met moderne technologie in de landbouw. Ofwel: smartfarming!

Linda van Gelder is Docent Technolab op CSG Reggesteyn: “We leven in een wereld van constante vernieuwingen, niet alleen op het gebied van techniek en technologie, maar ook hoe wij ons eten zien en ervaren. Op Reggesteyn willen wij onze leerlingen hiermee voorbij de basis laten kijken en hen stimuleren om grenzen te verleggen, ook na hun opleiding. Banen worden steeds meer geautomatiseerd, ook de agrarische banen die onze vmbo-leerlingen mogelijk later krijgen. Met die technologie willen we onze leerlingen nu al in aanraking brengen, waaronder smartfarming. Dit fenomeen rukt op, ook in onze regio. Bij smartfarming zijn nagenoeg alle facetten van zaadjes planten tot en met oogsten geautomatiseerd. Om de leerlingen hiermee daadwerkelijk in aanraking te brengen, hebben we dankzij STO Twente een FarmBot kunnen aanschaffen en is inmiddels in werking.”

FarmBot: een geautomatiseerde landbouwmachine 

Een FarmBot is een geautomatiseerde landbouwmachine: “De basis is een houten bak met aarde. Daarin planten de leerlingen bijvoorbeeld kruiden. De FarmBot maakt gebruik van hardware die zich over de bak kan verplaatsen om zo op de millimeter precies zaadjes te planten, deze zaadjes water te geven, het vochtigheidsniveau van de aarde te detecteren en onkruid te verwijderen. Daarnaast maakt de FarmBot gebruik van een camera om het onkruid te detecteren en om de gezondheid van de plantjes bij te houden.”

Smart moestuin  

De leerlingen creëren hiermee, onder begeleiding, in feite een ‘smart’ moestuin en kunnen deze bewerken met de bijgeleverde app. Een unieke manier om vmbo-leerlingen te betrekken bij landbouw en technologie. Linda: “Veel leerlingen hebben geen idee hoe hun voedsel groeit. Door er nu zelf mee aan de slag te gaan, krijgen ze ook die kennis als vanzelf mee.” De leerlingen bedienen de FarmBot zelf. Linda: “Wij programmeren voor en leggen het uit. Als de FarmBot eenmaal draait, kunnen zij deze helemaal zelf ontdekken en onderhouden. Daar leren ze heel veel van.”

Samenwerking tussen profielen  

Het mooie is dat er meerdere profielen samenwerken op dit technologieproject, vooral Machiel Dijkslag, docent Horeca, Bakkerij en Recreatie (HBR), Patrick Kleijn, docent Produceren, Installeren en Energie (PIE) en Hans Mulder van het Groen Praktijkonderwijs. Machiel: “Momenteel testen we, samen met leerlingen, uit wat het beste geschikt is voor de FarmBot, zoals paprikaplantjes, dille, rucola en basilicum.” Patrick Klein, docent PIE: “Er zit heel veel techniek in een FarmBot. Vanuit PIE zijn we vooral betrokken als technisch ondersteuner bij het opzetten van de FarmBot inclusief alle benodigde wateraansluitingen, slangetjes, leidingen en meer. Het is een proef, we lopen tegen kinderziekten op, dus verbeteren wij onszelf hierin stap voor stap omdat we gaandeweg dit traject ook nieuwe inzichten opdoen. Met als doel uiteindelijk het afleveren van een goed werkende FarmBot. Neem circulariteit, ook belangrijk voor onze leerlingen. We denken erover het benodigde water op te vangen met een regenton. Hier ligt weer een link met het vak Aardrijkskunde. Ook overwegen we de installatie van een zonnepaneel om de FarmBot van energie te voorzien.”

Ook aantrekkelijk voor meiden  

Linda: “De FarmBot staat nu nog op ons schooldak, maar we gaan deze verhuizen naar de groenkas op ons binnenplein. Sterker nog, er komen twee FarmBots in te staan, plus een Hydrophonics systeem waarmee de PIE-leerlingen een compleet watersysteem bouwen.” Patrick: “Nu staat de farmbot nog op het dakterras en we hopen volgend jaar, samen met Hans Mulder van Groen Praktijkonderwijs in samenwerking met HBR en PIE, een mooie groene groenkas neer te zetten. Want een plek ín de groenkas beschermt de ingezaaide producten tegen bevriezen. Opnieuw een verbreding omdat we in dit project daarmee dus ook het Praktijkonderwijs meenemen. Kortom, we combineren meerdere profielen en de kennis van de docenten met als doel samen een lesprogramma voor de FarmBot te draaien.” Linda: “We hopen met dit soort schone technologie meer meiden te interesseren om in een kas te willen werken of bij een tuiniersbedrijf via de afdeling Groen op onze Pro school.”

Iedereen betrekken 

Hoe is deze samenwerking tussen de profielen eigenlijk ontstaan? Machiel: “Linda voedt ons met goede ideeën op het vlak van techniek en technologie zoals met de FarmBot. Daarmee inspireer je de collega’s in je eigen profiel. Vervolgens zoek je in je school collega’s binnen de andere profielen die ook willen samenwerken. STO draait erom dat je iedereen op je school betrekt, informeert, elkaar stimuleert en elkaar zo verder brengt.” Linda: “Mijn doel is de betrokken docenten en afdelingen te koppelen en vervolgens kan ik het loslaten.” Patrick: “Klopt, Linda is hierin onze verbinder.”

Aan de slag! 

Na de zomer gaan de leerlingen bij het profiel HBR aan de slag met de FarmBot. Linda: “We hopen dan een mooie, veelzijdige groene kas te hebben, met onder andere de FarmBot. De leerlingen komen hierin op de lange termijn met zowel fysieke als digitale ervaringen in aanraking. Met als doel om problemen op te lossen, samen te werken en te communiceren. Competenties die hen maximaal voorbereiden op het latere werkveld in de steeds meer geautomatiseerde agrarische sector.” Patrick: “Ook voorzie ik een blijvende inbreng van onze PIE-leerlingen om de HBR-leerlingen met de FarmBot te ondersteunen.”

Link met Technolab  

Eveneens ligt er een mooie link vanuit dit project met het Technolab van CSG Reggesteyn: “Ons Technolab is gebaseerd op de ‘7 werelden van techniek’ en één daarvan is Voeding & Natuur. Leerlingen uit het basisonderwijs willen we onder andere aanbieden dat zij bij ons in het Technolab aan de slag gaan met de Neuron e-modules van Makeblock. Hiermee kunnen deze jonge leerlingen, onder begeleiding, een watersysteem programmeren en aanleggen. De leerlingen krijgen een uitleg over de FarmBot en gaan vervolgens zelf aan de slag: hoe maak je dit en welke onderdelen heb je daarvoor nodig? Met dit soort activiteiten betrekken we niet alleen meer profielen bij het Technolab, maar ook de leerlingen vanuit het basisonderwijs.” Patrick: “Dit soort projecten draagt bij aan de doorlopende leerlijnen waar STO Twente ook op inzet.”

Oogst in eigen huis bereid en geserveerd  

Uiteindelijk levert de FarmBot een oogst op. Machiel: “Die verwerken de leerlingen van HBR in gerechten én serveren we in ons schoolrestaurant. Een aansprekend voorbeeld voor de leerlingen van circulariteit! Vanaf het komende schooljaar kunnen geïnteresseerden hiervoor op de maandag- en woensdagmiddag reserveren.” Ook benadrukt Machiel de samenwerking met het Technolab: “Eerst dacht ik: wat moet HBR met het Technolab? Want onze leerlingen werken vooral ambachtelijk met de handen. Nieuwe technologie zie je niet zo in ons profiel, maar met de FarmBot is dat inzicht wel aan het landen, en dat is ook belangrijk voor het beroepsbeeld van onze HBR-leerlingen. We leven in 2023 en ook vanuit HBR omarm ik graag voor mijn leerlingen alle technologische vernieuwingen, want die gaan ze uiteindelijk later in hun werk tegenkomen.”