PIE- EN BWI-leerlingen TCC dag lang aan de slag in technisch mbo-onderwijs Sterk Techniekonderwijs focust op de samenwerking tussen vmbo en technische vervolgopleidingen. Concreet: vmbo-leerlingen volgen een gedeelte van hun keuzevak op een mbo-opleiding. Twents Carmel College (TCC) aan de Potskampstraat geeft hier veelzijdig invulling aan. Zoals op donderdag 11 januari met een onderwijsprogramma voor haar BWI- en PIE-leerlingen uit jaar vier bij zowel Techniekhuis Twente als SMEOT. De insteek? Niet alleen kijken en instructie krijgen, maar daadwerkelijk aan de slag gaan. Van leren behangen tot en met het leren programmeren van een CNC-machine. Bijzonder was dat mbo-leerlingen van zowel Techniekhuis als SMEOT de vmbo-leerlingen hielpen bij hun opdrachten. In Techniekhuis Twente werden de per bus gearriveerde leerlingen enthousiast ontvangen en toegesproken door Berthold Tijhuis, coördinator bij Schildersvakopleiding Hengelo. Vervolgens verdeelden alle BWI- en PIE-leerlingen zich in groepjes voor het onderwijsprogramma van hun keuze. Leonie Geels is sinds mei 2023 decaan bij TCC: “Techniekhuis Twente verwelkomde onze leerlingen die momenteel het BWI- of PIE-profiel volgen, zowel KBL- als BBL-leerlingen. Ik was hier als decaan concreet bij aanwezig omdat ik de meerwaarde hiervan zie. Ook wil ik onderzoeken of deze opzet ook inzetbaar is voor andere profielen. Onze andere profielen Economie & Ondernemen, Groen, Zorg & Welzijn, Horeca, Bakkerij en Recreatie en Mobiliteit & Transport krijgen namelijk ook steeds meer met techniek te maken.” Vervolgopleidingen laten ervaren Annelie Haarhuis is docent BWI aan TCC, zij was medeorganisator. Zij merkt dat leerlingen zich tegenwoordig niet meer zo snel oriënteren op een mbo-vervolgopleiding: “Dat tij willen we keren door de leerlingen zoveel mogelijk zelf te laten ervaren wat de vervolgopleidingen te bieden hebben. Dat lukt het beste door hen zowel bij SMEOT als in het Techniekhuis concreet aan de slag te laten gaan met opdrachten.” Uiteraard hebben Annelie en haar collega’s de leerlingen begeleid in hun inhoudelijke keuze voor de invulling van deze onderwijsdag: “We wogen de keuzedelen mee, keken naar hun stage én hun voornemen om al of niet naar een vervolgopleiding in de bouw, metaal of installatie- en elektrotechniek te gaan.” Verbreding, verdieping en specialisatie Op 11 januari kregen deze leerlingen per keuzedeel een stukje verbreding, verdieping of specialisatie aangeboden. Annelie: “Een groepje PIE-leerlingen ging voor hun keuzevak elektro- en installatietechniek in Techniekhuis Twente aan de slag bij Opleidingsbedrijf Installatiewerk (IW). De BWI-leerlingen werden in twee groepen ingedeeld. De leerlingen ruwbouw hebben bij Bouwschool Twente een dagdeel uitleg gehad bij het onderdeel tegelzetten, en een dagdeel uitleg gehad bij het maken van een dakkapel. De leerlingen afbouw leerden in de ochtend in het kader van afbouw behangen en in de middag meubel maken en interieuradvies.” Blij met stukje specialisatie Deze leerlingen BWI hebben bij Annelie in de les onderhoud schilderen gehad, van hout- en steenachtige ondergronden. Annelie: “De basis voor schilderen ligt er dus. Maar ik heb nog nooit een module behangen aangeboden. Dat stukje specialisatie binnen hun keuzedeel kon ik gelukkig voor hen bij de Schildersvakopleiding van Techniekhuis Twente invullen. Vooral voor het middagprogramma ben ik heel blij dat de delen meubel maken en interieuradvies meededen met deze dag, want we hebben veel leerlingen die in deze richting willen doorstromen.” Voortbouwen Annelie: “In het kader van ruwbouw gingen de leerlingen bij Bouwschool Twente aan de slag met een dakkapel timmeren en een vloer betegelen. Kortom, in groepjes hadden ze een ochtend- en middagprogramma en, na het lunchpakket in de kantine, een wisseling.” Voor afbouw had zich een mix van zeven jongens en zeven meisjes gemeld, bij ruwbouw gingen 16 leerlingen aan de slag.” Annelie: “Het timmeren van een hellend dak hebben we gedaan op school. Bij Techniekhuis kregen ze hier uitleg over hoe je een dakkapel maakt voor een hellend dak. Of neem metselen: dat kunnen ze al vanuit school, maar tegelzetten hebben we nog nooit gedaan. Kortom, we doen hier wat we op school niet kunnen aanbieden, maar wel vanuit een stukje herkenning en overlap, voortbouwend op wat we de leerlingen al vanuit het vmbo hebben geleerd.” Ook mbo-leerlingen betrokken bij begeleiding Berthold Tijhuis coördinator/instructeur bij Schildersvakopleiding Hengelo, gevestigd in Techniekhuis Twente: “We hebben een druk programma voor onze mbo-leerlingen, toch maken we met veel plezier tijd en capaciteit vrij voor deze vmbo-leerlingen. We kunnen deze jongens én meisjes niet vroeg genoeg kennis laten maken met techniek zoals met het onderdeel behangen van de schildersvakopleiding. Over meisjes gesproken: het is niet extra moeilijk om hen voor deze opleiding te interesseren. Op dit moment hebben we zelfs acht meisjes in de opleiding. Bijzonder is dat ik onze mbo-leerlingen liet meedraaien in het begeleiden van de leerlingen van TCC. Daarmee slaan we twee vliegen in één klap: onze leerlingen vervullen een opdracht specifiek voor leerlingbegeleiding én zij hebben alle gelegenheid om vmbo-leerlingen ook enthousiast te maken voor deze opleiding. In Twente kun je met de Schildersvakopleiding overal aan het werk, voor particulieren en nieuwbouw tot en met onderhoud. En voor de duur van de opleiding geven we een werkgarantie af. Sterker nog, tussen de 95% en 100% van de leerlingen krijgt een contract bij het bedrijf waar zij de mbo-opleiding op basis van BBL heeft gevolgd.” Bijzonder: op 11 januari kwam Annelie een oud-leerling tegen bij Techniekhuis Twente. Deze vertelt over zijn opleiding en motivatie: “Ik zat hiervoor op het vmbo op TCC en Annelie was één van mijn docenten bij BWI. Ik volgde het profiel BWI, ben inmiddels 18 jaar, en volg nu de timmermansopleiding bij Techniekhuis Twente. Momenteel zit ik in het tweede jaar van de BBL-opleiding; vier dagen werken en een dag naar school. Het is heel leuk om de huidige vmbo-leerlingen van TCC hier aan de slag te zien. Zelf wilde ik altijd iets met mijn handen doen en ik hoop dat zij daar ook voor kiezen voor hun vervolgopleiding. Als je slim nadenkt en goed bent met je handen is er altijd werk.” SMEOT: aan de gang met mechatronica en metaaltechniek Zoals gezegd gingen er op 11 januari ook leerlingen bij SMEOT aan de slag, begeleid door Jos van Helden, hun docent PIE: “Ik ken SMEOT inmiddels goed en kom hier graag met de leerlingen. Het is belangrijk dat zij SMEOT leren kennen voor hun vervolgopleiding. 12 leerlingen PIE kregen na de inleiding door Hans Fokke een rondleiding.” Na de pauze gingen zes leerlingen concreet aan de slag met mechatronica en de andere zes met CNC verspanen. Jos: “SMEOT biedt apparatuur en inzichten van de instructeurs die wij op school niet kunnen aanbieden. Deze instructeurs zijn voor het merendeel specialisten uit het bedrijfsleven. Deze lesdag valt onder hun keuzevak en telt hiervoor ook mee.” Goed nieuws: SMEOT heeft in januari uitgebreid met drie extra lasboxen in haar Skills Center. Hans Fokke, coördinator vmbo/mbo onderwijs SMEOT: “Die zetten we vooral in voor de vmbo-leerlingen die we vanuit STO op bezoek krijgen. We ontvangen steeds meer aanvragen voor grotere groepen om te lassen, zoals bijvoorbeeld van C.T. Stork College, en die kunnen we vanaf eind januari hier prima ontvangen.” MENU

Brainport Eindhoven prikkelt ook de brains van STO Twente De tweede dag van de studiereis van STO Twente ging langs twee opmerkelijke organisaties: Brainport Eindhoven en Vencomatic in Eersel. Hoe uiteenlopend beide organisaties ook zijn; hun boodschap was opvallend eensluidend. Namelijk: investeer maximaal in het technisch vmbo en mbo, want de maakindustrie schreeuwt om vakmensen. Brainport Eindhoven: kennisintensieve maakindustrie Brainport Eindhoven ontving STO Twente op een uitdagende en gastvrije locatie: het Philips Stadion. Begrijpelijk, want Brainport is hoofdsponsor van PSV. Lianne van den Wittenboer is programmamanager onderwijs Brainport. Zij lichtte in vogelvlucht Brainport toe: “Brainport Eindhoven is een innovatief ecosysteem in Zuidoost-Brabant. Met een sterke hightech maakindustrie, een innovatieve designsector en een uniek samenwerkingsmodel. Deze kennisintensieve maakindustrie vervaardigt technisch complexe producten in kleine volumes. Daarnaast is er een levendige creatieve industrie met volop ruimte voor innovatieve startups. Circa 6500 toeleveranciers werken voor zes tot zeven hoog-innovatieve bedrijven zoals chipfabrikant ASML.” 60.000 extra mbo-banen verwacht De innovatieve houding in Brainport Eindhoven past ook prima bij de ondernemende visie van Twente. Lianne: “Onze praktische insteek? Ga met elkaar pionieren en kijk gewoon wat het wordt. Samenwerken is vanuit ons DNA gericht op de noodzaak om ook samen te overleven. Vooral in de laatste drie jaar maakt Brainport Eindhoven bewust de koppeling tussen hightech en maakindustrie. Sterker nog: 70% van de medewerkers van technische bedrijven is mbo geschoold. Er worden hier 60.000 extra banen (van mbo tot en met wo) verwacht waarvan twee derde mbo-banen, dus is de maakindustrie van groot belang. Daarom ons advies: stem je aanpak voor instroombevordering in de techniek af op het dna van je regio.” Lianne lichtte toe dat er van oudsher al heel veel gebeurt in Brainport Eindhoven op het vlak van instroombevordering in de techniek: “Toen STO kwam, hebben we dit programma bewust niet als een separate activiteit aangevlogen, maar ingebed in alle al bestaande stimuleringsprogramma’s voor techniekpromotie in Brainport Eindhoven. Zoals bedrijfsbezoeken, excursies binnen een bedrijf of het geven van gastlessen en challenges aan het basis- en voortgezet onderwijs. STO-ervaringen uit de dagelijkse docentenpraktijk Vervolgens gaf Stan Vissers een presentatie. Hij is hybride deeldocent Media, Vormgeving en ICT op SintLucas in Eindhoven. Eveneens is hij voor SintLucas één van de STO-coördinatoren. Stan is blij met STO, en deelde een aantal praktische ervaringstips: “De materialen die we hierdoor kunnen aanschaffen? Prima! Maar pas die dan wel consistent en over hele breedte toe in je lessen. En train álle collega’s in het gebruik ervan zodat iedereen op de hoogte is van alle mogelijkheden.” Ook Stan merkt dat het een uitdaging is om regio-breed te blijven samenwerken. Een andere tip van Stan? “ Zorg ervoor dat de bovenbouw minder knoppenkennis leert, en meer vaardigheden opdoet die ze nodig hebben in de buitenwereld. Dus leer vmbo-leerlingen omgaan met waar zij tegenaan lopen in bedrijven.” Verder moedigt Stan techniekdocenten aan zoveel mogelijk bij bedrijven te kijken: “Als docent kan je toch in de buitenwereld het beste proeven wat de meest ideale context is voor je lessen.” Hybride light Brainport Eindhoven werkt graag met hybride docenten. Stan is er nota bene zelf een! Echter, in deze regio hanteert men, naast het standaard concept voor de hybride docent, een aanvullend bijzonder concept: hybride light . Uiteraard maakt men daar hele goede afspraken over om de samenwerking tussen bedrijf en school naadloos af te bakenen. Lianne: “Hybride is altijd maatwerk en de cruciale vraag is wel: hoe ga je dit maatwerk opschalen?” Tot slot stipte Stan het belang aan van hun twee zogeheten matchmakers: “Ze komen uit het onderwijs. Zij koppelen de vragen vanuit de scholen aan de mogelijkheden van bedrijven. Vooral met als doel om context in je school naar binnen te halen. Een voorbeeld? Bepaalde lesstof zit nu niet meer in natuurkunde, maar is wel van belang als je bij ASML werkt. Dus kunnen die matchmakers die kennis alsnog de school in krijgen.” Hoe verbind je een voetbalclub met je techniekonderwijs? We zeiden het al: STO Twente was te gast in het PSV-stadion. Dus kwam ook aan de orde in de presentatie hoe je een voetbalclub als PSV kunt benutten als spil in je techniekonderwijs, zowel in het basisonderwijs als vmbo-onderwijs. Cindy Raaijmakers, projectleider van de PSV Brainport Scholenchallenge, gaf een mooie presentatie over hoe PSV zich verbindt met techniekonderwijs: “We hebben de leerlingen een PSV Brainport Scholenchallenge gegeven: hoe ziet het PSV-stadion er in 2030 uit? Alles kwam daarbij aan bod: mediawijsheid, digitale geletterdheid en uiteraard productontwikkeling. Kinderen uit groep 6 én 7 werden uitgedaagd om technologische oplossingen te bedenken voor vraagstukken op het gebied van energie, gezondheid, veiligheid, voeding en mobiliteit. De innovatieve ideeën presenteerden de kinderen op 24 mei in het Philips Stadion aan de vakjury. Er is toegewerkt naar een spannend eindevent en het voor groep 6 ontwikkelde lesmateriaal bleek ook heel geschikt voor het vmbo. Twee vliegen in één klap dus.” Cindy legt de kern van haar aanpak uit: pak een herkenbaar en afgebakend probleem samen op. En PSV zelf? Die was zeer verrast door de praktische en bruikbare ideeën van de basis-kader leerlingen.” Praktische conclusies Lianne sloot de bijeenkomst af met enkele praktische conclusies: · Meer leerlingen in de techniek? Dan helpt het niet hen techniek op te dringen. · Proberen de context van de regio te koppelen aan actuele en maatschappelijke uitdagingen die op hun levensweg komen. · Zet het met elkaar vinden van technische oplossingen centraal door het gewoon samen te probéren! · Er gebeurt al veel voor techniekleerlingen. De uitdaging? Hoe blijf je door de bomen het bos nog zien? · Blijf altijd structureel kennis met elkaar delen. · Stem je STO-aanpak af op het dna van je regio. · Tot slot: integreer techniek in ál je onderwijs. Rondleiding en lunch Een mooi sluitstuk was de rondleiding door het stadion van PSV en een gezellige lunch! Al met al een waardevolle ‘kennistransfer’! MENU

Unieke rondleiding deelnemers STO Café bij Grolsch Bierbrouwerij Op vrijdagmiddag 21 april organiseerde onze subregio STO Enschede, onder leiding van Ronald Rondeel, het terugkerende STO Café. De inspirerende locatie dit keer? De Grolsch Bierbrouwerij in Enschede, één van de meest milieuvriendelijke bierbrouwerijen ter wereld. Innovatie, duurzaamheid en technologie staan bij deze Twentse werkgever hoog in het vaandel. Ronald: “Het aantal van ruim 30 deelnemers vanuit STO Twente aan dit STO Café stemde mij tevreden, gezien de examens en de vakantie die voor de deur stond.” De deelnemers kregen geen standaard rondleiding, maar speciaal voor STO een blik op het totale productieproces van het brouwen tot en met de expeditie. De Grolschflesjes zijn door hun vorm iconisch, vooral ook in het buitenland. Niet voor niets luidde het thema van dit STO Café: “Het lijkt zo eenvoudig om een beugel op een bierfles te zetten...” Ronald: “We mochten bij Grolsch een geweldige dynamiek ervaren.” Grolsch goed voor 1 miljard flesjes per jaar Na de inloop en ontvangst met koffie en thee gaf Daniek Huisman een vlotte presentatie. Zij werkt bij Grolsch Bierbrouwerij als Talent Acquisition Specialist. Overigens bracht Daniek haar middelbare schooltijd door op het Twents Carmel College, één van de scholen aangesloten bij STO Twente. Daniek: “Grolsch bestaat meer dan 400 jaar en is één van de oudste brouwerijen in Nederland, sinds 2004 gevestigd in Enschede. Als derde grootste biermerk in Nederland produceert Grolsch maar liefst 1 miljard flesjes per jaar. Grolsch is één van de weinige brouwers die twee soorten hop gebruiken in pils.” Ronald: “Enerzijds zie je een sterk geautomatiseerd productieproces, tegelijkertijd ervaar je nog steeds een enorm trots zijn op Grolsch.” Technische innovatie staat in hoog aanzien bij Grolsch. Ronald: “In het verleden is de porseleinen dop vervangen door een kunststof dop. Maar tijdens testen bleek de kunststof dop het zo karakteristieke plopgeluid van de eerdere porseleinen dop niet te kunnen reproduceren. Uiteindelijk bleek men - met behulp van de Universiteit Twente - in staat te zijn de kunststof dop zó aan te passen dat deze het befaamde plopgeluid wél kon maken!” Volop aandacht voor duurzaamheid en circulariteit Duurzaamheid en circulariteit zijn bij Grolsch belangrijke aandachtspunten, onder andere bij het ontwerpen en ontwikkelen van de verpakkingen, zo ook bij de nieuwe kratten. Grolsch heeft het krat niet alleen een nieuw, fris design gegeven, maar ook ingericht op de toekomst. Zo heeft men ribbels en reliëf toegevoegd, zodat stickers makkelijk te verwijderen zijn en de kratten langer mooi blijven. En het bijzondere is: de nieuwe kratten zijn voor 98% gemaakt van oude kratten. Daniek: “Het doel is dat Grolsch in 2030 een volledig CO2-neutrale brouwerij zal zijn, en inmiddels vond al 70% CO2-reductie plaats. Bijvoorbeeld door de samenwerking met afval- en energiebedrijf Twence gebruikt Grolsch hun restwarmte voor de verwarming van de gebouwen. Deze restwarmte komt vrij door de verbranding van biomassa.” De brouwerij van Koninklijke Grolsch in Enschede levert naast het bekende bier nu ook groen gas. Zelf 'gebrouwen' uit het eigen afvalwater! Veel behoefte aan nieuw techniektalent Daniek is actief met de werving van talent voor Grolsch: “We hebben veel techniekfuncties bij onze brouwerij. Intern hebben we meer proces operators nodig door de toenemende industriële automatisering en robotisering. Eveneens hebben we monteurs nodig om het onderhoud uit te voeren bij onze circa 4.000 horecaklanten.” Grolsch gaat met haar techniekpromotie bewust niet naar basis- en middelbare scholen, dus ook niet naar vmbo-scholen. Dat vindt het bedrijf maatschappelijk gezien niet passen bij het product bier waarvoor uiteraard een minimum leeftijdsgrens van 18 jaar geldt. Eigen opleiding Om meer technici te werven heeft Grolsch een eigen opleiding om bijvoorbeeld ook zij-instromers op te leiden tot procesoperator. Daniek: “Ook werken we onder andere samen met ROC van Twente, SMEOT en uiteraard het Praktijkcentrum voor Procestechnologie Oost-Nederland.” Ronald: “Mijn inschatting is dat Grolsch zich binnen Enschede nog meer als aantrekkelijke techniekwerkgever zou mogen promoten.” Smaakvolle ‘Productconfrontatie’ Na de presentatie volgde de rondleiding door de brouwerij met onder andere zicht op hoe uitdagend het nog is om productietechnisch de bekende beugel op het eveneens bekende Grolsch bierflesje te plaatsen. En uiteindelijk het langverwachte programmaonderdeel? Een ‘Productconfrontatie’ ofwel het proeven van de heerlijke Grolschbieren! Tot slot vond de gezellige afsluiting plaats en haalden de deelnemende STO-collega’s uit alle windstreken van Twente de banden nog eens extra stevig aan. Daarom: Grolsch…bedankt! MENU

Hoog percentage techniekmeiden Alma College inspireert tot gezamenlijke activiteiten Landelijk kiest ongeveer 5% van alle vmbo-meiden een technisch profiel. Op het Alma College in Almelo telt bijvoorbeeld klas 3KB meer dan 30% meiden, een torenhoog percentage! Heidie Wesselink-Vleerbos is één van hun docenten Media, Vormgeving & ICT. Ook geeft zij Natuurkunde. Zij besloot het hoge aantal meiden uit klas 3/4 dat voor een technisch profiel koos op 1 december in het zonnetje te zetten met een spannende escapegame. Ideaal voor deze leerlingen om elkaar spelenderwijs beter te leren kennen en ervaringen uit te wisselen. Misschien een eerste stap naar hun toekomstige ambassadeurschap voor meer meiden die ook overwegen voor techniek te kiezen. Heidie: “We zijn heel trots op hen! We willen samen vieren wat zij als meiden in de techniek hebben bereikt.” Meerdere oorzaken voor hoog percentage meiden in de techniek Heidie: “Het hoge percentage van meer dan 30% meiden is fantastisch. De leerlingen van de drie verschillende vmbo-scholen die binnen het Alma College samenwerken, konden afgelopen jaar uit acht profielen kiezen waardoor er meer meiden voor MVI gekozen hebben. Kijk je bijvoorbeeld naar klas 3 Kaderleerweg met profiel BWI, dan zitten we momenteel zelfs op bijna 40% meiden. De praktische profieloriëntatie dat de leerlingen van klas 1 en 2 volgen, draagt ook bij aan deze keuze. De profieldocenten laten de leerlingen breed oriënteren en volgen hierbij de trends en ontwikkelingen binnen hun vakgebied. Er is veel aandacht voor de unieke talenten en vaardigheden van de leerlingen. Niets motiveert namelijk meer dan doen waar je goed in bent en waar je passie ligt. De profieldocenten helpen de leerlingen daarom te onderzoeken waar het hart sneller van gaat kloppen. Als de verbouwing van de locatie van het Alma College klaar is, biedt dit nog meer ruimte voor onze acht profielen, waarvan er vier technisch zijn.” Aandacht voor wensen van meiden in de techniek Heidie: “Deze meiden zitten nu bij elkaar op het Alma College, maar volgen verschillende profielen. Van BWI en Mobiliteit & Transport tot en met MVI en PIE. We hebben hier een techniekgang en daar bespreken de meiden onderling wat ze anders of beter zouden willen met ons techniekonderwijs. Voor ons van belang om dit te horen, want daarmee kunnen we ons techniekonderwijs verbeteren. Daarbij gaat het soms om kleine dingen, zoals een gewenst damestoilet. Als wij hun specifieke wensen horen en kunnen beantwoorden, dan draagt dat hopelijk ook bij aan meer instroom van meiden omdat dit zich rond spreekt.” Samenwerken = elkaar beter leren kennen Niet alle meiden in de techniek op het Alma College kennen elkaar, omdat ze verdeeld zijn over verschillende profielen. Heidie: “Ze kennen elkaar misschien van gezicht en weliswaar zitten ze samen bij mij als ik Natuurkunde geef, maar ik wilde hen de kans geven elkaar beter te leren kennen. Dus besloot ik hen op 1 december bij elkaar te brengen voor een leuke middag. Een platform om elkaar eerst eens beter te leren kennen en elkaar te versterken. Even de namen en een stem bij een gezicht krijgen, en misschien ervaringen uitwisselen, groter dan dat is het niet. Die nadere kennismaking lukt het beste als je samen iets met elkaar doet, uiteraard iets technisch én gericht op samenwerking.” Spannende escapegame! Heidie bood de meiden op 1 december een escapegame aan: “Bij uitstek een uitdaging op basis van technologie waarin je alleen slaagt als je goed samenwerkt én samen in een stresssituatie het overzicht leert houden.” In circa twee uur tijd gingen de meiden aan de slag en werden zij met versnaperingen lekker in de watten gelegd. Het escapegame was een stoere ‘Escapebox Politie’ met als uitdagend thema ‘Goed versus Kwaad’. Heidie: “In groepjes hebben de meiden die opgelost. Uiteraard was elk groepje zoveel mogelijk een mix van techniekprofielen, bedoeld om elkaar al samenwerkend beter te leren kennen.” Persoonlijke keuzes van Heidie Heidie koos zelf ook ooit voor techniek: “Ik heb gevoel voor zowel techniek als creativiteit. In mijn jeugd waren dat twee aparte werelden. Nu heb je opleidingen in de sfeer van creatieve technologie, een enorme vooruitgang. Daardoor ben ik nu extra gemotiveerd om meiden die voor techniek kiezen te stimuleren. Daarin zoek ik altijd naar nieuwe wegen en mogelijkheden. Eerder had ik onder andere een interieurbouwbedrijf. Na de crisis van 2008 ben ik weer het onderwijs ingerold, en daar ben ik nog steeds heel blij mee. Eén van mijn doelen is voor meiden die techniek kiezen een maximaal stimulerende leeromgeving te realiseren. In mijn visie is dat meer accent leggen in het leerproces op het procesmatige dan op het productmatige. Dat ik een vrouwelijk rolmodel in de techniek ben, telt hopelijk voor hen ook mee. Leuk om te melden, is dat recent op het Alma College een nieuwe BWI-docent is aangesteld. Haar naam is Elke Maathuis, een oud-leerling van mij. Via mbo Bouwkunde is zij doorgestroomd naar de docentenopleiding.” Reacties deelnemende techniekmeiden Joyce: “Mijn keuze voor MVI wist ik al heel vroeg, al in groep 7. Ik wilde altijd iets met techniek doen. Mijn familie is ook heel creatief, vooral mijn vader. Het Alma College was de enige school in Almelo die MVI aanbood.” Sarah: “Ik doe BWI en wil uiteindelijk binnenhuisarchitect worden. Wat mij aantrekt in techniek? Bij BWI doe je heel veel met je handen. Je bouwt en schildert. Maar ook de theorielessen vind ik leuk. Nu maak ik bij BWI een kist voor mijn gereedschap.” Maud: “Mijn profiel is Mobiliteit & Transport. Mijn vader was vrachtwagenchauffeur. Die kant wil ik ook op. In het begin was de opleiding zwaar, nu weet ik steeds meer en wordt het makkelijker. Het is heel leuk om via het escapegame met andere techniekmeiden kennis te maken. Dat spel lukt alleen als je heel goed met elkaar communiceert. Tegelijkertijd ontdek je ook hoe zij met hun profiel omgaan en wat zij daar leren.” Vervolg Het blijft niet bij deze eerste kennismaking met elkaar op 1 december. Heidie: “Gaandeweg het schooljaar willen we meer activiteiten inplannen voor deze techniekmeiden. Los van de schoolbanken willen we techniekgerichte activiteiten met hen organiseren zodat zij elkaar nog beter leren kennen.” Het zou mooi zijn als dit initiatief niet beperkt blijft tot de locatie Almelo, maar breed wordt uitgezet in alle subregio’s van STO Twente. MENU

Excursie Keuzevak “duurzame energie” maakt veel los bij betrokken leerlingen Techniek en duurzaamheid raken steeds meer versmolten. Dus maakt C.T. Stork College werk van het beroepsgerichte Keuzevak ‘duurzame energie”. Op vrijdag 29 oktober bezochten de leerlingen uit klas 4 het nieuwbouwproject van het reststoffencentrum van Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek in Borne. Usman Azhar is docent PIE: “Dit centrum wordt maximaal circulair gebouwd en sprak enorm tot de verbeelding van de leerlingen. Hier zien zij hun eigen toekomst. De leerlingen waren betrokken, stelden volop vragen en zagen in dat duurzaamheid veel meer is dan zonnepanelen en windmolens.” Veel werk in energietransitie Usman: “Duurzame energie heeft de toekomst. De maatschappij heeft veel nieuwe technici nodig om de energietransitie waar te maken. Voor vmbo-leerlingen die in deze richting doorgaan, is er straks volop werk. Het is onze taak om onze leerlingen nog meer uit te dagen en enthousiaster te maken voor dit nieuwe vakgebied. Dus vinden wij het belangrijk dat ze met de buitenwereld in aanraking komen. Als je over duurzame energie spreekt, kom je al snel uit bij zonnepanelen en windmolens. Hoe mooi dit ook is: ik wilde de leerlingen laten zien dat er meer is als je kijkt naar duurzaamheid. Daarom organiseerden we het bezoek aan het reststoffencentrum van Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek. Met eigen ogen ontdekten de leerlingen hier wat duurzame energie nog meer kan betekenen.” Bouwen met gebruikte (sloop)materialen Het reststoffencentrum van Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek is gevestigd in Borne, vlak bij de A1. In Oldenzaal groeien zusjes TWW en Negam uit hun jasje. Usman: “Besloten werd om samen nieuw op het terrein in Borne te bouwen. De ambitie? Maximaal bouwen met bestaande, gebruikte (sloop)materialen. Mooi passend in de Twentse omgeving. De leerlingen konden dus in hun eigen toekomstige werkomgeving zien hoe Twente werk maakt van verduurzaming en welke technieken hierbij komen kijken. De bouw vond live voor hun ogen plaats.” De genoemde onderwerpen vallen binnen het onderwijsprogramma, en hebben veel raakvlakken met het beroepsgerichte keuzevak Duurzame Energie.” Volop betrokken leerlingen Het bedrijfsbezoek werd voor het C.T. Stork College georganiseerd via een zeer bevlogen tussenpersoon: Maurice Beijk. Usman: “Deze superspecialist in duurzaam bouwen noemt zich Rentmeester2050, begeleidt de nieuwbouw van het bedrijfspand in Borne en verzorgde voor ons de rondleiding.” Het bedrijfsbezoek liet de leerlingen in een realistische situatie kennismaken met onder andere de energietransitie, recyclen, duurzaamheid en Green Outstanding (BREEAM-certificering). Usman: “Maurice hanteert het thema ‘bouwen met ‘meuk’ is leuk.’ Dat sprak de leerlingen tot de verbeelding. Overigens ging het bezoek niet alleen over de techniek van duurzaamheid. Ook kwam voor de leerlingen aan de orde welke mentaliteit je moet hebben om hiermee aan de slag te gaan.” Maurice vertelde ook volop over zijn eigen huis dat uiteraard maximaal energieduurzaam is gebouwd. Zelfs gasloos in een tijd toen dat nog helemaal niet zo’n issue was. Usman: “Die praktische voorbeelden uit een woonomgeving inspireerden de leerlingen om zelf de link te leggen met hun eigen woonomgeving.” Kortom, Usman’s doel was geslaagd: “De leerlingen waren betrokken, stelden volop vragen en zagen in dat duurzaamheid veel meer is dan zonnepanelen en windmolens.” Opvolging op school Het bedrijfsbezoek volgt Usman op met een reflectie: “Momenteel voeren de leerlingen op school veel opdrachten uit die gaan over duurzaamheid en alternatieve energie, zoals het monteren van zonnepanelen. Plus theorie over bijvoorbeeld geothermische energie. Als ze hier in de klas over discussiëren, hebben ze nu ook een beeld door het bedrijfsbezoek van wat er op dit vlak in de buitenwereld speelt, vooral in de bouw.” Ook voor Usman betekende het bedrijfsbezoek en verrijking van zijn docentschap: “Een risico van docenten is dat zich inhoudelijk gaan herhalen. Daar komt bij: door tijdgebrek kunnen buitenschoolse activiteiten in de knel raken. Maar ik heb gewoon de knoop doorgehakt en mijn doel bereikt: de leerlingen in de buitenwereld laten zien wat er met duurzame energie speelt en welke kansen er voor hen liggen.” De insteek is dat dit soort bezoeken, in welke vorm dan ook, een vast onderdeel gaan worden voor de leerlingen. MENU

STO Café Twente vliegend van start STO Twente is groot en telt maar liefst vijf subregio’s. In elke subregio bruist het van de activiteiten. Maar elkaar vanuit de subregio’s inspireren is ook nuttig. Dus organiseert programma manager Marieke Rinket tussen oktober 2021 en maart 2022 in elke subregio een STO Café. Met een afsluitende bijeenkomst in mei 2022 op ROC van Twente. Op vrijdag 10 september vond het eerste STO Café plaats. De aftrap van deze zes-wekelijkse ontmoetingsplek was bij het Twents Carmel College Potskampstraat. Om precies te zijn: in het prachtige nieuwe Technolab van STO Oldenzaal. Marieke: “Alle collega's van Sterk Techniekonderwijs Twente konden elkaar in levenden lijve ontmoeten.” Of, zoals een van de enthousiaste deelnemers zei: “Een goed initiatief om op informele manier elkaar bij te praten en zaken aan elkaar te presenteren.” De opkomst was top met ongeveer 70 collega’s waarvan vooral veel techniekdocenten. Een mooie belofte voor alle STO Cafés die nog volgen. Interessant: een nieuw platform voor XR-lesmateriaal Marjolein Wolbers, regioleider STO Oldenzaal, en Marieke Rinket heetten iedereen welkom. Vervolgens kreeg gastspreker Michiel Groot Koerkamp van het bedrijf Emagine alle deelnemers op het puntje van hun stoel met een eigentijdse presentatie. Zijn bedrijf ontwikkelt een ook voor alle vmbo-scholen toegankelijk XR-leerplatform. Scholen kunnen hierop vanuit een soort Netflix-abonnement centraal toegang krijgen tot ongekend veel lesmiddelen voor XR. Dit is een paraplunaam voor alle technologie die scholen in staat stelt om in hun lessen een combinatie te benutten van de echte en de virtuele wereld. Denk bij het laatste aan VR-brillen, Augmented Reality en Mixed Reality. Technolab Oldenzaal: stilzitten is onmogelijk Het prachtige nieuwe Technolab van STO Oldenzaal sprak alle deelnemers direct tot de verbeelding. Rondom een klein amfitheater zijn meerdere (sub)ruimtes ingericht, waar bijzondere workshops plaatsvinden voor jongeren die geïnteresseerd zijn in techniek. Deze workshops zijn onder meer ‘Hoe programmeer ik een drone?’, ‘Maak een puzzel met bijvoorbeeld het logo van FC Twente’ en ‘Ontwerp met behulp van een VR-bril (virtual reality) je eigen droomhuis’. Alle deelnemers aan het STO Café bedachten zich geen moment en doken als leergierige leerlingen op de allerlaatste techniekstufjes die hier niet alleen staan uitgestald, maar direct ook gebruikt mogen worden. Op naar de volgende editie De volgende editie van het STO Café wordt georganiseerd op 29 oktober door STO Rijssen-Holten (De Waerdenborch/Reggesteyn). Meer weten? Mail even naar communicatie@stotwente.nl MENU

Twentse tweeling op tijd gered voor techniek De Twentse tweeling Dylan en Kevin is van jongs af aan gek van techniek: “Wij willen dingen máken.” Maar op het vmbo T(G)L kwam techniek niet écht aan bod. En eenmaal in de bovenbouw met profiel PIE gooide corona roet in het eten. Hun techniekdroom kwam op school niet uit de verf. Tot hun moeder zelf aanklopte bij bedrijfsvakschool SMEOT: “Nu komen we ’s morgens met plezier om 6 uur uit bed!” Kevin en Dylan: “Al vanuit huis kregen we techniek mee. Onze vader en een aantal familieleden werken ook in de techniek.. Eenmaal op het vmbo stonden we te popelen om daarmee aan de slag te gaan. Maar in de onderbouw is techniek vooral werken met een computer. Maar dat is helemaal ons ding niet.” Lastig kiezen vanaf de basisschool Met uiteindelijk hun vmbo-diploma op zak hadden de jongens er heel veel zin in om alsnog een kickstart te maken met hun carrière in de techniek. De moeder van Kevin en Dylan speelt hierin een grote rol. Reanni: “Na de basisschool is het best lastig kiezen welke richting je jongens op kunnen. Je weet je weg niet altijd en ook de vmbo’s zelf kunnen gerichter voorlichting geven, vind ik. De insteek is vaak: ga maar zo hoog en breed mogelijk dus T(G)L. Wellicht zouden de vmbo’s er nog eerder en scherper de talenten voor techniek uit kunnen halen. Want onze zonen wisten één ding: niet naar kantoor!” Decaan gaf goede tip Na het behalen van hun vmbo-diploma tipte de decaan van het vmbo Reanni en haar man over de richting Mechatronica: “Eerlijk gezegd had ik zelf geen idee wat dat was, maar de jongens zijn daar heel erg in geïnteresseerd. Na wat onderzoek kwamen we bij bedrijfsvakschool SMEOT terecht. Op de open dagen werden we direct enthousiast, vooral nadat de tweeling ook nog een dag meegedraaid had.” Op dat moment wisten ze nog niet of ze voor constructie of Mechatronica wilden kiezen, maar door gewoon te dóen, viel hun keuze al snel op Mechatronica.” Kevin en Dylan: “We zijn hier nu nog maar enkele weken, maar dít is wat we willen. We staan elke dag met plezier om 6 uur op en komen vanuit Denekamp naar Hengelo.” De jongens zijn nu 16 jaar en als ze na drie jaar op SMEOT klaar zijn, zijn ze 19 jaar.” Hans Fokke, Docent/Coördinator vmbo/mbo onderwijs SMEOT: “Uiteindelijk leren ze hier via projecttaken heel zelfstandig werken. Want het gaat niet alleen om techniek, maar ook om het aanleren van allerlei vaardigheden zoals een goede beroepshouding en zelfstandigheid. De uitkomst van het werken met projecttaken is het uiteindelijk ook in teamverband leren werken.” Veel potentieel techniektalent op T(G)L Hans Fokke: “De boodschap van dit verhaal is dat er ook heel veel potentieel techniektalent op T(G)L kan zitten. Ik hoop dat de vmbo’s binnen T(G)L nog beter de talenten spotten én begeleiden. Zodat die niet verloren dreigen te raken zoals Dylan en Kevin.” Goed nieuws is dat daar nu binnen STO veel aandacht voor is. Hans: “Wat daarbij gelukkig voortaan enorm gaat helpen, is dat er binnen de Nieuwe Leerweg met een verplicht Praktijkgericht vak veel meer mogelijkheden voor praktisch techniekonderwijs binnen TGL komen. Die ontwikkeling juich ik toe.” Ook gaan veel T(G)L’ers op SMEOT direct naar niveau 4, benadrukt Hans: “Maar als je graag met je handen werkt, zoals Dylan en Kevin, dan is hier eerst naar niveau 3 gaan een betere keuze. Dan zit je beter op je plek en kun je altijd nog doorgroeien.” Straks willen Kevin en Dylan van BOL naar BBL en komen ze in dienst bij een techniekbedrijf. “We combineren dan leren en werken. Wat we dan van ons eerste salaris gaan kopen? Iets met auto’s en visgerei!” Reanni is blij: “Ik heb nu twee zoons die doen we ze willen, hun motivatie is heel hoog!” En de Twentse industrie heeft er over enkele jaren twee techniekkanjers bij! MENU

Alma College opent Technolab De drie Almelose vmbo-afdelingen van het Erasmus, het Noordik en Pius X zijn een jaar geleden samengevoegd tot een nieuwe school: het Alma College. Na een ingrijpende verbouwing kon het Alma College van start in het nieuwe schoolgebouw aan de Catharina van Renneslaan. Onderdeel daarvan is een gloednieuw Technolab. Emiel Dikkers: “De ervaringen die we hier opdoen zijn voor de STO subregio Almelo e.o. waardevolle input voor de nog te openen Technolabs op het Canisius in Tubbergen en op het Noordik in Vroomshoop.” Subregio Almelo nauw betrokken STO Twente ging in gesprek met Emiel Dikkers en Marc-Jan Hengstman, beheerders van het Technolab. Marc-Jan Hengstman is technisch onderwijsassistent op het Zone.college en Emiel Dikkers is docent Technologie & Toepassing bij het Alma College. Marc-Jan: “Vanuit een speciaal team zijn we vanaf scratch begonnen na te denken over de inrichting van het Technolab. De kernvragen? Waar zet je het Technolab voor in? Welke technologie willen we presenteren? En ook: hoe kijkt de STO subregio Almelo e.o. eigenlijk tegen een Technolab aan?” Emiel: “Bewust hebben we hier de hele subregio bij betrokken. Elke school had een afgevaardigde in het projectteam.” Marc-Jan: “Dat werkte heel goed, met collega’s van het Noordik, Zone.college, het Erasmus, Omnis College en uiteraard het Alma College zelf.” Wat daarbij hielp, geven Marc-Jan en Emiel aan, is dat er dankzij STO Twente in de laatste jaren tussen de techniekspecialisten van deze scholen al stevigere banden waren ontstaan. Veelheid aan beschikbare technologie Met gepaste trots vertellen Emiel en Marc-Jan over de technologieën waarmee leerlingen in gloednieuwe Technolab aan de slag kan, ook op basis van kant-en-klare workshops: “We zijn nog aan het inrichten. Maar om een idee te geven, we hebben bijvoorbeeld een Cricut Signmaker. Deze staat nog op het Zone.college en daardoor heeft Marc-Jan zich daarmee in het afgelopen jaar kunnen inleren. Maar de Cricut komt naar ons Technolab. Uiteraard bieden we hier ook de bekende Makeblock Laserbox, 3D printers, de Oculus VR brillen, HoloLenzen, drones, Codey Rockey, mBots en DoBots, een greenscreen, 3D pennen en een Stop Motion Studio. Eveneens bieden we hier de serie gekleurde koffers van Makeblock aan waar eigenlijk alles inzit, van Mecano tot en met elektronica.” De workshops die straks in het Technolab worden gegeven zijn voor leerlingen uit het primair en voortgezet onderwijs. Doorlopende leerlijn creëren Emiel en Marc-Jan realiseren zich dat een Technolab meer is dan een verzameling technologische gadgets. Emiel: “Onze filosofie is om met behulp van het Technolab een doorlopende leerlijn te creëren. Leerlingen komen hier vanaf groep 7 uit het basisonderwijs. Neem de Laserbox, die kan rode lijnen op papier herkennen die deze leerlingen hierop hebben getekend. Vervolgens leren ze in de onderbouw van het vmbo de software kennen en doorgronden. En in de bovenbouw gaan ze met deze toepassingen daadwerkelijk de programma’s voor projecten schrijven. Dat is ons doel. Dus, met elke technologie starten we heel basic, maar elk jaar dat een leerling hier komt voegen we daar instructief een verrijking aan toe. Het ultieme doel van die doorlopende leerlijn is dat de leerlingen uiteindelijk een goed overzicht krijgen van de technieken die zij kunnen inzetten in de vmbo-profielen. De gadgets die ze hier ontdekken kunnen ze later zelfstandig inzetten. Stel, voor Produceren, Installeren en Energie (PIE) of BWI Bouwen, Wonen en Interieur (BWI) moeten zij iets uitzagen. Dan hebben ze de keuze uit ambachtelijk zagen of lasersnijden. Welke lasersnijder zij daarvoor nodig hebben? Dat maakt dan niet uit, ze kennen de mogelijkheden vanuit het Technolab.” Leerlingen doen belangrijke inzichten op Marc-Jan geeft graag nog een voorbeeld: “Neem een 3D printer. Die gebruik je primair voor prototyping, die zet je niet in voor productie. Dus als een leerling een sleutelhanger wil maken, dan leert die leerling dat je het prototype met de 3D printer maakt, maar de productie zelf kan je uitbesteden aan een productiebedrijf. Dat zijn belangrijke inzichten doordat ze inzien dat er meerdere stappen of partijen nodig zijn om technisch ergens te komen.” Blikvanger door prominente situering Door de verbouwing van het Alma College, en mede dankzij de medewerking van directeur Jan van der Meij, kwam er een mooie ruimte vrij voor het Technolab, direct naast de hoofdingang. Door de fraaie, grote glazen pui met opvallende belettering kan het de leerlingen, docenten en ouders niet ontgaan. Marc-Jan: “We hebben onder andere truss met professionele lampen. Dankzij een systeem kunnen we alle mogelijke belichtingen uitvoeren. Leerlingen kunnen zelf de lampen programmeren als onderdeel van het Technolab. Niet alleen is dit belangrijk voor de workshops zelf; ook geeft dit extra attentiewaarde aan het Technolab voor wie hier passeert.” Beschikbaar voor zowel po als vo Elke week is het Technolab op dinsdag- en donderdagochtend gereserveerd voor het basisonderwijs. Emiel: “Marc-Jan en ik staan dan altijd in het Technolab met z’n tweeën. Op de middagen zijn er ook inschrijfmogelijkheden voor het voortgezet onderwijs.” Zoals gezegd: Het voortgezet onderwijs kan op de middagen in het Technolab terecht. Om precies te zijn: een middag voor het Praktijkonderwijs van het Erasmus, een middag voor het Omnis College, een middag voor het Zone.college en een middag voor het Alma College. Elke school neemt een eigen docent mee die met zijn of haar leerlingen op die middag in het Technolab aan de slag kan gaan, uiteraard op voorhand voorzien door ons van het bijpassende lesmateriaal.” Omdat er in het afgelopen schooljaar nog geen fysiek Technolab was, is er in die periode alvast veel technologie uitgeleend aan de docenten van deze vo-scholen. Emiel: “Daardoor kunnen deze docenten hier straks al goed ingewerkt en voorbereid zelfstandig met hun leerlingen met deze technologieën aan het werk.” Best Practises Emiel benadrukt dat het Technolab op het Alma College een proeftuin is voor best practices: “De ervaringen die we hier gaan opdoen zijn waardevolle input voor de nog te openen Technolabs op het Canisius in Tubbergen en het Noordik in Vroomshoop. Wat hier werkt, kunnen zij ook toepassen, met uiteraard ook ruimte voor hun eigen invulling.” MENU

Dag 2 Studiereis STO Twente biedt nieuwe en praktisch toepasbare inzichten Dag 2 van de studiereis van STO Twente telde op 3 november meerdere interessante stops: Techniek College Rotterdam RDM Campus, ICDuBo en tot slot de Tech Xpress en het Grafisch Lyceum. Elk bezoek leverde de deelnemers vanuit STO Twente een nieuw, specifiek inzicht op. Techniek College Rotterdam Techniek College Rotterdam (TCR) locatie RDM Campus is een prachtige locatie en dé hotspot voor mbo-opleidingen in onder andere de metaal, proces & maintenance en mobiliteit. Bij dit bezoek stond specifiek de doorlopende leerroute (DLR) op het TCR centraal. Deze DLR van het huidige cohort vindt nu plaats met 60 leerlingen PIE basis en kader afkomstig van de drie deelnemende vmbo-scholen. Deze route loopt nu voor het 3e jaar, maar is nog zeker niet “af”! Tannet Remmelts en Ben Weenink verzorgden de hartelijke ontvangst en presentatie. Zij zijn de kartrekkers van deze route. De achtergrond? TCR is verbonden aan in totaal zeven STO-regio’s en met drie vmbo-scholen binnen twee STO-regio’s daarvan voert TCR deze DLR uit. Leerlingen maken in het 2e leerjaar van het vmbo een keuze voor een profiel, zoals PIE. In hun derde jaar maken ze door middel van opdrachten en werkstukken kennis met de uitstroomrichtingen van de DLR. Aan het eind van dat leerjaar kiezen ze echt voor een van de richtingen. Eenmaal in het vierde jaar gaan ze één dag per week naar het TCR om daar praktijkvakken te volgen. Juist door de goede en gedetailleerde afstemming van het inhoud van programma van zowel het vmbo als het mbo zijn dubbelingen snel te voorkomen. Dit betekent dat deze leerlingen hun vmbo-basis en mbo-2 samen in vijf jaar afronden, één jaar korter dan normaal (vmbo-kader en mbo 3 of 4 in 6 of 7 jaar). Maar die versnelling is niet het doel. Wel is het doel minder uitval van leerlingen én hen helpen naar een startkwalificatie. Door het wegnemen van dubbelingen en de betere aansluiting van begeleiding en van de vakken van vmbo en mbo op elkaar blijven die vijf jaar maximaal interessant voor de leerlingen. Essentieel: 100% gezamenlijke bereidheid De docenten van STO Twente stelden veel vragen over deze pilot en uit de antwoorden van Tannet en Ben kwam naar voren dat deze aanpak heel veel afstemming, inzet en bereidheid van alle deelnemers vergt. In feite moet je een nieuw en gezamenlijk Programma voor Toetsing en Afsluiting (PTA)/Onderwijs- en examenregeling (OER) opstellen. Wil je dit als vmbo en mbo écht oppakken? Dan is de basisvoorwaarde dat je met z’n allen bereid bent om echt stappen te nemen en soms uit je comfort zone te stappen. Ook enthousiaste en ruim gefaciliteerde kartrekkers voor zo’n stap zijn essentieel. Wel speelt bij de docenten uit STO Twente de overweging mee bij dit experiment dat leerlingen nóg eerder hun profielkeuze moeten maken, want bij het experiment in Rotterdam kiezen deze leerlingen hun richting al vóór het vierde jaar in het vmbo. Maar, de keuze is wel bewuster en op basis van echte ervaring. En, iedere leerling kan altijd uit de route stappen en heeft dan geen tijd verloren. ICDuBo: duurzaam bouwen en wonen Vervolgens koersten de deelnemers van de studiereis in de bus naar Innovatiecentrum Duurzaam Bouwen (ICDuBo), eveneens gevestigd op de RDM Campus. Dit is een actieve Business-to-Business community die alle professionals verbindt die betrokken zijn bij duurzaam (her)ontwikkelen en beheren van vastgoed. Dit bezoek was vooral interessant voor de docenten BWI en gaf inzicht in alles rondom zowel duurzaam bouwen als duurzaam wonen. Een rondleiding door twee zeer goed geïnformeerde experts bood helder uitleg over allerlei actuele en duurzame bouwoplossingen zoals isoleren, verwarmen, zonnepanelen, energie en meer. Ook interessant: wat is het voordeel van de toepassing van natuurlijke materialen zoals leem of verf op lijnoliebasis? Niet alleen was dit vakmatig interessant voor het nieuwe keuzevak Duurzaam Bouwen; ook docenten die hun eigen huis aan het verduurzamen zijn stelden de ene na de andere vraag. Grafisch Lyceum Sluitstuk van de tweedaagse rondreis was het bezoek aan het Rotterdamse Grafisch Lyceum. Op weg hierheen zijn tien docenten afgezet voor een bezoek aan de Tech Xpress. Dit concept is gefinancierd uit STO gelden met als doel basisschoolleerlingen te interesseren voor uiteraard grafische techniek, maar uiteindelijk ook techniekbreed. Dit groepje van tien docenten maakte bij Tech Xpress daadwerkelijk een media-uitzending. Zij ondergingen wat po-leerlingen ook ervaren als zij in de Tech Xpress aan de slag gaan. De rest van de groep bezocht ondertussen het hoofdgebouw van het Grafisch Lyceum en werd hartelijk ontvangen door STO Projectleider en bedenker van de Tech Xpress David de Goede. Hij leidde de deelnemers langs alle afdelingen van het Grafisch Lyceum en op elke afdeling gaven experts toelichting Een prachtig gebouw dat ook nog eens heel mooi is ingericht. De deelnemers waren onder de indruk van alle beschikbare faciliteiten en technieken, van klassieke druktechnieken en grote studio’s voor opnames tot en met zelfs een e-sportruimte. Voor alle deelnemers, ongeacht hun profiel of achtergrond, was dit een goed geplande afsluiting van de tweedaagse studiereis. Met z’n allen gingen ze vervolgens op zoek naar de bus die vaststond in een Rotterdamse file… Positieve evaluatie Al met al resulteerde deze tweede studiereis in een positieve evaluatie van alle deelnemers. Het cijfer? Een mooie 8,2! De deelnemers waardeerden vooral de breedte van het programma, waardoor de meereizende docenten van álle profielen aan hun trekken kwamen: van PIE, BWI, M&T en MVI tot en met collega’s van technologie onderbouw en ook het Technolab. Marieke Rinket: “De kern van deze studiereis? Bezoeken waarbij de deelnemers helder meekrijgen wat zíj ermee in hun eigen onderwijs voor hun leerlingen in Twente kunnen doen. Bij de samenstellen van het programma voor deze studiereis was dat het praktische uitgangspunt. De bedrijven en (onderwijs)instellingen die we bezochten pakten dat heel goed op en lieten ontwikkelingen zien die zij echt anders doen dan bij STO Twente. De docenten zijn inhoudelijk concreet geïnspireerd voor hun lessen door bijvoorbeeld nieuwe technieken, faciliteiten en onderwijsconcepten. Maar ook gaf deze studiereis docenten die elkaar niet of nauwelijks spreken de gelegenheid elkaar veel beter te leren kennen. Ook dit leidde tot allerlei onderlinge kennisuitwisseling, ook tijdens het gezamenlijk eten op de eerste avond en de gezellige nazit daarna.” MENU

Unieke ambassadeur doorlopende leerlijn: Christel Mollink In het Technolab van het Twents Carmel College (TCC) werkt een bijzondere leerkracht: Christel Mollink. En ook nog eens met affiniteit met techniek. Een uniek voorbeeld van een letterlijk doorlopende leerlijn, iets waar we binnen STO Twente zo graag aan werken. Daar wilden we natuurlijk direct meer van weten… Wie ben je? “Mijn naam is Christel Mollink. Ik ben docent in het Technolab van het Twents Carmel College (TCC) in Oldenzaal. Aan de leerlingen die hier de workshops volgen geef ik instructie. Ik kom uit het primair onderwijs en ben op De Bongerd in Oldenzaal nog een dag per week werkzaam. Inmiddels werk ik twee dagen per week in het Technolab op detacheringsbasis. Hiermee geven we praktisch vorm aan een belangrijk doel van STO Twente: het creëren van een doorlopende leerlijn vanuit het primair onderwijs naar het vmbo.” Een vrouw vanuit het primair onderwijs die met techniek werkt. Daar willen we er graag meer van. Wat inspireerde jou? “Ik denk dat je ten eerste affiniteit moet hebben met techniek. Kijk, ik weet ook niet alles van techniek. En dat geldt voor veel van mijn collega’s, maar ik sta er wel voor open. In de workshops die ik geef in het Technolab op het TCC moest ik mij eerst ook verdiepen. Dan helpt het enorm als je je daar gewoon helemaal onbevangen voor openstelt.” Wat zou je collega’s in het primair onderwijs aanraden? “In het primair onderwijs zijn veel leerkrachten wellicht wat terughoudend om techniekonderwijs te omarmen. Ze denken misschien: ik ken het niet, dus ik kán het niet, dus doe ik er ook niets mee. Ik ben van mening dat als je een andere mindset aanneemt en je jezelf openstelt om samen met je leerlingen techniek te ontdekken, er een wereld voor je opengaat. De leerlingen kunnen van mij leren en ik van hen. Maar ook de leerlingen onderling leren van elkaar, merk ik al in het Technolab. Ook dat vind ik een heel mooi aspect. Kortom, je hoeft als leerkracht in het primair onderwijs niet meteen alles te weten van techniek. Het is ook voor mij als leerkracht een ontwikkeling, een spannende reis. Ik hoop dat dit anderen over de streep trekt om samen mee te werken aan een doorlopende leerlijn primair onderwijs - vmbo.” MENU